‘Ik weet nu dat er een engelbewaarder bestaat. Je kunt haar niet zien als ze zachtjes tegen je praat. Ik weet nu ook dat zo’n engelbewaarder op je let. Ik kan het weten, ik ben er zelf eens door gered.’
Ik weet niet of u ooit dit bovenstaande hebt gehoord of gelezen. Dit is het refrein van het liedje Engelbewaarder, een nummer dat afgelopen jaar hoog scoorde in de muzieklijsten.
Zoals u begrijpt, is het geen kerklied en dat zal het ook niet worden. Maar het is toch ook ergens wel fascinerend dat er in de seculiere muziekwereld gezongen wordt over het bestaan van engelen. Nu sluit het lied aan bij de gedachte die toch bij veel Nederlanders nog wel leeft: de gedachte dat er beschermengelen of engelbewaarders bestaan. Maar wat zegt de Bijbel? Er zijn de laatste jaren verschillende boeken verschenen over engelen. Onderaan het artikel zal ik naar enkele boeken verwijzen.
De kleinen
Een interessante uitspraak van de Here Jezus over engelen vinden we in Mattheüs 18:10. Als je die tekst leest, zou je denken: het kan wel eens kloppen dat er beschermengelen bestaan! De HSV vertaalt: Pas op dat u niet een van deze kleinen veracht. Want Ik zeg u dat hun engelen in de hemelen altijd het aangezicht zien van Mijn Vader, Die in de hemelen is. In de NBV21 staat: Waak ervoor ook maar een van deze geringe mensen te verachten. Want Ik zeg jullie: hun engelen in de hemel aanschouwen onophoudelijk het gelaat van mijn hemelse Vader.
Vanuit deze tekst zullen we een kleine verkenning doen over het Bijbels getuigenis over engelen. Jezus’ discipelen vragen aan Hem: wie is het grootste (belangrijkste) in het Koninkrijk van God? Jezus gaat hierop in en geeft een verrassend antwoord. Hij neemt een kind bij Zich en zet het jonge kind in hun midden. Wie het grootste wil zijn bij God moet zich klein maken. In het vervolg wordt Jezus scherp. ‘Wie zo’n kind ontvangt in Mijn Naam, die ontvangt Mij’ en: ‘Wee degene die een van deze kleinen laat struikelen, die in Mij geloven.’ Jezus maakt duidelijk: juist die kleinen (zwakkeren, minder aanzienlijken) zijn de grootsten. Zij mogen niet veracht worden. Zo komt Jezus op voor wie zwak, nederig, eenvoudig is. Van daaruit komt Jezus op de uitleg: die zwakken worden beschermd door God, ja nog specifieker: door Zijn engelen!
Nou, dan komen we bij de vraag: betekent dit nu er engelbewaarders bestaan? Je hoort het wel eens, de uitdrukking: ‘Je had vast een engeltje op je schouder.’ En sommige mensen kunnen uit eigen ervaring getuigen van een ontmoeting met een engel.
Engelen in de Bijbel
Het woord engel komt van het Griekse woord angelos, dat betekent: boodschapper, bode. Vaak brengt een engel een boodschap over. Maar we komen engelen breder tegen. Verschillende bijbelse geschiedenissen spreken over een hemelse legermacht van engelen. Over Daniël lezen we dat hij door een engel is beschermd tegen de leeuwen. Psalm 34:8 en Psalm 91:11 getuigen ook over het waken, beschermen en bevrijden door engelen. Engelen zijn gehoorzaam aan de stem van God. Ze zijn door de Here God geschapen, het zijn hemelse wezens, die vaak niet zichtbaar zijn. Maar wanneer ze wel zichtbaar zijn, hoe verschijnen ze dan?
Vaak zien we engelen in de Bijbel in de gedaante van een mens, gekleed in witte kleren, omkleed door een fel licht. Maar engelen kunnen ook verschijnen zonder als zodanig herkend te worden. Zo zegt de schrijver van de brief aan de Hebreeën: zonder het te weten [hebben jullie] engelen gehuisvest.
Bescherming
God kan engelen zenden om iemand te beschermen. Een mooi voorbeeld daarvan lezen we in Handelingen 12. Petrus zit gevangen en de nacht voordat hij zal worden berecht is een grote groep gelovigen in gebed. In die nacht verschijnt een engel en bevrijdt Petrus uit de gevangenis! Gebedsverhoring! Tegelijk moet gezegd worden: lees het begin van Handelingen 12 ook maar. Daar staat geschreven over Jakobus. Ook hij werd opgepakt. Ook voor hem zal er gebeden zijn, maar hij wordt door Herodes ter dood gebracht.
Er zijn nog vele andere teksten te noemen over engelen. Lees de prachtige en aangrijpende gelijkenis uit Lucas 16. Van de gestorven Lazarus wordt gezegd dat engelen hem dragen in de schoot van vader Abraham. Iemand noemde bij deze tekst dat engelen ook als taak hebben om hemelse reisbegeleiders te zijn voor wie in Christus sterft. Een troost.
Dat iedereen een persoonlijke engelbewaarder heeft, kun je zo niet uit de Bijbel ophalen. Maar wat moeten we dan wel met engelen? Moeten we tot engelen bidden? Nee, we bidden alleen tot de Here God. Vragen om Gods nabijheid en kracht. Je mag er om bidden: ‘Here, wilt U over mij waken en mij bewaren? Wilt U uw engelen sturen om mij (ons) te beschermen?’
Denk hierbij aan Psalm 121. ‘De Here zal u beschermen, bewaren, Hij zal bij u zijn als de schaduw aan uw rechterhand.’ Een troost en bemoediging: de Here zal erbij zijn! Of dat nou is door de aanwezigheid van een engel, of op een andere manier. Het gaat engelen dan ook niet om zichzelf. Zij hoeven niet aanbeden te worden. Sterker nog: zij doen ons voor hoe het moet. Het hemelse engelenkoor zingt: Ere zij God! En Jesaja 6:3 vertelt dat de engelen zingen: Heilig, heilig, heilig, is de HERE van de legermachten!
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela
Om meer te lezen over engelen, zie deze recent uitgegeven boeken: Rob van Houwelingen, Hemelse reisbegeleiding. Sporen van engelen in het Nieuwe Testament (2021) en Wim Markus, Engelen overal (2023).