Europa en de Weg
Wanneer ik dit boek lees, ben ik weer even ruim tien jaar terug in de tijd. Ik zit in de collegebanken van de Christelijke Hogeschool Ede en volg het college Europese Geschiedenis. Bevlogen vertelt docent Hendrie van Maanen over de rijke geschiedenis van Europa en de diepe Joods-christelijke wortels.
Het lezen van dit boek zorgt opnieuw voor fascinatie. Wat een geschiedenis! En wat goed om meegenomen te worden naar het verleden, om zo veel dingen te leren over het heden. Van Maanen neemt zijn lezers mee in de verspreiding van het christendom. Hoe heeft het christelijk geloof zich uitgebreid in Europa en waar komen de grote verschillen tussen oost en west vandaan? En wat zijn de oorzaken van de grote verschillen tussen noord en zuid, en oost en west?
Deel één van het boek gaat over christendom in het Romeinse Rijk, met aandacht voor de vroege kerk, enkele kerkvaders en keizer Constantijn. Deel twee gaat in op het christendom in de oosters-orthodoxe traditie, je leest over Constantinopel en iconen, over het grote schisma van 1054 en ook over het Derde Rome (Moskou). Boeiend om je in te verdiepen en om de lijnen te zien gaan naar de Russisch-orthodoxe Kerk van vandaag. In deel drie en vier is te lezen over de Rooms-Katholieke Kerk en het protestantisme. Deel vijf en zes vertellen over het christendom in de 20e en 21e eeuw en gaat in op de evangelische beweging, maar ook over secularisatie en hoe het komt dat het eens zo christelijke Europa in zulk rap tempo afscheid neemt van zijn christelijke wortels.
Het boek bestaat uit 53 korte hoofdstukken, vier pagina’s per hoofdstuk. Ieder hoofdstuk is voorzien van een bijpassende afbeelding van een schilderij, icoon of kunstwerk. De opzet is goed gekozen, omdat de auteur zo gedwongen wordt om het belangrijkste te noteren. Tegelijk verlang je al lezend soms naar extra verdieping en zou je willen dat een onderwerp nog wat extra uitgediept wordt. Voor wie een beter beeld wil krijgen van de rijke geschiedenis van Europa (specifieker het christendom in Europa), kan bij dit boek zeer goed terecht.
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela
N.a.v. Hendrie van Maanen, Europa en de Weg. Europees christendom in meer dan vijftig beelden en verhalen, Plateau: Amersfoort, 2024, 283 p., , € 29,99, ISBN 978 90 5804 214 9.
Ontdekkingstocht Nieuwe Testament
Het is alsof je door een mooie tuin loopt. Hier een prachtig bloeiende struik, daar een geurende bloemenzee, verderop een mooi gevormde boom. Daar moest ik aan denken bij het lezen van boek Op ontdekkingstocht door het Nieuwe Testament. Een aanrader wanneer je bijvoorbeeld net een Alphacursus hebt gevolgd, belijdenis hebt gedaan of je wat meer in de Bijbel wilt verdiepen, zelf of als groep. Je ontdekt de grote lijnen in de Bijbel en beter uitgedrukt: Gods plan voor deze wereld. Elk hoofdstuk van het boek laat zo een stukje van dat grote geheel zien en zet de lezer aan tot denken. Vaak ook met een verwijzing naar de achtergrond van het gedeelte. Bijvoorbeeld de uitleg over de Emmaüsgangers. Dat geeft je net even meer diepte in het besef hoe bijzonder de situatie was. En zo kom je gaandeweg het boek allerlei pareltjes tegen. De mix van twee schrijvers in een boek met één onderwerp is best bijzonder. Beiden hebben hun eigen manier van benaderen behouden en dat is prettig en afwisselend om te lezen. Het boek blijft boeiend en leerzaam. Het kan voor velen een mooie verdiepende ontdekkingstocht, dan wel een prachtige en bemoedigende bron van herkenning zijn. Van harte aanbevolen.
Art van der Molen, Ten Boer
N.a.v. Rob van Houwelingen en Myriam Klinker-De Klerck, Op ontdekkingstocht door het Nieuwe Testament, Buijten en Schipperheijn: Amsterdam, 160 p, € 16.90, ISBN 978 946 3692 43 4.
Gods missie
In 2021 promoveerde Jan van ’t Spijker (onze hoofdredacteur) op een studie naar het missionaire wezen van de kerk. Naar aanleiding van zijn promotie is een studiedag gehouden over dit onderwerp. Deze dag is gevolgd door een Apeldoornse studie. Deze studie bevat een vertaling van een belangrijk deel van het proefschrift van Van ’t Spijker, samen met een aantal bijdragen die op deze studiedag zijn geleverd.
Het proefschrift beschrijft onder andere hoe in de afgelopen eeuw werd gesproken over zending en missie. Dit wordt gespiegeld aan de concrete situatie in onze kerken. De titel van deze studie geeft het belangrijkste uitgangspunt aan: Gods missie. Gods zending is het kader waarbinnen de kerk haar identiteit krijgt. De auteur zich met name op dat deel van het onderzoek dat hij heeft verricht naar de concrete situatie in onze kerken: Op welke manier komt dat wat in de literatuur is opgediept terug in de besluiten, het schrijven en het spreken binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken?
Deze studie brengt mooi naar voren wat de ontwikkeling is in onze kerken als het gaat over het missionaire karakter van de kerk. Tegelijk wordt zichtbaar dat er in onze kerken sprake is van een worsteling met dat missionaire karakter. Van belang zal blijven om de identiteit van de kerk en dus ook de agenda van de kerk te laten bepalen door de Missio Dei. Als deze studie in zijn confrontatie met onze huidige manier van kerk-zijn daaraan een bijdrage mag leveren, is dat iets om dankbaar voor te zijn. Dankbaarheid richting de auteur, maar bovenal richting God die mensen gebruikt voor Zijn missie.
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen
N.a.v. J. van ‘t Spijker, Gods missie – onze agenda? Theologische Universiteit: Apeldoorn, 2023, 132 p., € 12,50, ISBN 978 90 7584 757 4.