De boeken van Tim Keller verkopen als warme broodjes. Kennelijk is er
behoefte aan heldere, eigentijdse vertolking van de Bijbelse boodschap.
Het lukt Keller telkens weer om bekende Bijbelverhalen en vertrouwde
christelijke geloofswaarheden, zo te kantelen dat je opluistert. Zo ook in dit boekje. Hierin geeft hij een uitleg van Lukas 15. Vooral het gedeelte dat wij kennen of noemen: de gelijkenis van de verloren zoon. Keller is niet de eerste die er ons op attent maakt dat we die gelijkenis moeten lezen vanuit het begin van Lukas 15, namelijk dat zondaars tot Jezus komen en dat de Farizee?n en Schriftgeleerden hem dat kwalijk nemen. Ook is hij niet de eerste die erop wijst dat de naam ?gelijkenis van de verloren zoon? niet klopt. Anderen hebben gesuggereerd het te noemen ?de gelijkenis van de liefdevolle vader?. Keller kiest voor de titel ?de gelijkenis van de twee verloren zonen?, waarbij uiteraard de vrijgevige vader de hoofdrol vervult.
De kern van het boek is tweeledig. De eerste kern is dat Keller op een originele wijze laat uitkomen dat er twee verloren zonen zijn. De tweede kern is het optreden van de vader naar beide verloren zonen toe nl. dat hij beiden tegemoet treedt, beiden binnen nodigt en beiden een feestmaal aanbiedt. De vrijgevige vader. ?De slechte zoon gaat naar het feest van de vader maar de goede zoon wil niet. De hoerenloper wordt gered, maar de man van morele onberispelijkheid is nog steeds verloren. Je hoort bij de afloop van het verhaal bijna de Farizee?n naar adem happen. Het was de complete omkering van alles wat hun altijd geleerd was. En Jezus laat het daar niet bij. Het wordt nog gekker. Waarom gaat die oudste zoon niet naar binnen? Hij noemt zelf de reden: ?Omdat ik nooit ongehoorzaam aan u ben geweest?. Niet ondanks maar juist door zijn goedheid raakt de oudste zoon hier de liefde van de vader kwijt. Niet zijn zonden werpen de barri?re tussen hem en de vader op, maar de trots op zijn morele staat van dienst. Niet zijn wangedrag maar rechtvaardigheid weerhoudt hem van deelname aan het feest van de vader?. (pag. 33) En dat is het probleem en de moeite in het geloofsleven van heel veel kerkmensen; van u en mij! We dienen God, maar uit angst. We gehoorzamen zijn wet en woord, maar uit plicht.
?Als je erover nadenkt, kom je tot de conclusie dat hij hetzelfde wilde als zijn (jongste) broer. Hij was net zo rancuneus tegen de vader als de jongste zoon: Vader, geef mij mijn deel!? Dit betekent dat je tegen God in opstand kunt komen en van Hem kunt vervreemden ofwel door zijn regels te overtreden, ofwel door ze allemaal ijverig na te leven. Het is een schokkende boodschap: zorgvuldige naleving van Gods wet kan functioneren als een strategie voor opstand tegen God.? (pag. 34)
?Met deze gelijkenis geeft Jezus een veel diepzinniger idee van ?zonde? dan we ooit zouden hebben als Hij het ons niet aan de hand deed. De meeste mensen denken bij ?zonde? aan iemand die onder de maat van Gods gedragsregels blijft. Maar je kunt ook Jezus omzeilen door de zonde te omzeilen. Je kunt Jezus als Verlosser omzeilen door alle morele voorschriften na te leven. Doe je dit, dan heb je ?rechten?. God is aan jou nu gebedsverhoring verschuldigd en een goed leven, en daarna een toegangskaart voor de hemel. Jij hebt geen Verlosser nodig die jou gratie verleent, want je bent je eigen Verlosser.? (pag. 35)
Dit is meer waar in het leven van veel christenen en van mij, dan we voor waar willen hebben! De zaak is: we hebben amper of niet werkelijk leren leven uit de liefde en genade van de vrijgevige Vader! De gevolgen zijn enorm: onzekerheid, (faal)angst, krampachtigheid, roddel en achterklap over ?die ander, je weet wel...?, gebrek aan vergevingsgezindheid enz. Onze levens en onze kerken zitten er vol mee. Keller legt dwars daardoorheen de nadruk op die vader. Die vader wil er zijn voor beiden op dezelfde manier: vrijgevig!
Graag nodig ik u en jou uit verder te lezen. Met een bepaald gemak spiegelen we ons aan de jongste zoon. Die staat en stand belijden, is redelijk christelijk gereformeerd. Durven we het ook aan te belijden dat we de staat en stand hebben van de oudste zoon? Durven we het aan de vrijgevige Vader werkelijk in de armen te vallen en uit genade te leven?
Assen
Stoffer Otten
N.a.v. Tim Keller, De vrijgevige God, recht naar het hart van het Evangelie, 112 pag., ? 12,95, ISBN 978 90 5194 354 2. Uitgeverij van Wijnen, Franeker