Verrassend vertrouwd is een
feestbundel voor Henk de Jong, omdat hij 50 jaar predikant is. Deze
bundel bevat artikelen van mensen die De Jong graag willen eren als
vruchtbare enke-ling, als een begenadigd gereformeerd theoloog die
eigen wegen gaat. Hij zoekt de weg voor Christus? gemeente in deze tijd
te vinden door aandachtig te luisteren naar de Schriften. De meeste
scribenten zijn Nederlands Gereformeerd, zoals De Jong zelf; er zitten
ook een paar Vrijgemaakten tussen en ??n Christelijk Gereformeerde,
Michael Mulder. Mulders artikel gaat over De Jongs visie op Isra?l. Hij stemt op hoofdlijnen met De Jong in, maar is van mening dat deze geen recht doet aan de blijvende betekenis van het verbond van God met Isra?l in eigenlijke zin. Dit is een aangelegen punt waarover zou moeten worden doorgesproken, niet alleen tussen De Jong en Mulder, maar ook in de gereformeerde gezindte. En, zo mogelijk, tussen gereformeerde en evangelische christenen.
Verbond, verkiezing en verzoening. Dat zijn drie belangrijke thema?s bij De Jong. Hij heeft over deze thema?s vaak en origineel, bijbels en geestelijk, gepreekt en geschreven. Zijn ge-dachten hierover hebben hun neerslag gevonden in zijn boek: Van oud naar nieuw.
De Jong is primair predikant, verkondiger van het evangelie. In zijn verkondiging heeft hij vaak actuele thema?s aangesneden, zoals abortus en homoseksualiteit. Zijn standpunt in ethi-sche kwesties is dikwijls anders dan gebruikelijk in de gereformeerde gezindte. Hij zoekt zijn standpunt te bepalen door aandachtig te luisteren naar Gods Woord en naar mensen.
Niet alleen in actuele kwesties komt hij vaak tot eigen keuzes, maar ook in de exegese. Daar-om worden zijn verkondiging en theologie in de titel van deze bundel als verrassend gety-peerd. Maar tevens zijn ze vertrouwd. Sterker nog, dat zijn ze bovendien. Want al gaat De Jong nogal eens eigen en originele wegen, hij wil niet anders dan gereformeerd zijn.
Hij zegt daar zelf van: ?Ik ben rechtzinnig door Gods genade, maar ik heb iets tegen het or-thodoxe zoals ik dat eigenlijk altijd tegenkom in kerken van de rechtervleugel. Men is veel te gemakkelijk in het veroordelen van anderen.?
Volgens De Jong levert dit kerkscheuringen op, naar aanleiding van kwesties die in toene-mende mate futiel zijn. De Jong kan het weten. Hij heeft het aan den lijve meegemaakt. Hij heeft gelijk dat dit een hatelijke indruk op de buitenwereld maakt en bij voorbaat ongeloof-waardig is.
Zo leren de lezers van deze bundel De Jong en zijn werk kennen. Ook in zijn eenzijdigheden en beperkingen, maar vooral in zijn concentratie op Christus en de verzoening die God door Hem schenkt. Van daaruit preekt en theologiseert hij. Zijn theologie staat in dienst van de verkondiging die diep en breed is.
Het is meer dan de moeite waard (nader) met zijn werk kennis te maken. Dat kan door deze prachtige bundel, waarin een keur van vrienden zijn gedachtegoed weergeeft en met hem in gesprek is. En door de cd-rom bij dit boek waarop preken van De Jong staan.
Graag zou ik veel uit dit boek willen weergeven. Maar ik beperk me tot enkele sprekende cita-ten over de secularisatie. ?Wat vooral secularisatie is dat (?) deze boodschap van de verge-ving der zonden als gaap- en slaapverwekkend wordt ervaren. Men verveelt zich in de kerk. Dat moet je vaak vaststellen.?
En verder: ?Er is maar ??n doeltreffend middel tegen de secularisatie en dat is dat u op het evangelie van de vergeving der zonden zit te wachten zoals een hond op zijn bak met voer.?
In dit verband neemt De Jong ook zijn eigen preekwerk kritisch onder de loep. Hij noemt alle moeite die gedaan wordt een preek te maken eigenlijk te gek. ?Waar het hart vol van is, daar loopt toch de mond van over?Verwennen we onszelf en elkaar niet met die hoge preekcultuur. Waar blijft zo het spontane blije woord over dat heerlijke dat God ons de zonden vergeeft? (?) Ja, zegt u, zondenvergeving, maar wat voor zonden moeten mij dan toch vergeven wor-den? Precies, daar heb je de crisis in het christelijke leven. En of je die crisis nu toedekt met het spreken in tongen, of met het intellectueel aansnijden en verhandelen van problemen, wat maakt het uit? Die crisis blijft.?
Rest mij nog te vermelden dat het boek prachtig, gebonden, ge?llustreerd en op glanzend pa-pier is uitgegeven. Het is een lust voor de ogen. Dat is het vooral door wat er in te lezen valt over de verkondiging en theologie van Henk de Jong. Over zijn bijdrage aan de gereformeerde theologie met het oog op de gemeente van Christus, tot eer van de Here onze God.
Broeksterwoude
D. Visser
N.a.v. Verrassend vertrouwd, Een halve eeuw verkondiging en theologie van Henk de Jong, onder redactie van Jan Bouma, Freddy Gerkema en Jan Mudde, uitgegeven bij Van Wijnen in Franeker, ISBN 978 90 5194 363 4, prijs ? 24,90.