In het Nederlands Dagblad van 31 oktober 2013 staat met vette letters ‘Klijnsma blij met inzet diaconieën’. Klijnsma is staatssecretaris van Sociale Zaken en reageert op het rapport Armoede in Nederland 2013, een rapport van de Protestantse organisatie Kerk in Actie.
Ik vind het heel opmerkelijk dat de overheid nu weer openstaat voor hulp van en samenwerking met de kerken. Een zelfde ontwikkeling zie ik bij de overheveling van de WMO en Jeugdzorg naar de lokale gemeenten. Ook daar worden de kerken weer bij betrokken om hierin te helpen en hulp te bieden. Nog maar pas geleden werden allerlei subsidies aan kerkelijke organisaties ingetrokken als deze organisaties geen neutrale hulpverlening gaven.
In Dronten zijn de kerken regelmatig in gesprek met B&W over zaken van gemeenschappelijk belang en dat stellen we als kerken zeer op prijs. Toen ik tijdens zo’n gesprek met de burgermeester dit verschijnsel onder woorden bracht, wist hij heel fijntjes te antwoorden: ‘Dat hebben we van de kerk geleerd om ons te bekeren of weten jullie niet meer wat bekering is?’ Dan denk ik bij mijzelf: mooi, maar zeg dat dan ook publiekelijk, zoals jullie eerder de samenwerking met de kerken publiekelijk hebben geblokkeerd. Maar misschien is dat te veel gevraagd.
Van de centrale overheid vind ik het moeilijk te accepteren dat verschillende onderdelen van zorg ondergebracht worden bij de burgerlijke gemeenten, maar wel met een behoorlijke korting als onderdeel van landelijke de bezuinigingen. En nu de burgerlijke gemeenten dat niet aan kunnen, worden onder andere de kerken weer gevraagd mee te helpen.
Armoedebestrijding is vanouds een wezenlijk onderdeel van de kerk geweest; lees maar in het boek Handelingen hoe men alles eerlijk deelde en niemand had te weinig.
Zo ook de zorg voor zieken en zwakken in de gemeente en in de maatschappij.
Bij onderzoek onder de kerken in Dronten bleek dat wij als kerken zo goed als geen enkele instantie meer hebben om sociaal en diaconaal naar buiten te treden. Dat heeft alles te maken met de afbraak van de ‘zuilen’ in ons land en dat heel veel van deze taken door de overheid zijn overgenomen. En nu hebben we als kerken maar heel weinig kennis en mogelijkheden om te helpen, terwijl hier juist weer de basiselementen van een christelijke gemeente zichtbaar worden.
En ja, dan gaat het om veel geld en tijd van mensen. En kunnen we dat als kerken wel?
Als CGK zijn we een middenklasse kerk geworden. Dat wil zeggen: we hebben maar weinig meer te maken met de onderkant van de maatschappij en zijn redelijk intern en zelfzuchtig georiënteerd op een middenklasse mens. We zijn wel individueel betrokken bij mooie projecten zoals de voedselbank, een hospice en schuldhulpmaatje, maar als kerken hebben we diaconaal en sociaal weinig gezicht.
Laat daarom niet alleen vanwege de roep van de overheid aan de kerken om te komen helpen een reden zijn om te helpen, maar laat vooral de Bijbel ons aansporen om naar mensen in nood om te zien. Als CGK van Dronten willen we de komende jaren er aan werken om een missionaire-diaconale gemeente te zijn, maar we vinden het best wel moeilijk om hierin concreet te worden. In de nieuwe zendingsgemeenten vindt het missionaire gemakkelijk de hand van het diaconale; misschien wel juist omdat deze kerken de binding met de onderkant van de maatschappij wel kennen. Als middenklasse kerk zijn we dus wat kwijt geraakt!
Om met de burgermeester te spreken: tijd voor bekering.
Dronten
H. Jonkman