Een van de vaste onderdelen van een kerkdienst is de collecte. In mijn eigen gemeente weet ik precies wanneer: na het dankgebed. Dus je weet wanneer je het geld, de collectebonnen of –munten gereed moet houden.
In de meeste gevallen wordt ook nog meegedeeld waarvoor de collecten bestemd zijn en dan zie je de diakenen opstaan om het geld in te zamelen. Je zou denken dat het bestemd is voor een diaconaal doel of op z’n minst voor zending en/of evangelisatie. In sommige gevallen is dat inderdaad ook het geval. In mijn eigen gemeente is de eerste collecte bestemd voor de kerk en de tweede voor iets buiten de kerk (diaconaat, enz.). En vaak doe je in elke collectezak hetzelfde bedrag zonder erbij na te denken.
Toen mijn vrouw en ik tijdens een weekje vakantie in de Betuwe vertoefden, gingen we op zondagmorgen naar de dichtstbijzijnde kerk op honderd meter afstand. Zij behoorde tot de PKN. We telden en dertigtal kerkgangers. De eerste collecte was voor de kerk zelf en de tweede voor een project van Kerk in Actie in Egypte. Precies zo als bij ons.
Omdat er ’s middags of ’s avonds geen dienst was, gingen we naar een christelijke gereformeerde kerk in de omgeving. In de kerk zaten circa 300 personen, kinderen, jongeren en ouderen. Goed en evenwichtig bezet dus. Naar verluidt waren het meest eigen leden.
Maar dan de collecte. Deze was voor de preek en werd als volgt aangekondigd: ‘De eerste collecte is voor de kerk, de tweede voor de emeritikas en de derde voor onderhoud gebouwen’. Alle drie de collecten voor de kerk zelf. En de diakenen maar lopen, terwijl er geen enkel diaconaal doel bij zat.
Merkwaardig eigenlijk hoe er in de meeste kerken gecollecteerd wordt. Bijbels gezien zou het volgens mij mooier zijn wanneer de collecte bestemd is voor hulp aan anderen. Maar ik hoor het een penningmeester al zeggen: ‘Hoe moet ik dan mijn begroting rondkrijgen?’ Misschien moeten de meer-dan-modaal-verdieners voor de instandhouding van hun eigen gemeente wel weer terug naar het betalen van de tienden. Dan kan de collecte naar een diaconaal doel en kunnen de diakenen blijven collecteren.
Pieter Sijtsma, Dokkum