Het overkwam me onlangs. Niet voor de eerste keer overigens. Iemand die schampere woorden uitsprak over ‘gereformeerd-zijn’. De spreker was (en is) zelf christelijk gereformeerd. Wat is er gebeurd? Waarom zo spreken over je eigen ‘club’.
Gereformeerde woorden en uitdrukkingen lijken soms te werken als een rode lap. Maak je er gebruik van dan is een meewarige glimlach je deel of je wordt niet (helemaal) begrepen. Zelfs de trits ‘ellende-verlossing-dankbaarheid’ kan de handen niet meer op elkaar krijgen. En ik weet ook wel dat er met die drie woorden heel wat (wellicht onbewust) geestelijk gemanipuleerd werd en kan worden maar dat wil nog niet zeggen dat ze niet meer van betekenis zijn. Een hamer is toch prima gereedschap ook al zijn er die het willen gebruiken voor iets anders dan op een spijker te slaan… Het is al weer ruim tien jaar geleden dat Jasper Klapwijk, predikant van de gereformeerde kerken vrijgemaakt, een boekje liet verschijnen met als titel ‘Gelukkig gereformeerd!’. Hij kwam in 2002 terug in Nederland na zendingswerkzaamheden. Hij was verbaasd dat de mensen zich toen naar hem toe excuseerden voor het feit dat ze gereformeerd waren. Ze wilden liever christen genoemd worden… Het is als de trainer die bij Ajax aan de slag gaat en van zijn team krijgt te horen dat ze liever voetballer genoemd worden dan Ajacied. Dat zou toch wat ongeloofwaardig overkomen? Staat traditie deze dagen in het verkeerde daglicht? Ik bedoel nu de gereformeerde traditie. Als traditie ‘doorgeven’ betekent wat hebben we dan binnen onze traditie doorgegeven dat er vandaag eerder ruimte is voor schaamtegevoel dan voor blijdschap? Hebben we veel ‘waarheid’ doorgegeven? Of hebben we veel vormen ‘behouden’? Zijn we uitdrukkingen zonder nadere doordenking gaan ‘omarmen’ als onvervangbaar? Zou dat met een bepaalde geestelijk automatische piloot zijn gebeurd waardoor die ‘waarheden’, vormen en uitdrukkingen vandaag de lachers op hun hand krijgen? Het zou goed zijn om die waarheden, vormen en uitdrukkingen nog eens tegen het licht te houden van een open Bijbel. En dat met een open houding naar de vragen die vandaag bij mensen leven. Dan hoeven we het kostbare van onze traditie niet als een kind met het badwater weg te gooien. Ecclesia reformata semper reformanda (de kerk die ge-reformeerd is, moet steeds weer ge-reformeerd worden).