De relatie tussen kerk en staat blijft spannend. De relatie tussen de kerk en de journalistiek ook. Dat werd Palmzondag onder andere duidelijk op Urk. Het liep daar uit de hand. Er klinkt nu van alle kanten ferme taal. Iets te ferm nu en dan. Niet verstandig. Kerk en staat. Het is zaak dat de een zich niet te ver begeeft op het terrein van de ander. En dat geldt ook voor de journalistiek. In tijden van een pandemie, zoals nu, is dat niet eenvoudig. Vanuit de kerk is er een soort allergie: ‘niet met ons bemoeien. De kerk leeft onder goddelijk gezag’. Veel mensen denken ook bewust of onbewust aan al die landen waar de kerk onderdrukt wordt. Zou dat hier ook kunnen gebeuren? De afgescheiden kerken kennen zelf ook een geschiedenis van vervolging. Onze voorouders uit de negentiende eeuw werden vervolgd. Ook toen werden er aan de kerk ernstige beperkingen opgelegd. Je mocht met niet meer dan twintig personen bij elkaar komen. Er werden zware boetes uitgedeeld en verschillende dominees verdwenen in de gevangenis.
En nu zijn orthodoxe christenen ook niet populair. Ze worden gezien als een rariteit, lastposten die niet zelden een leuk feestje bederven. Gelukkig hebben we grondrechten. Artikel 6 is het wetsartikel over de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging. Het is het oudste grondrecht dat de Nederlandse wetgeving kent. Het stamt uit 1579. Dat is oud, maar het is geen garantie dat we voor altijd beschermd zijn.
De coronaregels zetten een flinke druk op de vrijheid van godsdienst. Het zijn ‘adviezen’ maar ze zijn wel ‘dringend’. Veel mensen zien er gelukkig ook de redelijkheid van in. We maken wel een pandemie mee. Toch blijf ter wel iets knagen. Hoever kan de overheid gaan? De mensen van de Sionkerk, de Gereformeerde gemeente op Urk, waren het kennelijk zat. Die lockdown duurt al zo lang. Je wilt elkaar weer zien, samen luisteren, samen bidden, samen zingen. En het is toch ook een bijbelse opdracht om ‘samen te komen’. Ik weet niet precies hoe ruim dat is gecommuniceerd, maar op Palmzondag waren er heel veel journalisten op Urk. Te veel, en ze drongen zich ook te veel op. De kerkgang werd verstoord en de zondagsrust ook. Niet iedereen kan zich dan goed inhouden en zo liep het dus mis. Er vielen klappen en er werd iemand door een auto geraakt. Geen sterk getuigenis, maar ook niet onbegrijpelijk. Als journalisten zich gedragen als paparazzi is dat ook een soort geweld. Daar had wel iets meer aandacht voor kunnen zijn. Machtsverhoudingen spelen ook een rol. Journalisten hebben macht, de gewone kerkganger niet. Maar ook journalisten kunnen zich beroepen op de grondwet. Artikel 7 garandeert de vrijheid van drukpers.
We blijven zitten met de vraag: hoe moeten we handelen? Een andere grondwet kan ons daarbij helpen. De Tien Geboden. Door Christus voor ons samengevat. God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf. Als die naaste zo’n vervelende journalist blijkt, is dat een forse opgave.
Toch doen.
Krijn de Jong, Urk