Blijdschap in Leeuwarden
Een kandidaat die een beroep heeft aangenomen naar een gemeente, moet nog één examen afleggen voordat hij kan worden bevestigd in het ambt. De officiële naam daarvoor is peremptoir examen. Het woord 'peremptoir' komt uit het Latijn en betekent 'beslissend'. De kerkenraad die de kandidaat heeft beroepen, vraagt dit examen aan. Vervolgens doet de classis een onderzoek naar leer en leven van de beroepen kandidaat. Wanneer zij hem toelaat tot de dienst van het Woord en de sacramenten, ligt voor hem de weg naar het predikantschap open.
Wie wordt aangemeld voor een dergelijk onderzoek, heeft al verscheidene examens achter de rug. Maar het examen voor de classis brengt tot uiting dat plaatselijke kerken uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de toelating tot de dienst van het Woord en de sacramenten. Daarbij zijn ook vertegenwoordigers van het bredere kerkverband aanwezig, de zogenaamde deputaten artikel 49. Zij moeten erop toezien dat het examen goed verloopt. Voorafgaande aan het examen doet de classis onderzoek naar de vereiste stukken: een getuigschrift van het college van hoogleraren van de Theologische Universiteit van Apeldoorn, een getuigschrift afgegeven door de gemeente waaruit de kandidaat afkomstig is, de brief van de kerkenraad waaruit blijkt dat hij de kandidaat beroepen heeft, de brief waarin de kandidaat verklaart dat hij het beroep heeft aangenomen, een bewijs van de goede uitslag van examen dat is afgelegd aan de Theologische Universiteit van Apeldoorn en een brief waarin het curatorium van de Theologische Universiteit van Apeldoorn verklaart dat hij de kandidaat beroepbaar heeft gesteld. Uit dat onderzoek moet de kerkelijke weg blijken die de kandidaat en de kerkenraad die hem beroepen heeft, gegaan zijn.
Eerzaam streven
De blijdschap tijdens de classisvergadering van donderdag 12 mei was een dubbele blijdschap. Twee kandidaten deden examen. De laatste keer dat de classis Leeuwarden een kandidaat heeft toelaten tot de dienst van het Woord en de sacramenten, was achttien jaar geleden. Maar het was niet alleen een bijzondere dag voor de classis. Het was ook een vreugdevol gebeuren voor familieleden en vrienden van de beide kandidaten en de desbetreffende gemeenten. Uit de gemeenten van Damwoude en Siegerswoude – De Wilp waren verscheidene belangstellenden aanwezig. Namens het bredere kerkverband waren de deputaten ds. A. Brons, ds. G. Huisman en ds. N. Vennik aanwezig.
Passend was de schriftlezing aan het begin van de vergadering, een gedeelte uit het tweede hoofdstuk van de eerste brief aan Timoteüs. Ds. G. P. M. van der Linden, die op bekwame wijze de vergadering voorzat, stond met name stil bij het eerste vers uit dit hoofdstuk. Daarin wordt gezegd dat wie opziener wil worden, verlangt naar een voortreffelijke taak. Zijn streven is eerzaam. Hij mag een instrument zijn in Gods handen. De taak van zorg voor en het omzien naar de gemeente is niet gemakkelijk, maar de Here wil daartoe kracht geven.
Algemene stemmen
In de morgenvergadering en een deel van de middagvergadering vond het examen van drs. Ruis plaats. Toen dat examen was afgerond, vond in het vervolg van de middagvergadering en de avondvergadering het examen van drs. Hoogenboom plaats.
Gebruikelijk is dat een peremptoir examen begint met een preek. Drs. Ruis hield een preek over Johannes 15, 8 en drs. Hoogenboom over Efeze 4, 11-15. Beide teksten waren door de classis opgegeven. Daarna volgde het onderzoek naar het inzicht in het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Ook werd er gesproken over de gehouden preek, waarbij zowel positieve punten als punten van kritiek werden genoemd. Daarnaast kwam ook de vraag aan de orde wat preken is en hoe er gepreekt moet worden. Het volgende onderdeel van het examen was een onderzoek naar kennis van en inzicht in de leer van de kerken in aansluiting aan de belijdenisgeschriften. Ten slotte vond een gesprek plaats over de beginselen van kerkregering en werd de kennis van de kerkorde getoetst. De examens konden naar tevredenheid worden afgerond.
Een teer punt van het peremptoir examen is het gesprek over de persoonlijke verhouding tot de Here. Daarbij wordt ook gesproken over de motivatie dienaar van het Woord te worden in de christelijke gereformeerde kerken. Dat onderdeel van het examen vindt achter gesloten deuren plaats. Dankbaarheid overheerste in de vergadering dat de Here deze broeders heeft geleid op de weg die zij zijn gegaan. In de loop van de middag kon de voorzitter van de vergadering meedelen dat drs. A. J. T. Ruis met algemene stemmen was toegelaten tot de bediening van het Woord en de sacramenten. 's Avonds kon hij eenzelfde mededeling doen ten aanzien van drs. D. J. T. Hoogenboom.
Last en volmacht
Na de mededeling van de uitslag van het examen volgde het moment van overhandiging van de lastbrief. In deze brief verklaart de classis dat het peremptoir examen heeft plaatsgevonden. Daarin zegt zij ook dat de geëxamineerde last en macht heeft ontvangen om het Woord van God en de heilige sacramenten te bedienen in de christelijke gereformeerde kerken en alles te doen wat een getrouw dienaar van Christus moet doen. De classis spreekt eveneens het gebed uit dat de Here hem die de lastbrief heeft ontvangen, zal vervullen met zijn Geest, hem zal sterken door zijn kracht en regeren zodat zijn dienst vruchtbaar zal zijn in het Koninkrijk van Christus.
Wanneer de geëxamineerde de lastbrief heeft ontvangen, bekrachtigt hij zijn belofte aan de Here door het zetten van een handtekening onder het document waarin alle classispredikanten hun handtekening zetten. Drs. Ruis zette zijn handtekening onder het verbindingsformulier tijdens de middagvergadering en drs. Hoogenboom in de avondvergadering.
Na deze plechtige momenten sprak de voorzitter van de vergadering de kandidaten toe. Drs. Ruis werd namens deputaten artikel 49 toegesproken door ds. A. Brons, en drs. Hoogenboom door ds. N. Vennik. Mentor van drs. Ruis zal ds. B. Reinders zijn, en van drs. Hoogenboom ds. C. C. den Hertog.
De classis Leeuwarden ziet terug op een rijk gezegende dag. Meer dan eens werd gezegd:
wie kan de last van het ambt van dienaar van het Woord dragen? We mochten bemoedigd worden en horen dat de Here zelf degene bekwaam maakt die Hij geroepen heeft. Dit is een troost voor elke dienaar: wie zegen geeft, zal zelf eerst gezegend zijn. De bevestiging en intrede van drs. A. J. T. Ruis zal onder het voorbehoud van Jakobus plaatsvinden op vrijdag 1 juli a.s. en de bevestiging en intrede van drs. D. J. T. Hoogenboom op zaterdag 10 september a.s.
Feanwâlden
D. J. Steensma