Tussen 6 en 10 jaar, dat is een mooi moment om kinderen te laten beginnen met het gebruiken van de tablet of computer. Ze zijn dan niet te jong meer (zie vorige artikel), maar op een mooie leeftijd om samen in gesprek te gaan over tabletgebruik. Hoe die apparaten wérken hebben ze vaak snel genoeg door. Maar hoe gebruik je ze op een goede manier? En hoe begeleid jij als ouder je kinderen daarin?
Begin eens met een kritische blik naar je eigen tabletgebruik. Tenslotte is je eigen voorbeeld het belangrijkst. Als je dochter binnenstapt met haar vriendin, mompel je dan ‘hallo’ van achter je tablet of leg je hem even weg voor een praatje? Kun je stoppen als je geroepen wordt voor het eten? Staat je tablet jou in de weg om stil te worden voor God en wat doe je daar aan? Goed om daar als ouders eens over door te praten en elkaar een spiegel voor te houden.
Duidelijke grenzen
Praat als ouders samen over wat je wel en niet wilt rond het tabletgebruik van je kinderen. Dat klinkt heel voor-de-hand-liggend, maar dat is het niet. Want vaak begin je er op zeker moment mee, zonder dat je er echt een plan voor hebt. Van het een komt het ander. En soms ga je er pas goed over nadenken als er een probleem is en dan kan het lastig zijn om dingen terug te draaien.
Stel dus samen vooraf vast wat je wel en niet wilt. Hou zelf de leiding. Wat mag je kind doen op de tablet? En hoeveel tijd mag hij er aan besteden?
Tijd-grenzen zijn nodig, omdat beeldschermen je aandacht vasthouden. Je blijft langer bezig dan je wilde en ongemerkt blijft er dan geen tijd over voor andere dingen. Spelen is ook op deze leeftijd nog belangrijk voor de ontwikkeling. Daarnaast is het goed dat kinderen op deze leeftijd leren om tijd te nemen voor Bijbellezen en gebed. En dat er tijd is voor échte gesprekken.
Via bepaalde programma’s kun je een tijdslimiet instellen, waardoor de computer na de vastgestelde tijd uitvalt. Dat kan een hulpmiddel zijn. Maar je kind leert zijn verantwoordelijkheid te nemen als hij zélf de stap moet zetten om de tablet weg te leggen als de tijd om is. Als dat steeds niet lukt, kun je afspreken dat de tijd die het kind vandaag te lang doorging, morgen van de computertijd worden afgetrokken.
Stel als ouders ook vast wát je kinderen mogen doen op de tablet. Bij het ouder worden kun je dat verder uitbreiden. Oefenen voor school? Zelf filmpjes opzoeken? Een eigen e-mailadres? Op de sociale media zoals Twitter en Facebook?
Een e-mailadres kan leuk zijn als je kind familie of vrienden ver weg heeft wonen. Als een gratis variant van post sturen. Sociale media gaan verder: iedereen kan dan meelezen. Zelf zou ik daar niet aan beginnen voor de middelbare school. Op deze leeftijd lijkt het zelf opzoeken van filmpjes mij ook niet aan te raden. Op YouTube staat alles door elkaar en ‘onschuldige’ kinderfilmpjes worden soms verbouwd tot filmpjes waarin rare dingen gebeuren. Ook een filter haalt dat er niet altijd uit.
Toezicht
Om een kind goed te kunnen begeleiden moet je weten wat hij of zij doet. Dat kan via programma’s voor ouderlijk toezicht (zoals bijvoorbeeld Windows Family Safety). Het vraagt wat zoekwerk om precies te weten hoe dit soort programma’s werken en wat bij jullie situatie past. Maar op de basisschoolleeftijd lijkt direct toezicht mij beter dan een programma waarin je achteraf ziet wat je kind heeft gedaan. Dus: de kinderen mogen op de computer in de ruimte waar je zelf ook aanwezig bent. Dan kun je af en toe meekijken en meteen praten over wat de kinderen doen en zien.
Gesprek
Onmisbaar is het gesprek over wat kinderen ‘meemaken’ in de digitale wereld. Daardoor vormen zij hun oordeel. Stel open vragen, om je kind zelf te laten nadenken. ‘Ik zag doodskoppen liggen in dat piratenspelletje. Wat vind jij daarvan?’ Als je dingen ziet die niet goed zijn, is het belangrijk om er altijd wat over te praten. Als er iets gebeurt wat niet goed is en ouders zeggen er niets over, gaan kinderen er vanuit dat het goed is! Laat je kinderen ontdekken dat Gods geboden ook online gelden.
Voor alle ouders is het nieuw om op te voeden in de tijd van tablets. Zonder dat je er erg in hebt, worden allerlei apparaten een deel van je leven. Bij de doop heb je als ouders de verantwoordelijkheid genomen voor de christelijke opvoeding van je kinderen. Daarom is het belangrijk dat je ook hierin de regie houdt, dat je de dingen niet laat gebeuren, maar bewuste keuzes maakt. Denk erover na, praat erover met elkaar en met andere ouders, bid om wijsheid. Want 'als iemand van u in wijsheid tekortschiet, laat hij die dan vragen aan God, Die aan ieder overvloedig geeft en geen verwijten maakt, en ze zal hem gegeven worden' (Jak. 1, 5).
Aline Hoogenboom-Versluis, Siegerswoude
Aline Hoogenboom is moeder van vier kinderen en orthopedagoog.