Het zal niet veel betoog behoeven dat de vragen rondom geloof en genezing steeds opnieuw in de aandacht staan van veel gemeenten en kerken. Er hoeft alleen maar gewezen te worden op de genezingsdiensten van diverse voorgangers en de PR die ze organiseren.
Het zou goed zijn om eens te kijken welke motieven er schuil kunnen gaan achter het verlangen naar gebedsgenezing, geloofsgenezing, de genezingsbediening, hoe men het verder ook wil noemen. Allereerst is dat bij veel zieken een verlangen naar genezing. Dat verlangen zal uiteraard niemand zieken kwalijk nemen, al is daarmee nog weer niet alles gezegd. Een dergelijk verlangen komt ook in de Bijbel voor. Als Jezus vraagt aan Bartimeüs: ‘Wat wilt gij dat ik u doen zal?' is het antwoord: 'Dat ik ziende worde' (Luc 18, 41).
Er is echter nog iets. Er is in onze huidige cultuur een gezondheidscultus ontstaan. Bladen staan er vol van. Het zijn belangrijke onderwerpen op radio en tv. De reclame confronteert ons telkens weer met allerlei middelen en middeltjes om gezond te blijven en/of te worden. Medische macht, medische wetenschap en medische techniek stimuleren dat. Er goed, gezond en sterk uitzien wordt bijna het hoogste wat men nastreeft. Ron Dunn begint zijn boek over genezing met een inleiding getiteld: 'Een nieuwe god in het land'. Op allerlei spirituele manieren wordt er eveneens op ingespeeld.
Dicht daartegenaan ligt de opvatting van het zogenaamde welvaartsevangelie («cursief» the health-and-wealth-gospel «cursief sluiten», John R. Stott) dat vooral in Amerika opgeld doet. Als je 'goed' gelooft word je niet ziek, naast alle andere dingen waar je dankzij een 'goed' geloof op kunt rekenen: rijkdom, wonen, perfecte relaties, kinderen om trots op te zijn. En als je ziek bent is door een 'goed' geloof genezing te bereiken. Varianten daarvan zijn niet alleen in Amerika te vinden. Nogal eens krijgen christenen die geen genezing ontvangen het verwijt: Je gelooft ook niet goed genoeg!
God geneest
Als we ons afvragen of God geneest, zullen we daar ondubbelzinnig ‘ja’ op willen zeggen. De Bijbel is er vol van: Jesaja noemde zijn zoon Refaja, dat is: de Here geneest (1 Kron. 3, 21); Semaja gaf zijn zoon dezelfde naam (1 Kron. 26, 7). God wordt in de Bijbel ‘Heelmeester ’genoemd. God geneest!
Daarbij moet opgemerkt worden: vaak door middel van, want God wil werken in de weg der middelen. God geneest dankzij medici en dankzij medicijnen. Lucas was arts. Ik vind daar in de Bijbel geen kwaad woord over. God heeft mensen het verstand gegeven om met behulp van wetenschap en kennis mensen te helpen op medisch gebied.
God heeft stoffen in de schepping gegeven die bij kunnen dragen aan het herstel van zieke mensen. Soms bevinden zich die stoffen al in het lichaam. Het toedienen van extra hoeveelheden van bepaalde stoffen kan heilzaam zijn.
In veel hele gewone doorsneekerken wordt vaak gebeden om Gods zegen over het werk van artsen en Gods zegen over behandelingen en medicijnen, opdat mensen genezen. Mooi dat het ziekenhuis in Stadskanaal als naam heeft: Refaja. En gelukkig maken we mee dat mensen zo genezen! En de Here God wordt gedankt! Ik zou dergelijke genezingen niet bij voorbaat genezingen van een mindere kwaliteit willen noemen.
'Die wonderen doet ...' (Ps. 77)
Soms geneest God ook anders. Op een manier die we wonderlijk mogen noemen. Soms in genezingsdiensten. Ook In heel wat hele gewone kerken en gemeenten komen mensen voor die kunnen getuigen van een wonderlijke genezing die niets te maken heeft met een genezingsdienst.
Diverse gelovigen kunnen vertellen hoe er op een gegeven moment bij henzelf of bij mensen in hun omgeving een wonderlijke genezing plaatsvond, waarvoor niemand een verklaring had.
In 2001 verscheen er een boek van vijftien reguliere artsen (onder wie de voormalig medisch directeur van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam en een voormalig hoogleraar Pathologie aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam), werkzaam in verschillende medische settingen, die allemaal verhalen doorgeven over wonderbaarlijke genezingen waarvoor geen medische verklaring te vinden was. Enige jaren geleden vertelde dr. Frank Visscher, neuroloog in het Oosterscheldeziekenhuis te Goes/Vlissingen, in het blad van de Evangelische Alliantie (Idea, februari 2006) over identieke gebeurtenissen. Tegelijk moet bij dat alles wel benadrukt worden dat het hier gaat om wónderlijke genezingen. Een wonder is altijd iets bijzonders, een uitzondering, daarom spreken we ook over wonderen.
Dat spraakgebruik moet ons denken wel in een bepaalde richting leiden. De term ‘wonderen’ geeft al aan dat deze dingen niet tot het normale patroon behoren. Oftewel: het laat zich niet organiseren, het laat zich niet afdwingen. De term 'genezingsdiensten' alleen al roept dan ook vragen op. Een wonder is altijd een wonder uit Gods hand, en het is de Geest, 'die een ieder in het bijzonder toedeelt, gelijk Hij wil' (1 Kor 12, 11). Want de Here is vrij. En het blijft iets houden van een geheimenis!
Dunn zegt: 'Ik zou het liefst het woord «cursief» mysterie «cursief sluiten» dwars door dit heel onderwerp heen schrijven, want ik heb het idee da zelfs de meest wijze menselijke geest niet in staat is dit raadsel op te lossen.' Genezing heeft net als zo veel andere aspecten van het leven zeker iets van een geheimenis, van iets raadselachtigs, van inderdaad een mysterie. Ziekte meer dan eens trouwens ook.
Genezing is overigens ook niet altijd afhankelijk van het geloof. De Bijbel kent ook voorbeelden van genezing terwijl er over geloof dan nog niet eens gesproken is (Joh. 5). En Jezus geneest de zoon van de vader die zegt: 'Ik geloof, kom mijn ongeloof te hulp' (Mar. 9). Over 'goed' geloof gesproken … Een volgende keer wil ik nog een paar aspecten aan de orde stellen.
Ds. Kees van Atten, Den Haag