In de serie ‘christen en beroep’ maken we portretten van mensen die iets vertellen over wat hen beweegt in hun werk en welke rol geloof daarin speelt. Vandaag Christa Roelofsen, samen met haar zoons eigenaar van een kippenboerderij.
Het is een mooie na zomerdag als wij, Janneke en Klazien, op bezoek gaan bij Christa Roelofsen. Zij beheert samen met haar zoons Coen (21) en Hendrik (19) een grote kippenboerderij in Zandeweer, in de buurt van Uithuizen. Nadat we haar mooie woonkeuken hebben bewonderd en voorzien zijn van een kopje thee, zitten we al snel midden in het gesprek.
Christa en haar man Henk zijn zesentwintig jaar geleden vanuit het midden van het land naar het noorden gekomen.
Beiden zijn opgegroeid op een boerderij, Henk in Lunteren en Christa in Nieuw-Loosdrecht. Omdat Henk niet zoveel met koeien had, maar wel belangstelling had voor kippen, zijn ze in Zandeweer met een kippenbedrijf begonnen. Samen hebben ze het in het bedrijf gewerkt, tot Henk ziek werd. In december 2013 werd bij hem een hersentumor geconstateerd. Ruim een jaar later, in maart 2015, is hij overleden.
Na Henks overlijden besloten Christa, Coen en Hendrik om samen het bedrijf verder te runnen. Tot aan die tijd bemoeiden de jongens zich vrijwel niet met de kippen, ook omdat, om infecties bij de dieren te voorkomen, zo weinig mogelijk mensen de stallen binnen mochten gaan. Toch wilden ze samen verder gaan en gelukkig gaat dat prima.
Vijfentwintigduizend
Christa vertelt: ‘We hebben drie stallen met in totaal vijfentwintigduizend kippen, zogenaamde moederdieren, die vrij rondlopen. Als de kippen op het bedrijf komen, zijn ze twintig weken oud. Na een week of twee gaan ze leggen, in de top legt tachtig à negentig procent van de kippen een ei. In de loop van de tijd wordt dat minder. Omdat er tussen de kippen verscheidene hanen rondlopen, zijn de eieren bevrucht. Deze bevruchte eieren worden geleverd aan een broederij, de kuikens die uit de eieren komen worden door een kuikenmester vetgemest voor ons kipfiletje.'
Werk
'Maar voor het zover is, komt er nog heel wat kijken. Elke dag moeten de eieren worden "geraapt". Als een kip een ei legt komt dat automatisch op een lopende band terecht, die ze naar een ruimte transporteert waar de eieren machinaal vanaf de band in dragers worden gezet en gestempeld. Deze dragers moeten handmatig in transportkarren worden geplaatst. Twee keer per week worden de eieren opgehaald, want de bevruchte eieren mogen niet ouder zijn dan tien dagen.
Dit "rapen" doen we meestal met z’n tweeën, we zijn dan een halve dag bezig. Op zondag doen we alleen het hoognodige, maar eieren rapen moet elke dag. Ook lopen we dan alle stallen even door om te kijken of er afwijkende dingen te zien zijn. Voeren gaat automatisch, evenals de watervoorziening.'
Controle
'Elke twee weken wordt de mest gecontroleerd op de salmonella bacterie en elke tien weken wordt steekproefsgewijs bloed afgenomen en getest op bepaalde ziektes. Verder moet alles heel schoon zijn. Je kunt ook niet zomaar de stallen in, alleen met speciale kleding en speciaal schoeisel. Als je in de stallen gaat werken moet je eerst douchen.'
'Als de kippen zestig weken oud zijn gaan ze weg. Ze worden dan verkocht aan een vleesbedrijf. Het vlees wordt vooral gebruikt voor soepkip, kroketten en dergelijke. De stallen worden dan helemaal schoongemaakt en ontsmet, zodat er weer nieuwe kippen in kunnen. Het is daar dan schoner dan bij mij thuis.’
Op onze vraag of de buurt ook klaagt over (stank)overlast vertelt Christa dat dit niet zo is. ‘Wij hebben geen mestkuikens. Stankoverlast krijg je met name als mestkippen teveel voer krijgen. Ze verteren het voer dan niet goed en scheiden het gedeeltelijk onverteerd uit. Dit geeft die typische zure lucht.'
Consumenten
'Wakker Dier voert veel actie tegen de plofkip. Maar soms gaat ze hierin te ver. Ze doet onrecht aan de mensen die met dieren werken. Als boer(in) ben je zuinig op je dieren.
In Nederland zijn goede regels en als je je daaraan houdt krijg je een goed product. Die regels kosten wel wat meer. In sommige landen zijn de regels minder streng, de boeren in die landen kunnen dus een goedkoper product leveren. En dat is vaak wel waar de consument om vraagt.
Wij mogen geen antibiotica gebruiken. Dat is ook niet nodig. Er zijn genoeg natuurlijke middelen die gebruikt kunnen worden. Wij doen bijvoorbeeld knoflook door het drinkwater om gezonde dieren te krijgen. Onder andere bloedluis gaat hiermee weg. Kippen onderhouden zich zelf. Als ze dat niet meer doen, leggen ze geen eieren.’
Op de vraag of ze kunnen rondkomen, legt Christa verder uit: ‘In ons bedrijf ligt de handel anders dan bijvoorbeeld bij een rundvee-bedrijf. Wij zijn gewend om met de marktprijs mee te gaan. We kunnen er van leven, maar we moeten wel zorgen voor een reserve. Als het goed gaat, kunnen we vernieuwingen doorvoeren en reserves opbouwen voor de magere jaren. Als de eierprijs niet goed is gaat dat niet.’
Dankbaar
We vertellen Christa dat haar verhaal in het ‘Dankdagnummer’ van het Kerkblad voor het Noorden komt en vragen of zij kan danken, vooral na de moeilijke tijd die ze heeft gehad.
‘Ik heb heel veel om dankbaar voor te zijn. Vanuit het verdriet is iets moois gegroeid. Ik heb altijd geprobeerd om naar de mooie dingen te kijken. Het feit dat de jongens samen met mij het bedrijf wilden voortzetten, is heel bijzonder, vooral omdat ze dit beide niet van plan waren. En hier te wonen is zo mooi! Je ziet in de natuur steeds weer geboorte en groei. Ik kijk naar buiten en geniet. Je kunt niet bij je verdriet blijven stilstaan. Toen Henk nog leefde waren we ook altijd dankbaar. Wij hadden nergens recht op, maar we waren blij en dankbaar dat we dit werk mochten doen.
Toch zijn er ook wel problemen. Wij wonen in een aardbevingsgebied en hebben ook schade. De schade aan het huis is door de NAM gerepareerd. Maar ook al zijn de scheuren gedicht, ze komen toch hier en daar weer terug. Verder zijn er op dit moment nog twee mestputten kapot. Daardoor loopt er water in en kunnen wij geen droge mest afleveren. Dat is voor ons een schadepost. We zijn hierover nog in overleg met de NAM.’
Na nog een rondleiding door het bedrijf en de tuin, nemen we afscheid van Christa. We hebben respect voor haar positieve instelling en hebben deze middag veel nieuwe dingen gehoord en geleerd.
Janneke van der Molen en Klazien Brouwer, Bierum / Delfzijl