500 jaar reformatie: wat willen de kerken daarmee?
500 jaar reformatie: gaat dat over vroeger?
500 jaar reformatie: wat kun je daarmee?
Zomaar wat vragen die regelmatig gesteld worden aan Refo500, het internationale platform dat zich met de betekenis van de reformatie bezighoudt. In 2017 is het namelijk vijfhonderd jaar geleden dat Martin Luther in het Duitse Wittenberg zijn vijfennegentig stellingen tegen de aflaat bekendmaakte, wat wereldwijd als het begin van de reformatie wordt beschouwd.
500 jaar reformatie: wat willen de kerken daarmee?
Een vijfhonderdste verjaardag vier je niet zo vaak. Daarom mag die best wat aandacht hebben, vooral als het om een beweging gaat die veel invloed heeft gekregen in de kerk waar je lid van bent. Vanaf 2010 timmert Refo500 aan de weg om aandacht te geven aan de betekenis van de reformatie. Na het Calvijnjaar in 2009 zijn door partners van Refo500 veel activiteiten ontwikkeld met diverse hoogtepunten: het jubileum van de Heidelbergse Catechismus in 2013, het Bijbeljaar in 2015 en in 2017 het reformatiejaar. Door verbindingen te maken tussen thema’s uit de tijd van de reformatie en onze tijd, tussen mensen en de reformatiegeschiedenis laten we de actualiteit van de reformatie zien. Vanaf 2014 zijn op initiatief van Refo500 afgevaardigden uit verschillende protestantse kerken in Nederland met elkaar in gesprek gegaan over het reformatiejaar. Daarbij is afgesproken in 2017 geen grote landelijke bijeenkomsten te organiseren, maar plaatselijke kerken te stimuleren op de een of andere wijze iets met de vijfhonderdste verjaardag te doen, zo mogelijk in de samenwerking met elkaar en waar nodig met gebruikmaking van het aanbod van Refo500.
500 jaar reformatie: gaat dat over vroeger?
Reformatie, dat klinkt als iets uit een geschiedenisboek. En dat is het natuurlijk ook. Voor veel mensen is reformatie daarom iets van heel lang geleden en waarschijnlijk wordt niet iedereen direct enthousiast over vijfhonderd jaar reformatie. Voor Refo500 is reformatie echter een doorgaande beweging van vernieuwing en verandering, waarvan je de effecten nog steeds tegenkomt, ook bij kerken die in de traditie van de reformatie staan: bijvoorbeeld in de accenten die in de prediking worden gelegd, in de theologie, in de belijdenisgeschriften, in de liturgie, in de manier waarop de kerk georganiseerd is en <<cursief<<last but not least<<einde cursief>> in de aandacht voor de verhouding van een mens tot de HEERE. Vaak gaat het daarbij om thema’s die mensen van nu ook bezighouden, waarmee je dus ‘uit het geschiedenisboek kunt stappen’. Meer daarover is te lezen in het artikel ‘Luther en de Reformatie’ dat eerder in dit blad verscheen.
Luther en vele andere reformatoren leefden net als wij in een tijd van grote veranderingen, waarin ze soms gedwongen waren bestaande kaders los te laten en nieuwe kaders te ontdekken en toe te passen. Dat vereiste moed, studie en het gesprek met andersdenkenden, het vermogen kritisch naar jezelf te kijken en de kerk waar je lid van was. Dat vereiste geloof en vertrouwen. Ook wij leven in een tijd van grote veranderingen en het kan zomaar zijn dat kerken net als Luther weer over allerlei vragen moeten gaan nadenken. Dan kunnen inzichten en ervaringen uit de tijd van de reformatie ons van dienst zijn.
500 jaar reformatie: wat kun je daarmee?
En dan de verjaardag zelf. Ook al heb je niet zoveel met geschiedenis: er is best wat te maken van die verjaardag en om als kerk je dankbaarheid te uiten voor wat de HEERE in de rijke geschiedenis van de reformatie heeft gegeven, vooral als je de actualiteit in het oog houdt. De CGK in Dedemsvaart doet dat trouwens al jaren: op twee zondagen in het jaar worden twee diensten gehouden die in het teken staan van een thema dat aanwezig is in de theologie van de reformatoren. Na de ochtenddienst, die het karakter van een leerdienst heeft, gaan gemeenteleden over het thema met elkaar in gesprek. Overgebleven vragen komen aan de orde in de middagdienst waarin het thema meer praktisch en persoonlijk uitgewerkt wordt. Een mooi voorbeeld dat volgens mij navolging verdient.
Wat Refo500 betreft: neem eens een kijkje op www.reformatiejaar2017.nl en laat je inspireren door de ideeën en het aanbod van partners van Refo500 en anderen: boeken, reizen, tentoonstellingen, conferenties, een sprekerspool. Organiseer een tafelgesprek in je kerk zoals de familie Luther dat deed. Verdiep je eens in de geschiedenis van de reformatie en de mensen uit die tijd en ontdek wat je daar vandaag mee kunt (dat is vaak veel meer dan je zou denken). Voor wie het wil: ga samen met een groep jongeren uit verschillende kerken naar de speelfilm <<cursief>>STORM. Letters van Vuur<<einde cursief>> (vanaf 19 januari 2017 in de bioscoop) en gebruik de film als aanleiding voor een verdiepend gesprek over geloven, keuzes maken en offers brengen. Of bezoek als groep eens een reformatiestad, zoals Wittenberg, Emden, Heidelberg of Genève.
Ook is er educatief materiaal voor scholen en kerken ontwikkeld, waaronder een gemeenteschets voor drie leeftijdsgroepen, gratis te downloaden via www.reformatieactueel.nl. En als je van een sprekersavond houdt, neem dan eens een kijkje in onze sprekerspool. Kortom: maak gebruik van wat er al is om in jouw gemeente aandacht te geven aan vijfhonderd jaar reformatie. Meedenken doen we vanuit Refo500 graag: stuur gerust een mailtje naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Ik wens je een heel mooi reformatiejaar 2017 toe.
Karla Apperloo
mw. K. Apperloo-Boersma is projectleider van Refo500
Meer informatie: www.refo500.nl