Als je op vakantie wilt, zijn er oneindig veel mogelijkheden. Een werkvakantie is niet voor iedereen een logische keuze. Toch is er heel wat voor te zeggen om (een deel van) je vakantie op die manier in te vullen. Deze zomer willen we in drie artikelen ingaan op de reizen die door verschillende jeugdverenigingen van de CGK Emmen in de afgelopen tien jaar zijn ondernomen naar Oekraïne. In dit eerste artikel staan we stil bij de vraag waarom deze reizen zijn georganiseerd en hoe ze zijn voorbereid.
Aan het woord is Piet Bulder, in 2005 jeugdouderling in Emmen. En leiding van de oudste jeugdvereniging (17+): ‘Ik wilde de jongeren, de "kerkleden van de toekomst" uit de clubruimte halen en met hen samen een doel stellen waar we in twee seizoenen naartoe konden werken. Het is goed om met elkaar over allerlei Bijbelse onderwerpen te praten, maar ik wilde ze ook een ervaring meegeven waar ze hun hele leven iets aan zouden hebben. Op dat moment was het allemaal nog niet zo helder, maar ik besefte wel dat er meer nodig was dan de ‘normale’ invulling van de jeugdvereniging.’
Geld
Het begon met het ophalen van zoveel mogelijk geld. Het was voor de jongeren namelijk al snel duidelijk dat ze zoveel mogelijk geld wilden meenemen om te gebruiken voor het project: ‘Dat betekende dat reizen met een organisatie niet mogelijk was. Dan moet je je aanpassen aan de regels van die organisatie en kun je geen geld voor het project achterlaten. Dus moesten we alles zelf uitzoeken, bedenken en regelen. Verzekeringen, veiligheid, teambuilding – alles hebben we zelf georganiseerd, met hulp van mensen met ervaring in Oekraïne.’
Ondertussen kwam er geld binnen: ‘Overal werd geld vandaan gehaald. Van bloemenverkoop in de wijken van Emmen tot een nieuwjaarsduik tot samen in de tuin aan het werk. Alle jongeren deden mee en er is ontzettend veel werk verzet. Zo werd deze groep jongeren een echte groep. Alleen al de voorbereiding heeft veel betekend voor de teambuilding.’
Het geld kwam binnen, maar er was nog steeds geen concrete bestemming: ‘Veel doelen zijn langs gekomen, maar het liep lang op niets uit. Tot we op een wonderlijke manier in contact kwamen met een stadje aan de westgrens van Oekraïne. Daar konden we twee weken terecht om mee te werken aan een project voor verslavingsopvang in een plaatselijke gemeente.’
Project
De clubleiding maakte een verkennende reis naar het project. Hun ervaringen daar waren overweldigend: ‘In een paar dagen kregen we zoveel te zien van armoede, verslaving – maar ook van rotsvast vertrouwen in God. We kwamen terecht in een voormalig communistische samenleving waar we onze ogen uitkeken. De kansen en voorzieningen die we in Nederland als vanzelfsprekend ervaren, daar was daar helemaal geen sprake van. Er waren geen kansen en voorzieningen.’
Zo krijgt de reis langzaam vorm. En het doel dat Piet in zijn hoofd had toen hij de eerste reis organiseerde, is ruimschoots gehaald. Zozeer dat er nadien nog drie andere reizen zijn georganiseerd. De jongeren zijn de clubruimte uit gekomen en hebben samen iets betekent voor een ander. Dat is van groot belang. Hoewel het allemaal niet zo duidelijk is als je van tevoren bedenkt: ‘Je weet niet onze komst en onze inzet precies met de mensen daar doet. We wilden die eerste keer vooral veel aan het werk, maar daar is minder van gekomen dan we hadden gedacht. Maar je betekent daar al iets voor de mensen door er te zijn. Juist in de ontmoeting wordt er veel geleerd. Jongeren ontmoeten daar mensen bij wie de luxe en de kansen niet in de weg staan van geloof, want er is simpelweg veel minder. Als je terugkomt raak je voor even in verlegenheid met wat je hier allemaal hebt en normaal vindt. Je <<cursief>>weet<,einde cursief>> wel dat het niet vanzelfsprekend is, maar dat heb je dan ook echt <<cursief>>gezien<<einde cursief>>. Materiële rijkdom zorgt hier vaak voor een stuk geestelijke armoede. In Oekraïne is het leven materieel gezien veel minder, maar mensen hebben veel minder moeite met afhankelijkheid. Ik ben van mening dat iedere jongere de andere kant van de welvaartsmedaille zou moeten zien. Dat maakt een ander mens van ze. Ik heb jongeren zien veranderen tijdens hun werkvakantie. Ze krijgen ongemerkt en spelenderwijs bagage mee waar ze soms jaren later van ontdekken dat die bagage mede de basis van hun geloof vormt. Bovendien is er een bijzondere band tussen de jongeren ontstaan en tussen de leiding en de jongeren. En juist dat is van groot belang in de kerk.’
Respect
En ook voor mensen in Oekraïne betekent de komst van een groep uit Nederland veel: ‘De mensen daar weten echt wel wat er te koop is in de wereld. Ze zoeken naar een beter, rijker leven. En daarom begrijpen ze er niets van dat er mensen uit het rijke Nederland vrijwillig naar hun toe komen om er voor ze te zijn en zich in hen te verdiepen. Die wederzijdse houding van respect en verwondering zorgt ervoor dat er ook wederzijds iets geleerd wordt. Dat is een geweldig rijke ervaring.’
Wouter Moolhuizen, Dedemsvaart