Ons kerkverband telt verscheidene deputaatschappen: commissies met deskundigen op een bepaald terrein. De kerken dragen het werk van deze deputaatschappen. Ze dragen het werk financieel, maar vooral ook door betrokkenheid. Voor deze betrokkenheid is onder meer nodig dat je weet wat een deputaatschap zoal doet. In deze rubriek vertellen deputaatschappen over hun werk. Vandaag: het deputaatschap geestelijke verzorging van de militairen.
Kapitein Henk-Jan van Vulpen, Deputy Teamleader ZULU UNTSO Observergroup Lebanon, en secretaris van het deputaatschap, schijft:
'Onze eerste taak is predikanten uit onze kerken te werven om predikant te zijn in de krijgsmacht. Binnen Defensie worden zij geestelijk verzorgers genoemd. Daarnaast is het ook onze taak deze predikanten met woord en daad bij te staan.'
Uitzendingen
'Sinds in 1989 de Muur viel is er binnen de krijgsmacht veel veranderd. Een van de grootste veranderingen is dat de militairen ongeveer eens in de twee jaar voor een half jaar worden uitgezonden naar crisis- of oorlogsgebieden. Vóór 1989 diende je bij de krijgsmacht voor een taak waarvan je hoopte en verwachtte dat je die nooit echt hoefde uit te voeren. Ná 1989 gaat dat niet meer op: je wordt aangenomen om uitgezonden te worden.
In die uitzendingen voer je dan wel geen oorlog, maar je maakt wel van nabij mee wat mensen in een oorlog doen en wat oorlog aan mensen doet.
Het is de taak van de geestelijke verzorger een te zijn met de uitgezondenen. Hij of zij maakt mee wat de anderen meemaken. De geestelijk verzorger voelt dezelfde onmacht, voldoening, verveling, kameraadschap, noem maar op, als alle andere uitgezonden militairen. Wat dat betreft laat hij alleen al door zijn meegaan zien wat zo wezenlijk is voor onze God – dat Hij niet op afstand blijft, maar dichtbij komt. En tegelijk kan hij, onder andere door diensten en gesprekken, iets doorgeven van wat God (levens)belangrijk vindt.'
Legerplaatsen
'Toch zou het niet goed zijn als een-zijn met de mannen en de vrouwen alleen tijdens de uitzending opging. Alsof 'geloof'' alleen van belang is in crisissituaties en niet ook in het leven van alledag. Bovendien: voor een goed contact in het buitenland moet je hier in Nederland voorwerk verrichten en relaties opbouwen. De mensen moeten je kennen. Dat gebeurt op de legerplaatsen in Nederland.
Vanuit diverse kerkgenootschappen worden geestelijk verzorgers geplaatst binnen Defensie. Echter, sinds 1 februari 2017 (vertrek van ds. Peter Visser) hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken helaas geen krijgsmachtpredikanten meer. Na honderddrie jaar presentie is daar een einde aan gekomen. De deputaten hopen dat dit binnen korte termijn weer mag veranderen. Steeds wanneer zich vacatures voordoen worden alle dienstdoende predikanten hierop tijdig geattendeerd en aangemoedigd te solliciteren.
Zodra weer een nieuwe predikant vanuit ons kerkverband kan worden aangesteld, zal de oude draad weer worden opgepakt: de krijgsmachtpredikanten vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerken brengen elk jaar verslag uit van hun werkzaamheden aan het deputaatschap. In een vergadering spreken de deputaten met de predikanten over hun werk. Daarbij ontdekken ze dat hun werk voor de kerk van groot belang is. In hun werk geven zij handen en voeten aan Jezus’ opdracht om heen te gaan in de gehele wereld en het evangelie van Gods vrede bekend te maken. Er is ook een omgekeerde beweging.
Als kerken hebben we steeds weer de neiging ons op te sluiten in de kerk en ons af te sluiten voor de wereld. We dreigen te vergeten wat er in de wereld speelt.
Onze krijgsmachtpredikanten helpen ons deze taak niet te vergeten en te weten in welke maatschappij wij het evangelie bekend maken.'
Overheid
'Periodiek organiseert het deputaatschap een conferentie, waarin zij deputaten van andere kerkgenootschappen ontmoeten en relevante thema's behandelen.
De geestelijke verzorging bij de krijgsmacht is een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid en de zendende instanties (de kerken). Daarom is er via CIO-Militair (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken) een commissie die optreedt als onverdeeld intermediair voor alle zaken betreffende Protestants Geestelijke Verzorging.
Deputaten zijn op dit moment: luitenant-kolonel (landmacht) Andele van Klaarbergen (penningmeester), kapitein (luchtmacht) Henk-Jan van Vulpen (secretaris) en dominee Henk de Bruijne (voorzitter). Overigens is het geen regel dat een predikant voorzitter is van dit deputaatschap: voordat ds. De Bruijne begin 2017 de voorzittershamer overnam hebben militairen deze vele jarenlang gehanteerd!'
Henk-Jan van Vulpen, Utrecht