De vorige keer schreef ik over het bijgeloof wat hier veel te vinden is. Begin november was het feest ‘Todos Santos’, in Nederland welbekend als allerheiligen. Dit is een rooms-katholiek feest, maar heeft hier in Bolivia eveneens een inheemse variant.
Dinsdagavond 31 oktober heb ik een avond bijgewoond waarin de achtergronden van dit feest, en dan met name ‘De dag van de doden’ werd uitgelegd. Dit feest wordt op 1 en 2 november gevierd. De inheemse bevolking geloofd in drie werelden: de bovenwereld waar de goede goden leven, de middenwereld waar wij als mensen wonen, en de onderwereld waar de gevaarlijke goden leven. Ze geloven niet in de hel en kennen dat concept dan ook niet.
Ze geloven dat als iemand overlijdt, hij of zij op weg gaat naar de wereld van de goede goden. Ze geloven dat uiteindelijk iedereen daar aan zal komen, maar dat ze wel hulp nodig hebben om daar te komen. Daarom is allereerst een mis of begrafenisdienst belangrijk, want daarmee worden ze al op weggeholpen. Verder is het feest van de doden erg belangrijk. Dit feest heb ik van dichtbij mee mogen maken als toeschouwer. Ik heb ruim drie maanden bij een gastgezin gewoond, en de oma van de vrouw des huizes is het afgelopen jaar overleden. Vandaar dat we naar het huis gingen van de dochter van de overledene. De familie had een tafel klaargemaakt met daarop allerlei soorten eten en drinken. Er waren eveneens symbolen te zien op de tafel zoals een ladder van brood, waardoor de overledene naar beneden kon komen en weer terug en een zon en een maan van brood als teken van de bovenwereld. Verder waren er borden met eten, bananen, ananassen, bekers met drinken en toetjes, bloemen en een foto van de overledene. De mensen geloven dat de overledene langs zal komen en wat van het eten en drinken zal nemen, vandaar dat ze de tafel vol eten klaarzetten. Gedurende de avond werd de deur opengezet en konden buren en andere bezoekers langskomen. Bij aankomst gingen ze voor de tafel staan en driemaal het Onze Vader, en driemaal het Ave Maria bidden, waarna ze de naam van de overledene noemden. Deze gebeden helpen de overledene in hun reis naar de bovenwereld. Na afloop van de gebeden kregen de bezoekers eten, wat in meegebrachte zakken werd gedaan. Er was een gestage toeloop, maar toen de bananen op waren, werd de deur gesloten. De volgende dag zouden familieleden terugkomen om het eten van de tafel naar de begraafplaats te brengen. Dat gedeelte heb ik echter niet meegemaakt. Ik was dankbaar dat ik dit feest van dichtbij mee kon maken, aangezien het zo belangrijk is in deze cultuur. De uitleg vooraf was eveneens erg zinvol, evenals de aandachtspunten die gegeven werden over hoe je kunt evangeliseren. Als ik zie hoe wijdverbreid dit feest hier gevierd wordt, besef ik eens te meer hoe het Evangelie hier nodig is. Bidt u mee voor Bolivia?
Janetta Fokkema
Janetta Fokkema is door SIM (Serving in Mission) uitgezonden naar Bolivia. Zij werkt daar in het gastenverblijf van SIM in Cochabamba. Zie ook haar website: folgjemy.nl