Onze kerken hebben overal in de wereld een groot aantal missionair diaconale medewerkers zitten. Dat zijn gewone mensen, maar wel door de Geest gedreven mensen. Ze hebben een drang in zich om met hun gaven op een voor hen speciaal plekje te bouwen aan het koninkrijk van God. Zij bouwen vaak in stilte en timmeren niet veel aan de weg. We willen ze daarom wat in de schijnwerpers zetten. Vandaag vertelt Margot de Greef vanuit Haïti.
Ga tot de mier, gij luiaard! Zie haar wegen en word wijs (Spr.6,6) Tijdens mijn middelbare school periode kreeg ik de opdracht om over deze tekst een opstel te schrijven. Ik denk er nog vaak aan terug, vooral als ik een meute krioelende mieren door ons kantoor zie lopen met onduidelijke bestemming, me afvragend waar ze zo hard aan werken.
Dit kantoor staat in Pétion-Ville, Haïti, waar ik werkzaam ben voor Church World Service, een christelijke organisatie die zich inzet voor een wereld waar iedereen eten, een stem en een veilig thuis heeft. In 2008 ben ik uitgezonden als missionair diaconaal werker door CGK Drogeham, oorspronkelijk voor een periode van drie jaar, maar Haïti stal mijn hart en elf jaar later ben ik hier nog steeds.
Hard werken
In de hoofdstad van Haïti, Port-au-Prince, krioelt het net zo van de mensen als de mieren in Spreuken 6. Haïti krijgt heel wat klappen te verduren, qua natuurrampen, politieke instabiliteit, corruptie, armoede. Tegelijk is het een land van gastvrijheid, prachtig natuurschoon, bergen, zee, zon en strand, een rijke historie en cultuur, een actief kerkleven.
Net als van mieren wordt ook van ons mensen gevraagd dat we hard werken. Ik ken veel Haïtianen die maar al te graag willen werken, maar de werkloosheid is groot en een formele sector bestaat nauwelijks. Er is eveneens een categorie mensen die lange dagen werkt, maar zo’n schamel loon betaald krijgt dat daarmee niet in de eerste levensbehoeften voorzien kan worden.
In de afgelopen elf jaren heb ik veel gezien, gehoord, meegemaakt, gehuild, gelachen, hoop en verdriet gekoesterd, vreugde en verlies. Toen ik nog maar net een paar maanden in Haïti was, raasden er vier orkanen over het land. Twee jaar later verwoestte een aardbeving Port-au-Prince en omstreken. Datzelfde jaar kwam cholera in het land en vielen er vele dodelijke slachtoffers wegens deze ziekte die door besmet water wordt overgedragen. Nog weer zes jaar later vernielde orkaan Matthew al het hebben en houden van gezinnen in het Zuiden en Noord-Westen van het land, inclusief oogsten, dieren, huizen en scholen. In februari van dit jaar werd het hele land twee weken lang platgelegd vanwege protesten om verantwoording te eisen van de overheid en het vertrek van de president. Het volk sprak zich uit tegen corruptie. Momenteel verkeert het land in een politieke crisis.
Passie en liefde
In dezelfde periode zijn er ook veel mooie dingen gebeurd. Na orkaan Matthew breidde ons team zich uit met ingenieurs die zich vol passie en liefde inzetten om nieuwe huizen en scholen te bouwen voor gezinnen die onder mensonwaardige omstandigheden wonen omdat hun huizen zijn vernield. Pestel is een idyllisch dorp, het dorpsplein pal aan zee gelegen, een fort dat uitkijkt op de bergen rondom. Een dorp waar ik regelmatig te gast ben. Het huis waar ik verbleef, is verwoest in orkaan Matthew. De golfplaten van het dak werden bijeengeraapt om een tijdelijk onderkomen in elkaar te flansen. Ook daarin werd ik gastvrij ontvangen. ’s Nachts begon het te regenen, waarbij de waterdruppels op mijn hoofd vielen.
Church World Service bouwt stevige huizen, die voldoen aan de bouwnormen en bestand zijn tegen eventuele toekomstige orkanen en aardbevingen. Honderden gezinnen kunnen nu met een gerust hart slapen. Honderden leerlingen kunnen plaatsnemen op een schoolbank in een gebouw dat ze beschermt tegen weer en wind, in plaats van een gebouw dat een gevaar voor ze vormt vanwege het risico dat het op elk willekeurig moment in kan storten. Het diaconaat van de CGK heeft bijgedragen aan de bouw van een school en de bouw van huizen. Families dragen water van verre, sjouwen zakken cement en emmers zand op hoofd en schouders naar de bouwplaats die niet bereikbaar was voor verkeer. Ze uiten als eerste hun dank naar God. Een van hen heeft het zelfs op de drempel van haar nieuwe woning geschreven: 'Ik geef God dank.' Jesaja 1, 17 wordt in de praktijk gebracht: 'Leer goed te doen, zoek het recht! Help de verdrukte, doe de wees recht, bepleit de rechtszaak van de weduwe!' In de woorden van mijn collega: 'We maken God blij.' Wat een geweldige opgave.
Nieuwe technieken
We begeleiden boeren om nieuwe technieken te leren zodat ze meer kunnen produceren en minder risico lopen om hun oogst kwijt te raken. Er worden zaden verstrekt om te planten. Via bodembescherming wordt erosie tegengegaan, boompjes worden gekweekt om de ontboste berghellingen weer te bebossen. Er worden waterreservoirs gebouwd zodat gezinnen toegang hebben tot schoon water voor huishoudelijk gebruik en voor landbouw. Er wordt gestreden tegen het gebruik om kinderen naar de stad te sturen in de hoop op een betere toekomst, waar ze echter vaak misbruikt worden als huishoudslaaf.
Ik kan er niet tegen als ik iemand zes dagen in de week twaalf uur per dag zie werken voor een loon waarmee hij niet eens de school van zijn kinderen kan betalen. Het breekt mijn hart om te zien onder welke omstandigheden mensen wonen en slapen, of beter gezegd niet slapen als het regent en het binnen net zo nat wordt als buiten. Ik zou het willen uitroepen van onrecht als iemand ziek is maar het ziekenhuis de patiënt weigert te ontvangen als er niet eerst geld op tafel komt, of als een ziekenhuis de kennis en middelen niet heeft om een patiënt te behandelen.
Rechtvaardigheid. We vinden het terug in Micha 6, 8: 'Hij heeft u, mens, bekendgemaakt wat goed is. En wat vraagt de HEERE van u anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uw God.'
Broeders en zusters, over landsgrenzen heen. Een oproep uit 1 Johannes 3, 17: 'Wie dan de goederen van de wereld heeft, en zijn broeder gebrek ziet lijden, maar zijn hart voor hem toesluit, hoe kan de liefde van God in hem blijven?'
Margot de Greef, Kenscoff, Haïti
Missionair diaconaal werker CGK Drogeham