Gereformeerden in Frankrijk

Het gereformeerd protestantisme heeft in Nederland een lange traditie. Het heeft ook een stempel gedrukt op onze geschiedenis. Dat is in het buitenland niet altijd het geval. In een serie artikelen gaan we kijken naar wat gereformeerd-zijn in het buitenland betekent.

Deze week:

Gereformeerden in Frankrijk

Onder de 67 miljoen inwoners van Frankrijk kunnen er zo’n één miljoen gerekend worden tot het protestantisme.

De ‘grote’ Protestantse Kerk van Frankrijk telt tegenwoordig zo'n 400.000 leden (waarvan 80.000 actief) verspreid over 450 gemeenten en is de voornaamste protestantse kerk in Frankrijk.

De brede Evangelische beweging en Kerken groeiden de laatste jaren van 400.000 naar 500.000 actieve leden. Ze lanceerden een twintigtal jaren geleden het plan om op tienduizend inwoners één Evangelische kerk van minstens vijfentwintig leden te stichten. Dat zouden er dus zo’n 6500 moeten worden. Als ik het goed heb zijn er in die twintig jaar al wel honderdvijftig nieuwe kerkplantingen bijgekomen.

De kleinste protestantse Kerk is die waarmee we als Christelijke Gereformeerden hartelijke banden onderhouden; Les Eglises Protestantes Reformées Evangeliques. Zo’n drieduizend actieve en betalende leden onderhouden een kleine dertig predikanten en een vijfenzestig-tal (vaak kleine en oude) kerkgebouwen. Ook op diaconaal gebied, steun aan de theologische faculteit te Aix-en-Provence en zending zijn ze actief. Vanouds heetten ze ‘les Eglises Réformées Evangéliques Indépendantes’.

Toen de nieuwe benaming bekend werd gemaakt in 2009, werd er gekscherend gezegd dat er in deze Kerken, als in geen andere, de Liefde was te vinden. Dit met een knipoog naar het Franse televisieprogramma  ‘L’amour est dans le pré’ (de liefde vind je in het weiland). Het is de Franse tegenhanger van onze ‘Boer zoekt vrouw’. Laat ‘le pré’ nu net de afkortingsletters zijn van les Eglises Protestantes Réformées Evangéliques (LEPRE).

Deze Liefde vind je terug in…

Liefde voor de kinderen en jeugd.

Kinderclubjes, soms groot, vaak heel klein, worden jarenlang door enkele gemeenteleden met veel inzet in stand gehouden. Menig predikant offert een groot deel van zijn vakantie op om kinder- en jeugdkampen te organiseren en te leiden. Per regio wordt er veel energie ingezet om jongeren bij elkaar te brengen, soms over honderden kilometers. Naast sportweekenden worden er musicals ingestudeerd en als evangelisatiemiddel ingezet. Er zijn landelijke bijbelstudie-dagen voor twintigers. En desondanks spreken ze ook daar over het probleem dat jongeren zo moeilijk in de kerken blijven meedoen en integreren.

Liefde voor oudere broeders en zusters.

In de vele oude kerkjes in het zuidelijke Cevennes-bergland of in de westelijke uitgestrekte agrarische provincies komen nog maar een handjevol oudere broeders en zusters samen. Toch wordt daar, soms tweewekelijks of éénmaal per maand een kerkdienst belegd. Predikanten reizen dan soms een dikke honderd kilometer en laten zich in eigen gemeente vervangen door ouderlingen met (meer of minder) preekgaven. Zo liet ik, toen ik nog predikant was in Frankrijk, regelmatig mijn eigen gemeente van zo’n tachtig tot honderd kerkbezoekers aan de zorg van ouderlingen over om vijftig kilometer verderop voor te gaan voor vijf à zeven gemeenteleden.

Liefde voor de predikanten.

U kunt het zich wel voorstellen dat het van die drieduizend betalende leden heel veel vraagt om de dertig predikanten van een traktement te voorzien. Nu is het predikantstraktement ook gelijk aan het Franse minimumloon, maar toch… Alle predikanten worden betaald vanuit een centrale kas en ze krijgen dus allemaal hetzelfde, ongeacht de grootte van hun gemeente. De liefde voor predikanten komt ook uit in het diepe respect voor hen, ook al worden ze door iedereen bij hun voornaam genoemd. Veel wordt er voor hen gebeden… en -als het nodig is- wordt er veel van hen verdragen.

Liefde voor het eigen Kerkverband.

Als je zo’n klein kerkverbandje bent, is de drang en druk heel groot om maar te integreren in een groter kerkverband. Beschuldigingen klinken er van alle kanten, van sektarisch gedrag en van hoogmoedigheid alsof er geen andere kerk goed genoeg is om mee samen te gaan. Ze verdedigen zich met twee argumenten. Het eerste is de eenvoudige en ongecompliceerde overtuiging dat de Here God eens een goed werk in deze kerken is begonnen en dat nog steeds voortzet en zal voorzetten, naar de belofte van Filippenzen 1,6.

Het tweede is het verlangen om de leer van Christus, zoals die door de reformatoren weer volop in het centrum van het Kerk-zijn en gemeenteleven is geplaatst, vast te houden. En daarin is deze kerk werkelijk nog de enige in heel Frankrijk, als we daarbij de kinderdoop en de gemeentelijke-Verbondstheologie van Calvijn rekenen.

Liefde voor hen die het Evangelie nog niet kennen.

Al zo’n veertig jaar geleden hebben deze kleine Franse Kerken een kerkplantingsvisie ontwikkeld.

Grotere gemeenten stonden hun predikant af om een pioniersplek te beginnen in een ‘nabij gelegen’ grote (universiteits)stad. En voordat er een kleine kern van vijfentwintig à dertig gemeenteleden ontstond waren ze al gauw een tiental jaren verder met een predikant-pionier die soms uitgeput en opgebrand terugkwam. Op het ogenblijk telt het kerkverband van de vijfenzestig gemeenten er minstens vijftien als pioniers- of evangelisatiepost. Een vijftal gewone gemeenten start een revitaliserings-traject met hulp van het IZB-programma Focus.

Kleine Kerken die het geheim van Gods Liefde kennen.

Dik Brienen, Hardenberg