In de Bijbel worden drie pelgrimsfeesten genoemd. Feesten voor de Heer. Door de hele Bijbel heen en ook tot op de dag van vandaag worden deze feesten gevierd in Israël. Het eerste feest is Pesach.
De geschiedenis van Israël wordt getekend door periodes van onderdrukking, waaruit zij door de Heer worden bevrijd. God redt. Lees bijvoorbeeld hoe de Israëlieten in Egypte zijn beland, en vervolgens hoe daar hun situatie was. Ellendig! En hoe Mozes door de Heer werd geroepen om samen met Aäron de Israëlieten uit de slavernij te bevrijden, en de machtige hand van de Heer bevrijding bewerkte.
Pesach
Het woord 'pesach' betekent ‘overslaan’. Negen verschrikkelijke plagen hebben het land Egypte geteisterd. De Egyptenaren worden zwaar getroffen door negen plagen: water dat in bloed veranderde, zwermen kikkers, luizen, steekvliegen, sprinkhanen, veepest, zweren, hagel en duisternis, maar de Israëlieten worden overgeslagen, de plagen gaan hen voorbij. Vlak voor de tiende en laatste plaag geeft de Heer instructies aan Aäron en Mozes, de twee broers die de leiding over het volk Israël hebben gekregen om hen uit Egypte te leiden. ‘Dit is een nieuw begin. Voortaan is deze maand de eerste maand.’
(Informatie over de maandindeling in de derde kolom??
Israël volgt van oudsher een maankalender met twaalf maanden van afwisselend 29 en 30 dagen. Dat aantal hangt samen met de omloop van de maan om de aarde die 29,5 dagen duurt. Twaalf van zulke maanmaanden zijn samen 354 dagen en onze zonkalender telt 365 dagen. Terwijl wij eens in de vier jaren een schrikkeldag kennen op 29 februari, wordt in de Joodse kalender op gezette tijden een schrikkelmaand toegevoegd. De laatste maand krijgt een schrikkelzusje. Belangrijk is namelijk dat de feesten in een bepaald seizoen behoren plaats te vinden, omdat het tevens oogstfeesten zijn )
Tegelijk wordt daarbij verteld wat er moet gebeuren. Nu, nog in Egypte, om te worden bevrijd door God zelf. ‘Elke familie moet op de tiende van deze maand een ram of een bokje uitkiezen, een gaaf éénjarig dier zonder enig gebrek, en dat apart houden tot de veertiende. Op die dag moeten al die rammen en bokjes worden geslacht. Het bloed moet aan de deurposten en de bovendorpel van de huizen worden gestreken’ (Ex.12). Vervolgens geeft de Heer zelf aanwijzingen hoe de pesachmaaltijd moet worden gevierd, de maaltijd ter ere van de Heer.
God zelf zal rondgaan door Egypte en alle eerstgeborenen doden, menselijk en dierlijk, maar daar waar het bloed van het lam aan de huizen is gestreken zal Hij voorbijgaan. Door dat merkteken zal de dodelijke plaag waarmee Egypte wordt gestraft de Israëlieten niet treffen.
Ongedesemd brood
Deze dag is meteen een dag voor een grote schoonmaak. Gedurende zeven dagen hierna moet ongedesemd brood worden gegeten en op de eerste dag moet al het zuurdesem uit het huis worden verwijderd. Dit gebod wordt enkele malen herhaald, zo belangrijk is het. De voorschriften blijven altijd van kracht, generatie op generatie.
Precies zoals de Israëlieten werd opgedragen tijdens de bevrijding uit Egypte, wordt elk jaar het Pesachfeest met daarna het Feest van de ongezuurde broden gevierd. Om de bevrijding uit Egypte te gedenken. En als uw kinderen dan vragen: ‘Wat betekent dit gebruik?’, antwoord dan: ‘Wij brengen de Heer een Pesachoffer omdat Hij de huizen van de Israëlieten is voorbijgegaan toen Hij de Egyptenaren strafte; ons heeft Hij gespaard (Ex.12,26-27).’
In zowel Numeri (9) als Leviticus (23) wordt beschreven hoe en wanneer de pelgrimsfeesten, waarvan het Pesachfeest het eerste is, moeten worden gevierd. Deze wetten van Mozes worden gegeven wanneer het volk nog in de woestijn is, en gelden zowel voor de periode dat zij in de woestijn zijn, als vanaf het moment dat zij in het beloofde land wonen. Van de oogst die de eerste schoof van de gersteoogst naar de priester brengen. Deze schoof wordt door de priester aan de Heer aangeboden als offer.
Pelgrimsfeesten
Pesach is oorspronkelijk een pelgrimsfeest. Toen de tempel in Jeruzalem nog bestond, trokken alle Joden naar Jeruzalem om er offers te brengen. Tijdens de regeringsperiode van koning Salomo ging het bergafwaarts met het houden van de voorschriften en feesten. In 621 v.Chr. herstelde koning Josia de tempeldienst en ook het Pesach. Opnieuw werden de mozaïsche voorschriften voor het feest ingevoerd. Tot aan de Babylonische ballingschap (ca. 592 v.Chr.) functioneerde het feest met wisselend succes.
Na de ballingschap werd Pesach opnieuw een pelgrimsfeest. Men kwam van overal voor een week naar Jeruzalem, waar de in 515 v. Chr. voltooide tweede tempel weer een prominente rol vervulde. Begrijpelijkerwijs stond de viering de eerste tijd in het teken van de terugkeer uit Babylonië, maar geleidelijk aan kwam het accent weer op de Exodus te liggen.
Lam voor ons geslacht
In het Nieuwe Testament staat Pesach aan het eind van de evangeliën. De Here Jezus viert met zijn discipelen de feesten en gaat op naar Jeruzalem, precies zoals dat door God de Vader aan alle Israëlieten had voorgeschreven. Al in het begin van het evangelie is het Johannes de Doper die Jezus aanwijst als het Lam van God dat de zonde van de wereld wegneemt (Joh.1,29). Verder komt deze uitdrukking als zodanig niet voor in de Bijbel.
Hoewel wij het Pesachfeest niet zo vieren als in het oude Israël, kennen wij de uitdrukking 'Lam voor ons geslacht' goed. We weten dat dit over onze Heer Jezus gaat en kennen Hem als onze bevrijder. Dat komt vooral door de vele liederen die hierover zijn gedicht. Prachtig dat er zoveel liederen zijn waarin we dat horen en het kunnen meezingen.
Heer, uw bloed dat reinigt mij, doet mij leven en maakt mij vrij.
Heer, uw bloed dat nam mijn plaats. in het offer dat U bracht.
En U wast mij witter dan de sneeuw, dan de sneeuw.
Mijn Jezus, Gods Lam voor mij geslacht.
Nel Noppe, Leeuwarden