Marianne de Ruijter neemt je in dit boek mee naar Ghana en vanaf de eerste bladzijde zit je in het verhaal. ‘Verhaal’ is eigenlijk niet het goede woord, want de informatie op de achterflap wijst je al op de schijnende werkelijkheid van de kinderhandel. Het boek is geschreven in de ik-vorm en laat twee kleine kinderen aan het woord. Baruck en Shaniya, respectievelijk 6 en 8 jaar oud, broertje en zusje uit hetzelfde gelukkige gezinnetje op het platteland van Ghana.
Tegelijk deel je vanaf de eerste bladzijde de gedachtewereld van hun Oom Paki, die zich als weldoener en vertrouweling presenteert aan deze en andere ouders. De wereld van dorpelingen is maar klein en daarom zijn de mensen goedgelovig. Feiten kunnen op geen enkele manier worden gecontroleerd. En zo gebeurt het dat Baruck door Oom Paki naar ‘school’ wordt gebracht. In plaats daarvan wordt het jongetje naar het Voltameer gebracht en als kindslaaf verkocht aan een visser. Mishandeling, misbruik, ondervoeding en soms de dood ten gevolge van het gevaarlijke werk in het diepe water zijn de vaste bestanddelen van het leven van de vele kinderen die dit lot treft. Beetje bij beetje komt hij erachter dat hij er alleen voor staat en na een aantal jaren verzucht hij: ‘Ik mis mijn vrienden en ja, ik mis mijn naam.’
Voor het meisje heeft Oom Paki een andere route. Wegens een oude familiezonde moet het kind geofferd worden en wordt ze in goed overleg met de vader naar een heiligdom van de fetisjpriesters gebracht, waar ze haar hele leven moet blijven. Dit godsdienstige aspect is een hardnekkig fenomeen. Ook nu worden mishandeling, misbruik, ondervoeding en soms de dood ten gevolge van het zware leven de bestanddelen van haar leven.
De titel van dit boek verwijst vooral naar de situatie bij de priesters. Ze is nu ‘prokosi’, eigendom van de priesters, en leert al de eerste dag dat ze daarom een niets, een niemand is. Een prokosi heeft geen naam. Hoewel het kind zich hiertegen verzet, is er geen ontkomen aan. Met geweld wordt haar dat wel duidelijk gemaakt.
In dit boek wordt de organisatie Stop Child Slavery voor het voetlicht gebracht. Zij stelt alles in het werk om kinderen te bevrijden, met name de kindslaven die op het Voltameer worden aangetroffen.
Dit boek grijpt je aan vanaf de eerste tot de laatste bladzijde. Het is een eenvoudig en prettig geschreven boek. Aanbevolen leeftijd vanaf 16 jaar.
Marianne de Ruijter, Ik mis mijn naam
Scholten Uitgeverij B.V., Zwolle, 2021, 296 blz, € 15,95
ISBN 9789083114866