In gesprek met Guus Brand
In de classis Hoogeveen is hij een bekende verschijning: br. J.G.E. Brand. Zo heeft hij tientallen jaren op de preekroosters gestaan. Ruim dertig jaar lang heeft hij preekconsent gehad in de classis Hoogeveen en tot een jaar geleden heeft hij vele malen in de classisgemeenten gepreekt en ook begrafenissen geleid. Op 26 maart jl. ging hij een laatste keer voor in zijn thuisgemeente, Hoogeveen. Het thema van de preek was ‘Christus is koning’.
Het is de waarheid waar Guus Brand uit leeft. Het is de vloer, het fundament onder zijn leven. Door alles heen heeft de Here hem daar altijd bij bewaard, zo ziet hij dat in elk geval. In gezondheid en kracht, maar ook in ziekte en zwakheid. Want het einde van het leven is voor Guus dichtbij. Wat betekent het vieren van Pasen als je weet dat het de laatste keer kan zijn?
Perspectief
De boodschap van Pasen zet alles in een ander perspectief. Dat is een ding dat zeker is. Als je niet zou geloven, dan is Pasen de lente en het nieuwe begin van de natuur. Alles begint weer opnieuw, er komt weer leven in. Maar vanuit geloof kijk je toch anders en heeft dat nieuwe leven in de schepping een heel andere waarde. Opstanding en nieuw leven, dat is ook voor de mens het perspectief. Je hebt iets om naar uit te zien en daar word je steeds weer op gewezen.
Boekenwijsheid past niet bij Guus Brand. Hij heeft genoeg boeken en heeft ook veel gelezen over de christologie en de betekenis van Pasen. Dat is mooi geformuleerde theorie. Maar als hij wil uitleggen wat Pasen voor hem betekent, dan grijpt hij terug op een tekst die hij als kind al geleerd heeft: zondag 17 uit de Heidelberger Catechismus.
Daar gaat het over de opstanding van Christus die betekent dat de dood is overwonnen, dat wij door zijn kracht worden opgewekt tot een nieuw leven en dat we een onderpand ontvangen van onze eigen opstanding in heerlijkheid. Dat is waar het om gaat. Dat is die vloer waar je als christen op kunt staan. Als je dat gaat geloven, dan is dat een wonder. Dat kunnen we op geen enkele manier onder woorden krijgen. Je kunt het ook niet overdragen. Je kunt het niet zo uitleggen dat een ander het wel moet geloven. De Heilige Geest werkt dat geloof. En bewaart je bij dat geloof. Want geloven geeft een mens kracht, maar het is niet altijd gemakkelijk.
Springen
In het leven van iedere gelovige komt twijfel en aanvechting voor. Guus Brand kan erover meespreken. Die momenten van onzekerheid hebben ook in zijn leven een rol gespeeld. Dat zijn de momenten dat die vloer waar je geloofsleven op gebouwd is, getest wordt. Je weet van de opstanding en de kracht die dat heeft en geeft. Maar als je op dat vloertje gaat springen – wat gebeurt er dan? Ga je erdoorheen? Bezwijkt die vloer van geloof, of is het een stevig fundament? Het is genade van God, aldus Guus, dat de vloer nooit is bezweken. Het is genade als je als mens tot geloof komt. Het is net zo goed genade als je bij dat geloof bewaard blijft.
Dat is iets wat we ons hele leven nodig hebben. Want leven uit de boodschap van Pasen wordt niet persé gemakkelijker als je ouder wordt of dichter bij de dood komt te staan. Je hebt de boodschap van Pasen dan meer nodig en je bent er misschien ontvankelijker voor. Maar het gaat nooit automatisch. Ook richting het einde van het leven zijn er dingen die je dwars kunnen zitten. Zijn er twijfels. Ben je geneigd om naar jezelf te kijken. Of misschien naar de mensen die je zo liefhebt. Hoe kunnen zij door als jij er niet meer bent? Dat kan opnieuw afleiden van de kern – van Christus.
En er zijn in het leven zoveel momenten dat het qua geloven spannend wordt. Dat is vooral op die momenten dat je op jezelf gaat zien. Als je eigen gerechtigheid de overhand krijgt, dan gaat er iets mis. Dan blijft je blik beperkt en dan ga je voorbij aan God die boven alles staat. Het maakt je als mens heel klein als je steeds weer tot de ontdekking komt dat je het niet kunt. Dat God het is die het maken moet. Tegelijk is dat maar goed ook. Als je een beetje in je eigen hart kunt kijken, dan weet je dat daar niet veel van te verwachten is. Wat heerlijk dat we een God hebben die juist daarin wil werken. Die onze gebreken aanvult in Christus Jezus.
Vreugde
Daar komt het steeds weer uit: Jezus is koning. En gelukkig maar. Hij is nog verborgen koning voor zolang we hier op aarde leven. Maar Hij is koning. En soms mogen we er iets van zien… Dat is waar Guus Brand in het preken door gedreven werd: de mensen iets laten zien van die grote genade van Christus. Als voormalig onderwijzer wilde hij in zijn preken iets overbrengen van wat hij zelf ontdekt had. Delen van de vreugde die hij ontvangen had. Dat is wat je overhoudt van het paasevangelie. Een leven in de vreugde van bevrijding en verlossing. Een leven uit de kracht.
We moeten steeds opnieuw op een ander spoor gezet worden. Het spoor van de opstanding die met Pasen realiteit wordt. Je moet je steeds opnieuw buigen onder dat woord. Bewust leven op de vloer die gelegd is door Christus. Steeds opnieuw de vreugde zoeken. En gelukkig – daarin ontvang je wat nodig is. God wil het ons geven. En Guus en Miek Brand getuigen ervan dat ze merken dat er voor hen gebeden wordt. Dat het zo lang zo goed gaat met Guus is een wonder en gebedsverhoring. Gods werk is er zo ook hier en nu, in het dagelijkse leven.
Alles is erop gericht dat we leven met Koning Jezus. Tot op die dag dat Hij eens alle dingen nieuw zal maken. En in geloof kan Guus Brand ervan getuigen dat hij niet bang is. Hij is dankbaar voor alles wat hij ontvangen heeft en wat hij mocht doen. En het draait natuurlijk helemaal niet om hem. Het draait om Jezus – Hij is de koning!
Guus Brand en Wouter Moolhuizen, Hoogeveen