Herkerken
In coronatijd, toen veel kerkgebouwen leegstonden, en er alleen online een eredienst gehouden kon worden, kwam bij de auteurs de vraag op: Wat is de Kerk, is dat wel het stenen gebouw waarin we op zondag samenkomen? Of zijn het de mensen die samen de gemeente vormen? Hoe komen we samen thuis bij God in deze tijd? Hoe komen we aan ontmoeting en verbinding, waar zoveel behoefte aan is? En hoe straks verder, na corona?
Laten we de lege kerkgebouwen vooral niet weer vullen met wat we altijd gedaan hebben, laten we gaan ‘herkerken’: een proces waarin we herzien, herijken, heroverwegen.
Om dat te bereiken worden allerlei ideeën naar voren gebracht, zoals samenkomen in veel kleinere groepen, aangepaste diensten voor jongeren, ouderen, liefhebbers van traditionele diensten of juist van meer ‘evangelisch’.
Misschien niet altijd samenkomen in de kerk, maar samen gaan wandelen of fietsen, en zo tot een geloofsgesprek komen. Je gebouw openstellen om hulp te bieden.
Mogelijkheden te over dus. De schrijvers laten ook voorbeelden zien van gemeenten waar allerlei ideeën in praktijk worden gebracht. Prachtig!
Maar in de praktijk komt er allemaal zo weinig van terecht. Tradities loslaten is moeilijk, samenkomen in kleine groepen vraagt heel veel energie, van de groepsleiding, maar ook van de predikant die die leiding zou moeten toerusten. En als je met aangepaste diensten gaat werken, raak je elkaar als gemeenteleden dan niet kwijt?
Wij leven na corona en we zien dat heel veel gemeenten functioneren als vanouds. Toch zou het goed zijn om dit boekje eens door te lezen. Niet om alles uit te voeren wat aangedragen wordt, maar om in een spiegel te kijken: is er lauwheid bij ons, zijn we een gezapige gemeente geworden? Is er gemeenschap onder elkaar? Vinden we elkaar bij het geloof in God en in de liefde voor elkaar? Zien we naar elkaar en naar onze buurt om? Dit boekje kan daar prima bij helpen.
Janneke van der Molen, Bierum
Remmelt Meijer & Peter Wierenga, Herkerken, De toekomst van geloofsgemeenschappen, Uitgeverij Vuurbaak, Amersfoort 2021, 152 blz., €17,99, ISBN 9789055605774
Herkerken
Dit boek is te lezen als een uitwerking van wat in een eerder boek van Remmelt Meijer en Peter Wierenga aan de orde is gesteld. Zij laten in dat boek zien dat de kerk in deze tijd kansen heeft om hoopvol de toekomst tegemoet te treden. Als de kerk een oefenplaats van liefde is, dan is er hoop. In dit boek willen ze die gedachte uitwerken. Dat doen ze door voorbeelden uit de praktijk, door inspirerende overdenkingen, door praktische uitwerkingen en vooral door het stellen van kritische vragen. Dit alles met als doel dat we gaan nadenken over de plaats die we als kerk in deze wereld innemen. En om de kerk op een positieve manier te laten kijken naar de wereld. Wat kunnen wij voor die wereld betekenen?
Remmelt Meijer, Peter Wierenga & Ella van den Brandhof, Herkerken praktijkboek. Inspireren, leren en experimenteren in een verandertijd. Amersfoort: Uitgeverij Vuurbaak, 2023. ISBN: 97890556506078. Prijs: €18,99
Wouter Moolhuizen, Hoogeveen
Morele ambitie
In 2019 schreef historicus Rutger Bregman het boek: ‘De meeste mensen deugen’. Zijn meest recente boek kan gezien worden als een aanvulling of misschien ook wel als een correctie op dat boek. Want je kunt natuurlijk wel zeggen dat de meeste mensen deugen, maar het schiet nog niet echt op met de wereld waar we in leven. Daarom schreef Rutger Bregman dit boek om vooral jonge mensen aan te sporen om hun talenten in te zetten om hun idealen te bereiken. In het boek legt hij uit dat veel getalenteerde studenten kiezen voor een beroep waarmee ze zichzelf verrijken, maar niet bijdragen aan een betere wereld. Om wel bij te dragen aan een betere wereld heb je ambitie en idealen nodig.
Het boek leest gemakkelijk en staat vol met prachtige voorbeelden uit de geschiedenis van mensen die veel hebben betekend in bijvoorbeeld het ontwikkelen van een medicijn of de afschaffing van de slavernij. Tegen de achtergrond van alle uitdagingen waar we voor staan is dit boek een terechte aansporing aan jongeren om te bedenken wat ze willen en kunnen bijdragen.
Toch blijf ik na het lezen ook wel met vragen achter. Hoe verhouden het vorige boek en dit boek zich volgens de auteur tot elkaar? Waarom is het in de visie van Bregman überhaupt belangrijk om deze wereld een betere plek te laten zijn?
Ik bleef ook wel een beetje met een leeg gevoel achter. Het activisme druipt van het boek af. Wij moeten van deze wereld een betere plek maken. Je wordt er moe van. Er is eigenlijk één ding wat ik vooral mis in dit boek. Het is de liefde. Uiteindelijk is het boek een pleidooi om te zoeken naar hoe je de meeste impact kunt hebben om de wereld te verbeteren. Het gaat om getallen en impact. Ik moest denken aan wat Paulus schrijft in 1 Korinthe 13: ‘Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs om te worden verbrand – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten.’ Hoe groot de impact kan zijn van de liefde, kun je wat mij betreft zien in het leven van de Here Jezus. Uit liefde gaf Hij zijn leven en Hij geeft de Heilige Geest zodat je die liefde gaat doorgeven. Ik begrijp wel dat Rutger Bregman dat allemaal niet zegt. Hij put immers uit andere bronnen. Maar het is wat mij betreft heel wat hoopvoller dan de morele aansporing om zoveel mogelijk impact te hebben.
Rutger Bregman, Morele ambitie. Stop met het verspillen van je talent en maak werk van je idealen. Amsterdam: De Correspondent, 2024, 304 blz., €23, ISBN 9789493254596
ds. Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen