Waarom zou je nog van de kerk houden? Veel mensen haken af. Ze hebben het gehad met de kerk, of weten überhaupt niet meer wat ze ermee aan moeten. Teleurstellingen, botsingen, onduidelijkheid. En dan al die soorten kerken: CGK, NGK, PKN, Mozaïek... Over welke kerk heb je het eigenlijk?
Toch is het goed om opnieuw of te blijven zeggen: leve de kerk. Niet omdat de kerk altijd zo geweldig is, of omdat de mensen zo fantastisch zijn, maar omdat de kerk er is vanwege Christus. Hij wil dat de kerk er is. Hij verzamelt haar. Hij leidt haar. De kerk is geen project van mensen, maar is helemaal het eigendom van de Here. Het is zijn werk. En als Hij het is die roept en leidt. Als de kerk van Hem is, kun je het met recht zeggen: leve de kerk!
De kerk is in één beeld niet te vangen. In deze vijfdelige serie laten we vijf beelden van de kerk op ons afkomen, die we in de Bijbel tegenkomen. Elk beeld vertelt iets unieks over de kerk en over de verbondenheid met Christus.
Kwetsbaar
Het eerste beeld waarmee we deze serie beginnen, is dat van de kudde en de herder dat we tegenkomen in Johannes 10. In de tijd van Jezus was dat een vertrouwd beeld: herders trokken met hun schapen rond. Ze waren dag en nacht samen onderweg. De schapen liepen niet zonder herder in een omheind weiland. Nee, het is een kudde in beweging, met een herder die leidt.
Dat beeld is verrassend kwetsbaar. We zingen wel gemakkelijk: ‘laat mij van uw grote kudde toch een heel klein schaapje zijn’, maar wie wil er nu een schaap zijn? Schapen zijn kuddedieren. Ze gaan niet hun eigen gang. Ze zijn afhankelijk van de zorg van een ander. Het gaat in dit beeld dus niet om sterke, zelfstandige mensen. Dit beeld tekent ons juist als mensen die niet onafhankelijk hun eigen keuzes maken, maar zich laten leiden. Die de stem van Jezus als Herder leren verstaan en Hem volgen waar Hij roept.
Je bent geen schaap in je eentje. Je hoort bij een kudde. Maar ook dat gaat niet vanzelf. Daar word je bij gebracht. De Herder roept zijn schapen bij elkaar. Hij vormt de kudde. Je kunt er al bij zijn vanaf je geboorte, als een ‘lammetje’ van een van zijn schapen. Of onderweg in je leven aansluiten, als je zijn stem herkent en je leven onder Zijn hoede brengt. Beslissend is die stem van de Herder. Die stem maakt uit wie Hem als kudde volgen, hoe verschillend de schapen onderling ook kunnen zijn!
Onderweg
Wat maakt deze kudde tot een kerk? Niet dat ze altijd op hetzelfde weiland blijven. De kudde is onderweg. Ze beweegt zich onder leiding van de Herder, op weg naar de stal – het thuis waar Hij haar wil brengen.
Dat zegt iets over de plaats van de kerk in deze wereld. We zijn hier niet thuis. Net als Jezus zelf: Hij had hier geen plaats om zijn hoofd neer te leggen. Maar Hij weet wél de weg naar huis. Hij kent de veilige stal. Hij weet waar vers gras is, waar rust te vinden is, hoe we door diepe dalen heen moeten komen. Daarom is het beeld van de Herder zo troostrijk.
Wat zie je als je naar de kerk kijkt? Als de kerk het beeld van die kudde laat zien, dan zie je een groep mensen die niet elk hun eigen plan trekken. Maar die vol vertrouwen de Herder volgen op de weg waarop Hij ze leidt. In het geloof: Hij weet hoe ons leven tot zijn bestemming komt. Onder zijn leiding vindt mijn leven richting. Bij Hem kom ik op adem.
Zorg
Wie is die Herder? Het antwoord klinkt al eeuwenlang in de kerk: Jezus is de Goede Herder. Hij is het die zijn leven inzet voor de schapen. Waar Kaïn verontwaardigd vroeg ‘Ben ik de hoeder van mijn broer Abel?’ daar neemt Jezus wél verantwoordelijkheid. Hij ziet de mensen als schapen zonder herder. Hij laat hen niet aan hun lot over, maar zoekt hen op. Hij draagt en leidt hen.
Zijn liefde voor de schapen werd het meest intens zichtbaar toen Hij aan het kruis zijn leven gaf voor zijn kudde. Zijn inzet kent geen grenzen. Hij blijft trouw, zelfs als wij struikelen. Hij herstelt wat de zonde heeft kapotgemaakt: de verbondenheid met God én met elkaar.
Dat betekent ook iets voor het onderlinge leven in de kerk. Als wij zijn kudde zijn, dan leert Hij ons ook om herders voor elkaar te zijn. Niet alleen in woorden, maar in daden. In aandacht, in liefde, in zorg. Niet omdat we dat zo goed kunnen, maar omdat we leven van zijn leiding. De kudde vormt zich naar de Herder.
Wat laat de kerk zien in deze wereld? Zien mensen een kudde die zich vastklampt aan haar Herder? Waar mensen zich niet verliezen in meningsverschillen of organisatorische drukte, maar elkaar helpen om de stem van Jezus te verstaan? Waar mensen niet alles van elkaar hoeven te begrijpen, maar wél samen willen volgen?
Leve de kerk – omdat zij leeft van de Herder. Omdat ze onderweg is, geleid door Hem. Omdat zij mag getuigen van zijn trouw, zijn zorg, zijn liefde. Omdat Hij niet loslaat wat zijn hand begon.
Daarom is de kerk er. Om de wereld iets te laten zien. Om Christus als de Herder te laten zien. En om andere schapen uit te nodigen: ga mee, sluit je aan. Hoor zijn stem! Hij kent jou. Hij roept jou. Hij brengt je thuis.
Jelle Nutma
Ds. J. Nutma is predikant in Drachten en parttime missionair consulent