Dit boekje is een lustrum uitgave van de Studentenvereniging C.S.F.R in
Rotterdam. Deze club jongeren weet steeds interessante debatten aan te
zwengelen. Eerder nodigden ze de bekende Alister MC Grath uit om te
spreken over het Einde van het protestantisme. Nu zijn de
enthousiastelingen er kennelijk in geslaagd een keur aan hooggeleerden
te strikken hun analyse van de hedendaagse tijd neer te pennen en
evenzoveel hooggeleerde heren te verleiden daar, in korte expos?s, een
passend antwoord op te geven: Wat staat de kerk en de christen te doen
in deze postmoderne tijd? De scribenten gaan elk vanuit hun eigen deskundigheid en achtergrond in op deze tijd. Links en rechts overlappen analyses, maar dat is niet zo erg. Juist dat samenvallen in perceptie van de werkelijkheid toen en nu, maakt het totaalbeeld van nu duidelijk. Kernwoorden daarin: de onttovering van de wereld; persoonlijke authenticiteit. Voorbeeld: ?Voor mijn levensgeluk, ja zelfs voor de hele betekenis die mijn leven heeft, komt het er niet op aan of Napoleon bij Waterloo dan wel bij Quatra-Bras verslagen werd of Brussel negentien deelgemeenten heeft en zelfs niet dat twee maal twee vier is.?-pag. 42. In reclametaal wordt dat: Altijd jezelf (HEMA) of: ?Alle ruimte om jezelf te zijn.?(Landal)-pag. 35. In de titel van de bijdrage van Prof. Dr. Ger Groot vind ik de analyse in ??n zin het meest duidelijk verwoordt:?Een god in het diepst van zijn beleving - de enkelvoudigheid van het moderne individu.?-pag. 40. Dat gegeven wordt het hele boek door radicaal blootgelegd, inclusief het bevrijdende en tegelijk letterlijk boeiende (Satre). Ook worden de consequenties daarvan getrokken en getekend: individualisme, vereenzaming en vervreemding. We worden om zo te zeggen op die manier allemaal de tragische figuur Contantin Constantius, beschreven door Soren Kierkegaard.-pag. 55. Hoe ziet een christen en een kerk eruit, rekening houdend met deze tijdgegevens? Hoe moet je het geloof communiceren?
Dat zijn geen nieuwe vragen. Ik kwam ze al tegen in een oud boek (1982) van J. Jonker over ?Gaan uw kinderen nog naar de kerk??. Hij voorspelde toen al dat onze tijd die richting op zou tenderen en dat het ons voor het vraagstuk zou stellen van anders kerk-zijn en (s)preken. O.a. Dr. Ir. Van der Graaf en Prof. G.C. den Hertog (TUA) en Stefan Paas proberen hier richting in te wijzen. De eerste wijst op het gegeven dat we net als in Paulus dagen het geloof hebben te verdedigen of te verantwoorden (apologetiek) in een nieuwe taal en in ontmoeting. Dat is een manier o.a. sterk beoefend door een zeer veel mensen trekkende prediker als Tim Keller. De tweede, Den Hertog, legt sterk de nadruk op de Dastellung van God en Zijn Woord. Juist dat Woord maakt mensen werkelijk vrij- zo ook Dr. Roel Kuiper in deze bundel.-Hfst. 9. Bij alle hang naar vrijblijvendheid; die is er per saldo voor God niet. Het staat op buigen of barsten. ?Net als in iedere andere tijd komt het er op aan dat we ons laten bevrijden uit het gevangen-zijn in het eigen ik, om onszelf terug te krijgen in Christus.?-pag.121. Of dat massieve nu echt ?communiceert? is de vraag, zo denk ik. Tegelijk ben ik van mening dat het ontegenzeggelijk o.a. ook zo moet, wil je nog enige kans en recht hebben ?om de volle raad Gods te verkondigen?. Profeten en predikers leven niet bij opiniepeilingen en populariteitspolls.
Stefan Paas legt ?n de hedendaagse tijd ?n het antwoord daarop fijnmaziger en praktischer uit in zijn bijdrage ?Nieuwe structuren van de gereformeerde geloofsbeleving?. Hij pleit voor een houding van openheid voor nieuwe kerkvormen die zich aandienen. -pag.147. Vormen waarin vooral ieder zelf zoekend zijn/haar weg kan vinden naar God toe. Immers, de postmoderne mens, de postmoderne gereformeerde ?zoekt de kerk die bij hem past?.-pag.149. Daarbij hebben tradities, instituten, denominaties amper of geen kans op ?succes?. We zullen het anders in het vat moeten gieten. Dat vraagt allereerst om een theologische vernieuwing en om een nieuwe inbedding en sociale vormgeving van de gereformeerde geloofsbeleving.-pag.150. De kerk zal, wil ze passen in deze tijd, een netwerkachtige vormgeving moeten krijgen.-pag.151.
De waarnemingen in deze bundel zijn waardevol. De oplossingsrichtingen interessant. H?t antwoord is er niet in te vinden en die is ook niet te geven. Ik zou me niet op een bepaalde wijze willen vastpinnen. Het zal een combinatie zijn van oud en nieuw, van bijbel en toch ook traditie. Van exegese en existentie. Een waagstuk, maar in opdracht van de Here Jezus, het waagstuk waard!
Assen
Stoffer Otten
N.a.v. Pieter Beunder (red), Postmodern Gereformeerd, Naar een visie op christen-zijn in de hedendaagse belevingscultuur,192 pag. ? 18,50, ISBN 978-90-5881-443-2, Serie Motief, Uitgeverij Buijten en Schipperheijn, Amsterdam