Sommige bijbelteksten die op het eerste gezicht een blijde boodschap bevatten, laten bij nader inzien eveneens een scherp geluid horen. Ze confronteren je met jezelf; ze houden je een spiegel voor. In tweede instantie doen ze pijn.

De Deense theoloog en filosoof Søren Kierkegaard (1813-1855) heeft een aantal bijbelteksten uitgezocht die eruitzien als evangelie (en dat ook zijn), maar in tweede instantie een angel bevatten. Daaraan heeft hij een aantal toespraken gewijd. Zeven toespraken met gedachten die in tweede instantie pijnlijk zijn, zijn bijeengebracht in het elfde deel van een mooie serie boekjes met Kierkegaards toespraken, die in de loop van de jaren bij Buijten & Schipperheijn is uitgegeven.

‘Wie is God voor jou/U?’ – dat was de vraag  die jaren geleden in een sociologisch onderzoek werd voorgelegd aan de EO-achterban. De antwoorden waren veelzeggend. God is de trouwe Vriend bij wie je altijd terecht kunt, de liefdevolle Vader wiens kind je mag wezen; Hij is degene die door het offer van Zijn Zoon onze schuld heeft verzoend. Zo vond ruim negentig procent van de geïnterviewden. Iets minder (88%) zag God als de Hoogverhevene die richting geeft aan de loop der dingen.

In de enquête werd niet gevraagd of God voor het besef van de geïnterviewden ook de God der wrake is, die het onrecht straft. Ik vermoed dat het percentage ‘mee eens’-antwoorden in dat geval drastisch lager zou zijn geweest.

Vorig jaar verscheen mijn boek De aarde en de hemel trouw blijven. Dit boek is een studie over ‘christelijke levenskunst’. Trouw aan hemel en aarde is voor mij niet enkel een zaak van theologie. Het is evenzeer een kwestie van levenspraktijk.

Het woordje ‘en’ in de titel is belangrijk: aarde én hemel. Veel christenen is het gevoelen bijgebracht dat ze de aarde moesten prijsgeven omdat hun eigenlijke bestemming in de hemel ligt. Zegt de Heer zelf niet dat je voor jezelf schatten in de hemel moet verzamelen, en geen schatten op aarde, waar mot en roest ze weg vreten en dieven inbreken om ze te stelen? (Mat. 6:19)

Van boeren wordt wel gezegd dat ze klagen over het weer, de prijzen en de belastingen. Dat valt te begrijpen want het gaat over geld. Te nat, te droog of te koud gaat ten koste van de productie. Lage prijzen tasten het inkomen aan.  En als de boer een jaar goed verdiend heeft is de inkomstenbelasting hoog.

Van boeren wordt verwacht dat ze duurzamer gaan produceren, maar je kunt niet groen doen als je rood staat. En wat moet je als groen doen rood staan tot gevolg heeft?