De zondagsrust. Misschien heb je wel eens gehoord van dat woord. De zondag, de dag van de Heer. De dag waarop we twee keer naar de kerk gaan. En dag waarop we genieten van wie God is, van alles wat Hij ons geeft. Toch?
In de Tien Geboden lees je de opdracht om de sabbat te vieren. De sabbat is de heilig dag van God. Lees maar eens in Exodus 20: “Gedenk de sabbatdag, dat je die heiligt. Zes dagen zal je arbeiden en al je werk doen, maar de zevende dag is de sabbat van de Heer, je God. Dan zal je geen enkel werk doen, jij, noch je zoon, noch je dochter, noch je slaaf, noch je slavin, noch je vreemdeling die in je poorten is.” God zegt: Ik stel één dag in waarop jullie niet mogen werken. De joden komen dan samen in de synagoge en gaan daar samen de Bijbel lezen. Ze zetten de dag apart voor God.
Doen wij dat nog wel, de zondag zo vieren? Of zijn wij meer zo: als ik geen huiswerk, dan ga ik misschien wel even naar de kerk. Of: ik heb dinsdag ook al club, dan ga ik niet de hele zondag voor God gebruiken. We vinden de zondag wel fijn, lekker een vrij dagje. Maar is het ook de Dag van de Heer? Of stoppen wij die dag op verschillende plekjes in de week, als het ons uitkomt? Zo van: ik heb nu geen tijd om bij God stil te staan, ik doe dat verderop in de week nog wel, als het mij uitkomt. Is dat het idee van de zondag?
Voor de joden is de sabbat heilig. Je mag er echt geen werk op doen. Het werk moet stoppen. De sabbat begint op de vrijdagavond en gaat tot zaterdagavond door. Het is voor hun een instelling van God. God geeft het ritme aan van het leven. Zes dagen werken en de zevende dag besteden we aan Hem. Een hemels ritme. Maar ook een inbreuk op je agenda. Jij bent daar dan niet meer de baas over. Rabbijn David Hartman beschrijft heel mooi de manier waarop de sabbat inbreuk pleegt op zijn bestaan. Hij vertelt over een gesprek dat hij met zichzelf voert als hij ziet dat het bijna vrijdagavond is: “Dikwijls wenste ik dat het niet waar was, want ik had nog zoveel te doen (…) (Echter, de sabbat) begint wanneer ik volop aan het werk ben en ik zeg tegen de ondergaande zon: ‘Sta alstublieft stil zoals je eens voor Jozua deed en begrijp dat ik mijn hoofdstuk, mijn boek moet afmaken, en wacht even.’ En de zon kijkt mij aan en zegt: ‘Hartman, je kunt praten wat je wilt, ik ga verder, ongeacht wat voor plannen je hebt’, en hij gaat onder. Dan wordt ik met een schok gewaar dat ik geen controle heb over het heilige. Niet ik heb vast te stellen wanneer God de sabbat wil vieren.”
Is dat niet precies wat wij soms ook wel eens doen? Wij willen de controle over de sabbat, de zondag. Als het mij uitkomt, want anders dan… Nee, ik doe het wel op woensdagavond, bij de groeigroep. Zo werkt het niet. God bepaalt het ritme van ons leven door de zondag, de sabbat, in te stellen. Niet wij. God bepaalt onze agenda.
Betekent dit dat we niks anders meer mogen doen op zondag dan naar de kerk gaan? Nee. Maar de zondag is speciaal ingesteld om te genieten van God en alles wat Hij geeft. Niet om steeds weer bezig te zijn en te werken en te zwoegen. God wil dat je geniet van wie Hij is voor jou en van alles wat Hij je geeft. Kijk maar eens in Prediker. Daar staat het ook: we zwoegen en we werken en we zijn maar bezig… Maar, zegt Prediker, je moet juist ook genieten. Genieten van alles wat je verworven hebt. Zo goed is God dat Hij speciaal een dag instelt om van God en het leven te genieten. Genieten van God met God. Dat is de echte zondag. Het hemelse ritme.
Bram Hofland