In Delfzijl is er samenwerking tussen de Christelijke Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt). Ds. Albert Balk vertelt over zijn ervaringen in een tweetal artikelen.
Toen ik in het najaar van 2007 predikant werd van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) in Delfzijl, kwam de samenwerking met de Christelijke Gereformeerde Kerk voor het eerst op mijn persoonlijke agenda te staan. In mijn vorige werkplek was daarvan geen sprake. Landelijke ontwikkelingen volgde ik van enige afstand. Inmiddels heb ik vijf jaar veel energie in de plaatselijke samenwerking gestoken. Wij zijn daarin ook verder gekomen in Delfzijl. Als ik voor mezelf spreek, kan ik zeggen dat dit mijn leven heeft verrijkt. Ik heb er meer zicht door gekregen op het werk van de Heilige Geest.
Voortgaande toenadering
Sinds het einde van de jaren tachtig worden er al met regelmaat gezamenlijke kerkenraadsvergaderingen gehouden in Delfzijl. Deze samensprekingen waren gericht op toenadering tussen beide gemeentes. Tal van specifieke onderwerpen passeerden de revue. In de loop van de jaren groeide het onderlinge vertrouwen. Er werden steeds meer gezamenlijke activiteiten georganiseerd. Daarbij ging het zowel om inhoudelijke ontmoetingen als recreatieve. Kerkbladen werden uitgewisseld. Ook werd het besluit tot kanselruil genomen en had ook toen een aantal keer per jaar plaats.
Toen ik in 2007 kwam, lag het proces echter nagenoeg stil. Dit kwam onder meer doordat beide gemeentes een tijd lang vacant zijn geweest. Met mijn komst kwam daar in elk geval wat de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) betreft verandering in. In de jaren daarna hebben wij in de loop van de tijd een aantal stappen gezet. De regelmatige kanselruil ging weer van start. Er werden vaker gezamenlijke diensten gehouden, om te beginnen een aantal weken in de zomervakantie en de diensten op bid- en dankdag. De catechisaties werden samengevoegd. Dit hield toen in dat de christelijk- gereformeerde catechisanten bij mij aanschoven. Op het gebied van evangelisatie wilden we samenwerken. We kozen dus voor een gezamenlijke evangelisatiecommissie. In 2009 konden we een belangrijk besluit nemen, namelijk om het Heilig Avondmaal gezamenlijk te gaan vieren. De eerste gezamenlijke avondmaalsviering was een feestelijke dienst in september. Inmiddels vieren we de maaltijd van de Heer twee keer per jaar gezamenlijk.
In het najaar van 2010 kreeg ook de Christelijke Gereformeerde Kerk weer een eigen predikant in de persoon van ds. Mark Bergsma. Zijn komst gaf het samenwerkingsproces een heel eigen dynamiek. Wij ruilen vaak, waardoor beide gemeentes vertrouwd raken met beide predikanten. Ook hebben we wel gezamenlijke prekenseries gehouden. Catechisaties en toerustende activiteiten staan open voor leden van beide gemeentes. Wij merken de laatste jaren dat de leden van beide gemeentes elkaar steeds beter weten te vinden.
Obstakels worden kansen
Tegelijk zou ik het samenwerkingstraject te rooskleurig schilderen als ik het hierbij zou laten. Het was en is bij tijd en wijle ook een moeilijk proces en soms erg slepend. In vergelijking met de meeste andere plaatsen is onze samenwerking verstrekkend. Intern verzuchten wij ook wel eens: wij zijn nu al vijfentwintig jaar bezig en nog steeds zijn we aparte gemeentes. Hoe komt dat eigenlijk? Wat maakt dat we zo vaak het gevoel hebben elkaar maar slecht te begrijpen, ondanks al het goede dat God ons in de samenwerking geeft? Als je eerlijk kijkt naar wat moeizaam is, levert dat vaak prachtige vergezichten op. Dat geldt ook hier. Er zijn namelijk behoorlijk grote verschillen tussen onze beide gemeentes als het gaat om de sfeer en de manier van werken. De eerste reflex is altijd om deze verschillen als obstakels te ervaren. Het is lastig, het zou er niet moeten zijn. De uitdaging is om de verschillen positief te duiden, ze te zien als de diverse manieren waarop de Heilige Geest werkt in de ene en in de andere gemeente. Zo kunnen we elkaar waarderen, en steeds meer gaan liefhebben. Dan kun je ook elkaars zwakten en tekortkomingen met liefde dragen. Dat dit een kwestie van vallen en opstaan is, zal niemand verbazen. Het interessante is dat ik niet alleen oog heb gekregen voor het goede dat de Geest in de Christelijke Gereformeerde Kerk in Delfzijl werkt, maar ook voor wat Hij in onze eigen gemeente werkt. Dan gaat het om zaken die voor mij eerder zo vanzelfsprekend waren dat ik er eigenlijk nauwelijks bij stilstond. Het is als in een goede vriendschap. Daarin leer je niet alleen de ander kennen. In de vriendschap leer je ook jezelf beter kennen, zowel in je kwaliteiten als in je zwaktes. Dat is precies wat kerkelijke samenwerking zo interessant maakt. Je krijgt veel bewuster oog voor hoe de Geest werkt.
Gemeente en kerkenraad
Waar gaat het dan om? Een van de eerste dingen die in Delfzijl opvallen, is dat de christelijk-gereformeerde kerkenraad veel vaker en veel uitvoeriger met de gemeente overlegt over stappen die we zetten in het samenwerkingsproces. De christelijk-gereformeerde gemeente functioneert veel democratischer dan onze gemeente. Een vrijgemaakte kerkenraad doet er ook goed aan te werken aan draagvlak binnen de gemeente, maar heeft toch een behoorlijk grote speelruimte. Dat dit een mogelijke bron van irritatie aan beide zijden is, kan ieder begrijpen. Ik heb leren zien dat dit verschil terug te voeren is op de geschiedenis van beide gemeentes. En daarmee heeft het te maken met de manier waarop de Heilige Geest in beide gemeentes werkt.
De Christelijke Gereformeerde Kerk in Delfzijl heeft een duidelijk oprichtingsdatum, in de jaren zestig van de vorige eeuw. De gemeente bestaat voor een groot deel uit mensen die oorspronkelijk uit andere kerkverbanden kwamen (synodaal gereformeerd bijvoorbeeld), daar ontevreden waren, vaak vanwege toenemende vrijzinnigheid. Samen zijn ze de gemeente begonnen die ging behoren tot het christelijk-gereformeerde kerkverband. Samen hebben ze de gemeente opgebouwd, op zeker moment een eigen gebouw kunnen kopen. Het is echt: samen de schouders eronder. De gemeente is in mijn waarneming veel hechter dan onze vrijgemaakte gemeente. Er heerst een spontanere sfeer. Voor een kleine gemeente ondernemen ze veel activiteiten. Men doet er alles aan om elkaar mee te nemen en vast te houden. Vandaar dat er veel op de gemeentevergadering besproken en besloten moet worden. Zo leerde ik de christelijk-gereformeerde broeders en zusters kennen en waarderen.
Volgende week het tweede artikel.
Delfzijl
Albert Balk
Ds. A. Balk is predikant van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) te Delfzijl.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit de Gereformeerde Kerkbode van 7 december 2012.