Wie een heldere, bijbelgetrouwe en goed leesbare uitleg van Nieuwe Testament zoekt, kan uitstekend terecht in de serie Voor iedereen. Deze serie is van de hand van de bekende Engelse nieuwtestamenticus Tom Wright.
In 2011 zijn de twee deeltjes over de brief aan de Romeinen in Nederlandse vertaling verschenen. Wright bespreekt deze brief in paragrafen. Aan het eerste hoofdstuk bijvoorbeeld wijdt hij zes korte paragrafen. Elke paragraaf begint met een anekdote of voorval uit het dagelijks leven. Aan de hand daarvan wordt de kern van het desbetreffende schriftgedeelte toegelicht. Wright heeft de gave ingewikkelde zaken eenvoudig en helder te verwoorden.
Hij onderstreept dat we Paulus moeten lezen vanuit de context van het jodendom van de eerste eeuw. Binnen de eerste christelijke gemeenten waren velen afkomstig uit het joodse volk. Dezen waren soms behoorlijk onder de indruk van hun eigen afkomst en lieten zich daarop voorstaan. Zij vonden op basis van hun besnijdenis, gehoorzaamheid aan oudtestamentische geboden en het onderhouden van de sabbat dat zij meer waren dan christenen uit andere volken.
Paulus brengt in zijn brief echter duidelijk naar voren dat in Christus alle gelovigen één zijn. Hij waarschuwt dat een jood zijn joodse identiteit niet centraal mag stellen. God maakt geen onderscheid op basis van afkomst.
Wet van Mozes
De uitleg die Wright geeft verliest zich niet in details. Er worden grote lijnen geschetst, vooral de grote lijn van Gods heilsplan. De kern daarvan is: God is de Schepper van de wereld. Hij is Koning. Maar zijn wereld heeft Hem verworpen. God wil haar echter terugwinnen. Hij heeft dat willen doen via Abraham en zijn nakomelingen. Zij moesten daarom een licht voor de volken zijn. Maar het oude verbondsvolk heeft zijn roeping verzaakt. Daardoor kon het geen verlossing brengen. Toch wil God zich houden aan zijn belofte en via Abraham verlossing brengen. Daartoe heeft Hij zijn Zoon gezonden die Israël moet vertegenwoordigen. Hij wordt Koning via kruis en opstanding.
Rondom Christus ontstaat een nieuwe familie, die wordt gevormd uit allerlei groepen uit de samenleving. Toch blijven Gods beloften ondertussen ook voor Israël gelden. Ook joden mogen delen in het heil. Dat kan echter niet via de wet, alleen door het geloof in Christus Jezus.
Aanvankelijk waren Israël en de wet heel nauw aan elkaar verbonden. Zij waren bij wijze van spreken man en vrouw (Rom. 7, 1-3). Op zichzelf was de wet goed. Maar de goede wet kwam in verkeerde handen en wel in de macht van de zonde. Daardoor deed ze niet alleen de zonde kennen (Rom. 3, 20), maar riep ook zondige hartstochten op (Rom. 7, 5). De overtredingen namen toe (Rom. 5, 20). De wet bracht daardoor geen leven maar louter vruchteloosheid. De man waarmee Israël getrouwd was, bleek een harde meester. Dat lag niet aan de echtgenoot zelf, de wet, maar aan de zonde. Deze heeft van de goede wet gebruikgemaakt om haar macht te tonen (Rom. 7, 13)!
Wie daarom zijn geluk van het doen van de wet verwacht, zich op zijn afkomst beroemt en zich daardoor verheft boven anderen, stuit op zijn eigen tekortkomingen en is in voortdurende gevangenschap. Wie aan de wet verbonden is, zal niets anders voortbrengen dan de dood.
Paulus legt uit dat de wet van Mozes echter gestorven is toen Christus op Golgota het oordeel onderging. Daardoor is een christen vrij van deze wet. Hij kon daarna opnieuw trouwen zoals een vrouw die weduwe is, vrij is voor een nieuw huwelijk. Door het geloof is een christen verbonden met de Here Jezus. Christus is nu de man van de zijnen. Daarom mogen zij leven onder de genade (Rom. 6, 14). De Heilige Geest bewerkt in hen wat de wet niet kon (Rom. 8, 3). Zij mogen vruchten voor God voortbrengen. Daarmee is het leven van vruchteloosheid onder de wet voorbij.
Het 'ik' in Romeinen 7
In het zevende hoofdstuk van zijn brief aan de Romeinen gebruikt Paulus vaak het woordje 'ik'. Hij zegt bijvoorbeeld dat hij niet het goede dat hij wenst doet maar het kwade dat hij niet wenst (vers 19). Velen denken dat Paulus hier zijn eigen levensverhaal beschrijft en daarmee ook de strijd van een christen. Moet deze niet steeds strijden tegen de zonde in zijn binnenste?
Wright vertelt dat mensen tweeduizend jaar geleden het woordje 'ik' gebruikten wanneer zij iets algemeens wilden vertellen. Dat doet ook Paulus. Hij schrijft niet over zijn eigen worsteling met de wet, wel over Israël. Israël heeft de wet als een goede gave van God ontvangen. Deze is heilig (Rom. 7, 12) en belooft leven (Rom. 7, 10) maar heeft zich uiteindelijk tegen het volk gekeerd. Dat kwam door de zonde. Israël moest redding brengen aan de wereld, maar had zelf redding nodig. Daardoor was het volk 'in Adam'. Het heeft gedaan wat ook eerder Adam had gedaan en de wet van God overtreden. Door de komst van het gebod kwam de zonde tot leven en heeft 'mij', de mens buiten Christus, gedood.
Wanneer wij steeds maar weer ons beroemen op de wet, zegt de wet steeds luider dat gerechtigheid onmogelijk is. De oorzaak daarvan is niet de wet zelf maar de zonde. De rol van de wet was dat zij de zonde tot volle rijpheid moest brengen (Rom. 5, 20). Ze heeft alles onder de macht van de zonde gelegd (Gal. 3, 22). Daardoor kon God definitief met de zonde afrekenen (Rom. 8, 3). Daartoe moest ze in één persoon geconcentreerd worden, in de Messias, zodat haar macht in deze vertegenwoordiger van Israël veroordeeld zou worden.
Bevindingen
Dit zijn Paulus' bevindingen over de wet volgens zijn brief aan de Romeinen. Niemand kan zich op de wet beroemen, ook niet een vrome Israëliet die het goede zoekt en daarin vreugde heeft. Hoe meer wij de wet omhelzen, des te meer verklaart zij dat wij zondaren zijn. Ze zal ook zondige verlangens in ons opwekken. Het lijkt alsof ze een kopie van zichzelf heeft ontwikkeld die aan de kant van de zonde meevecht tegen wat het 'ik' verlangt. Redding is er alleen door wat God heeft gedaan in Christus Jezus (Rom. 7, 25).
De wet was dan uiteindelijk ook niet een soort eerste poging van God waardoor Hij de mensen wilde leren wat goed en kwaad is. Alsof mensen aan enkele basisregels genoeg hebben voor hun leven op aarde, die dan later met de regels van de bergrede zouden moeten worden aangevuld. Hij wilde niet gewoon de wereld een betere moraal aanleren. Gods bedoelingen waren subtieler. De wet was nodig omdat Hij zijn plan met Israël wilde bevorderen. Zo wilde Hij de wereld redden van zonde en dood.
Het hart van Gods trouw aan zijn verbond is dat Jezus is voorgesteld en aangewezen om de toorn die wij hadden verdiend op Zich te nemen. Hij is het zoenmiddel voor de zonden. Na de uitleg van een schriftgedeelte dat spreekt over dit priesterlijk verzoenende werk van Christus zegt Wright: 'Vaak is knielen om God te danken de juiste reactie bij het lezen van Paulus. Dat geldt ook nu'. Zijn uitleg is niet alleen helder maar ook eerbiedig en vroom.
De serie Paulus voor iedereen is bijzonder geschikt voor persoonlijk gebruik en in groepen. De deeltjes worden afgesloten met een verklarende woordenlijst en een bijbelstudiegids. Er wordt gebruik gemaakt van de Nieuwe Bijbelvertaling. Van harte aanbevolen!
Feanwâlden
D. J. Steensma
Naar aanleiding van: Tom Wright, Paulus voor iedereen. Romeinen. Deel 1. Met bijbelstudiegids. Vertaald door L. C. Runhaar, Uitgeverij Van Wijnen, Franeker 2011, 252 blz., ISBN 9789051943160, € 17,50, en Tom Wright, Paulus voor iedereen. Romeinen. Deel 2. Met bijbelstudiegids. Vertaald door L. C. Runhaar . Uitgeverij Van Wijnen, Franeker 2011, 198 blz., ISBN 9789051943177, € 17,50.