Financiële problemen of nog erger: schulden. Steeds meer mensen zitten er tot de nek toe in. Ter indicatie: de voedselbank in Hoogeveen begon zo’n tien jaar geleden met het uitdelen van dertig voedselpakketten. Inmiddels staat de teller op honderdzestig uitgiftes en staan er zelfs gezinnen op de wachtlijst. En de voedselbank staat niet op zich. Begin 2012 opende de Kledingbank Hoogeveen haar deuren en sinds vorig jaar zijn er tientallen schuldhulpmaatjes actief in Hoogeveen. Plaatselijke armoede neemt steeds grotere vormen aan.
Schuldhulpmaatje is een landelijk netwerk van lokale vrijwilligersorganisaties. De vrijwilligers helpen mensen die in financiële problemen zijn geraakt. Het landelijk initiatief startte in 2010. Nu, ruim drie jaar later, zijn er meer dan zestig lokale werkgroepen verspreid over heel Nederland. Binnen de classis Hoogeveen is Schuldhulpmaatje actief in Harlingen, Franeker, Drachten, Leeuwarden, Heerenveen, Eemsmond, Zwolle en Hoogeveen. Momenteel zijn er alleen al in Hoogeveen tussen de zestig en zeventig schuldhulpmaatjes. Kortdurend (gemiddeld genomen drie tot vier maanden) helpen zij mensen in financiële nood. Henk Mulderij is één van deze schuldhulpmaatjes. Hij verwacht dat er spoedig meer dan honderd ‘maatjes’ zullen zijn in Hoogeveen. Want de problematiek groeit.
Struisvogelpolitiek
Geldzorgen kunnen ontstaan door bijvoorbeeld echtscheiding, drank- of drugsverslaving, werkloosheid, overlijden van de partner of door faillissement. Geldproblemen ontstaan ook vaak door nonchalance, onwetendheid of door struisvogelpolitiek: de kop in het zand steken dus. Mensen weten dan wel dat hun financiële situatie slecht is, maar doen net alsof er niets aan de hand is. De consequentie laat zich raden: schulden stapelen zich steeds verder op.
Mulderij: 'Toegeven dat er geldproblemen zijn, is vaak al een hoge drempel. Mensen kloppen daardoor (te) laat aan voor hulp. Een ander probleem is dat mensen luxe artikelen tegenwoordig bij de standaard levensbehoefte vinden horen. Maar als je in financiële nood zit, dan moet je soms harde keuzes maken. Bijvoorbeeld als het om de auto, dure huisdieren, mediagebruik of rookgedrag gaat.'
Een schuldhulpmaatje kan voorkomen dat mensen nog dieper in de problemen raken. Hulp kan alleen geboden worden als schulden nog niet torenhoog zijn opgelopen. 'In veel situaties is het tij dan nog wel te keren', zegt Mulderij. 'Wij maken de mensen bewust van de mogelijkheden, geven inzicht in hun huishoudboekje en helpen om de juiste prioriteiten te stellen. Mensen weten vaak helemaal niet wat er aan geld binnenkomt en wat er uitgegeven wordt. Soms schrikken ze als ze geconfronteerd worden met hun eigen uitgaven. Mensen zijn het overzicht soms volledig kwijtgeraakt.'
Hulpvraag
Een hulpvraag kan rechtstreeks gesteld worden bij de organisatie (via bijvoorbeeld de website), maar kan ook lopen via bijvoorbeeld een kerkelijke instelling, de gemeente of een woningcorporatie. Ook is er een speciaal inloopuur, waar vrijwilligers klaar zitten om naar de verhalen van mensen te luisteren en advies te geven.
Mulderij: 'Er wordt heel breed samengewerkt binnen Schuldhulpmaatje. Verschillende kerken zijn erbij betrokken en dat is ook het mooie van de organisatie: we trekken allemaal samen op.' Zelf is Mulderij, financieel adviseur van beroep, al een klein jaartje actief. 'Beroepsmatig kwam ik de laatste tijd steeds vaker mensen tegen die met geldzorgen kampten. Schuldhulpmaatje biedt mij de gelegenheid om meer betrokken te zijn bij persoonlijke situaties. Als christen vind ik het ook mijn verantwoordelijkheid om naar andere mensen om te zien. Als ik iemand kan helpen, dan doe ik dat graag.'
'We staan als Schuldhulpmaatje letterlijk heel dichtbij de mensen', legt Mulderij uit. 'We nemen samen de financiën door, aanvragen voor toeslagen kunnen samen worden ingevuld, eventuele betalingsregelingen met schuldeisers worden in overleg getroffen, als het nodig is ga ik met mijn cliënt mee naar de bank, et cetera. Het is niet zo dat een Schuldhulpmaatje de administratie overneemt. We begeleiden. Van een hulpontvanger vragen we honderd procent persoonlijke inzet en betrokkenheid. Iemand moet volledig achter het hulpplan staan en er ook actief mee bezig zijn. Als de eigen betrokkenheid ontbreekt, is de kans namelijk groot dat iemand na een tijdje weer in de problemen komt. Dat is de grootste valkuil, dat mensen in hun oude patroon terugvallen.'
Quickscan
Dreig je zelf financieel vast te lopen en heb je het overzicht niet meer? Zie je zelf geen kans meer om je problemen op te lossen? Heeft u wellicht een betalingsachterstand of kunt u uw hypotheek niet meer betalen? Aarzel dan niet en neem contact op met de organisatie Schuldhulpmaatje bij u in de buurt. Op de website kan ook een quickscan worden gedaan, om te zien of u in aanmerking komt voor een Schuldhulpmaatje.
Belangstellenden kunnen zich ook zelf aanmelden als schuldhulpmaatje. Mulderij: 'En daarvoor hoef je heus geen financieel expert te zijn. Een beetje basiskennis is wel handig, maar alle vrijwilligers krijgen een cursus.'
Henri Scholing, Noordscheschut