Je kunt niet terugvallen op je eigen opvoeding, op hoe je ouders het deden. Want toen wij kind waren, bestonden er nog geen tablets en smartphones. Wij zijn dus de eerste generatie ouders die erover na moet denken hoe we omgaan met de tablet in de opvoeding.
Is er verschil met de computer dan? Een beetje wel. Want bij een tablet hoef je nog minder zelf te doen. Hij is er niet op gemaakt om veel tekst te typen. Het is vooral klikken en vegen. Een tablet is ook gemakkelijker mee te nemen, bijvoorbeeld als je uit eten gaat. Je kunt hem dus nog vaker en jonger inzetten bij je kinderen. En dat gebeurt ook. In 2013 is een onderzoek gedaan. Daaruit bleek dat een derde van de kinderen van 1 jaar al regelmatig op de tablet mag. Van de kinderen van 3 jaar mag de helft regelmatig op de tablet.
Waarom de tablet?
Veel ouders zeggen dat ze hun kind de tablet geven omdat ze een rustig moment willen hebben of omdat hun kind zich verveelt. Begrijpelijk! Je hebt van die momenten dat alles tegelijk komt. Je moet koken, je baby huilt en je peuter is moe. Of je moet een lange autorit maken met een zoon die niet stil kan zitten en dat afreageert op z’n broertjes. Heerlijk als je dan even wat rust kunt inbouwen met een spelletje op de tablet.
Maar als het een dagelijkse gewoonte gaat worden om de tablet zo te gebruiken, dan is het goed om eens na te denken over andere oplossingen. Ik las het voorbeeld van ouders met één peuter, die hun kind aan het ontbijt altijd filmpjes laten kijken. Zo zorgen ze voor een rustige start van de dag. Maar zeg je daarmee eigenlijk niet tegen je kind: wij vinden het lastig dat jij er bent, we willen jou even ‘uitzetten’?
Andere oplossingen kosten vaak meer energie. Ze vragen meer van jou als ouder. Maar daarmee investeer je wel in je kind en in de band met je kind. Ook richt je je dan meer op de lange termijn. Een kind dat zich verveelt, leert op den duur zelf iets te bedenken om te doen. Als je in gesprek gaat over gedrag op de achterbank, leert een kind over zijn gedrag en de gevolgen daarvan. Als je je peuter laat helpen met koken dan kost het je meer tijd, maar zij geniet ervan om jou te helpen. Als je de kinderen geen spelletjes op je telefoon laat doen als je uit eten bent, komt het misschien tot een mooi gesprek.
Niet te vroeg
Al voor heel jonge kinderen zijn er ‘educatieve’ apps, waarmee kinderen bijvoorbeeld de kleuren kunnen leren. Je zou denken dat het goed is voor je kinderen om dit soort spelletjes te doen. Maar eigenlijk is dit soort leren helemaal niet belangrijk voor baby’s, peuters en kleuters.
Kinderen van 0 tot 6 jaar zijn volop in ontwikkeling. Ze leren grote bewegingen (rennen, springen), maar ook fijne bewegingen (kleuren, eten). Ze leren zich concentreren en ze leren omgaan met hun emoties en met andere mensen. Allemaal dingen die ze niet leren van een plat scherm, maar in het echte leven, waarin ze bewegen, voelen en ruiken.
Dit is zo onmisbaar dat sommige deskundigen bang zijn dat het mis gaat met de hersenontwikkeling van jonge kinderen als ze veel achter de tablet zitten. Zij adviseren om tot 2 jaar helemaal geen beeldschermen te gebruiken. Op deze leeftijd hebben kinderen al hun ‘wakkere’ tijd nodig om het echte leven te ontdekken.
Van 2 tot 6 jaar zou je af en toe samen met je kind iets leuks kunnen doen op de tablet. Het hoeft niet iets te zijn waar ze van kunnen leren. Het gaat er om dat je het samen doet en dat je er over praat. Van alleen een app leren kinderen niet zoveel op deze leeftijd, maar door er samen over te praten leren ze er wel van.
Vanaf 6 jaar kan het nuttig zijn om dingen op de tablet te oefenen, zoals de letters of de tafels. Vaak zal er vanuit school ook wel gewezen worden op bepaalde programma’s of websites om te oefenen.
Het advies van media-deskundigen is dus: het is beter voor je kind om niet te vroeg te beginnen met spelen op de tablet. Je kunt beter voorlezen, muziek maken, knutselen, puzzelen, buiten spelen…
Als je hier meer over wilt lezen, google dan eens op ‘Whitepaper Ukkies: hun brein en mediaopvoeding’.
Niet te laat
Niet te vroeg beginnen dus. Maar als je je kind wilt leren om op een goede manier om te gaan met tablets en andere computers, is het aan de andere kant belangrijk om niet te laat te beginnen. Want als ze jonger zijn (nog geen puber) is het makkelijker om met ze in gesprek te gaan. Je hebt dan gelegenheid om ze te begeleiden. Daarover schrijf ik in een volgend artikel.
Aline Hoogenboom-Versluis, Siegerswoude