Ik ben maar een zeer eenvoudig mens. Mijn taalontwikkeling is altijd wat achter gebleven. Wellicht heeft dat te maken met het feit dat ik als kind altijd in een Drents dialect heb gesproken. Dat kostte me toen als beginnend predikant de nodige moeite om dat ook in fatsoenlijk Nederlands uit te spreken. Als ik met Aurelia een woordspel doe (scrabble of Lingo op de computer) verlies ik het altijd van haar... En nu lees ik dat deze nieuwe bijbelvertaling maar 3800 verschillende woorden heeft gebruikt tegenover de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004 twaalfduizend verschillende woorden. Weet je, dan zal mij dat ook helpen om als eenvoudig mens de Bijbel nog beter te begrijpen.
31 oktober geldt in de reformatorische kerken als een gedenkdag, als een herinnering aan het feit dat Luther op die dag in 1517 zijn vijfennegentig stellingen aan de deur van de slotkapel te Wittenberg heeft geslagen. Daarmee is er in de westerse landen een verandering ontstaan in kerkelijk opzicht. Juist omdat Luther zich hiervoor baseerde op de Bijbel tegenover de (menselijke) leer van de Rooms-Katholieke Kerk van die dagen, werd de verkondiging in de kerken steeds meer in de gewone landstaal gedaan. Vandaaruit is dan ook de eerste bijbelvertaling in de gewone volkstaal verschenen. Sindsdien is de Bijbel vele malen in het Nederlands vertaald en verschenen.
Begin oktober 2014 verscheen de nieuwste bijbelvertaling: Bijbel in Gewone Taal (BGT).
Bijbel in Gewone Taal
In 2004 was ik al blij dat de Nieuwe Bijbelvertaling in omloop werd gebracht. Met name voor jongeren was deze vele malen beter te begrijpen dan de vertaling van 1951.
In navolging hiervan is er ook een nieuwe uitgave van de Statenvertaling gekomen, de zogenaamde Herziene Statenvertaling, Beide uitgaven hebben daarbij velerlei informatie, kaarten en mogelijkheid van app-gebruik. Vooral door jongeren zijn deze beide vertalingen veelvuldig aangeschaft.
En nu is in 2014 de BGT verschenen. En daarmee ben ik ook bijzonder blij. Met name vanwege het uitgangspunt vanuit de Reformatie, dat de Bijbel in eigen taal van mensen moet worden gelezen. Het blijkt dat jongeren vandaag bijna niet meer dagelijks uit de Bijbel lezen. In 2004 hebben we als CGK van Dronten aan alle jongelui de Nieuwe Bijbelvertaling als geschenk aangeboden. En nog elk jaar krijgt groep 5 deze Bijbel gratis van de kerk uitgereikt. De jongelui moeten hem meenemen naar de kindernevendiensten en naar catechisatie, zodat hij zoveel mogelijk gebruikt wordt. Maar ik bemerk helaas dat er nog steeds niet dagelijks uit de Bijbel wordt gelezen.
Beoordeling
Bij elke nieuwe bijbelvertaling krijg je als kerk te maken met de vraag welke vertaling je nu weer in de kerk gaat gebruiken. Binnen de CGK is zelfs de Nieuwe Bijbelvertaling van 2004 officieel niet vrijgegeven om in de kerken te lezen. Ook de BGT zal wel weer beoordeeld worden of deze goed genoeg is. Iedereen heeft dan wel zo zijn of haar oordeel klaar. In het Nederlands Dagblad van 3 oktober 2014 worden daarover heel wat opmerkingen gemaakt. Minder variatie in taal levert eenvoud op, maar ook verschraling. Theologen pakken meteen de grondtekst erbij en maken ieder voor zich een eigen vertaling. Op die manier is welke bijbelvertaling dan ook nooit goed genoeg. Vandaar dat sommigen zeggen dat deze BGT maar naar de keukentafel moet verdwijnen en niet op catechisatie en in de kerkdiensten gebruikt mag worden.
Wij zijn thuis deze BGT gaan lezen. En telkens als ik een andere bijbelvertaling ga lezen, gaan mij dingen opvallen, die ik nog nooit op die manier had gelezen en waarover ik nog nooit had nagedacht. Zo'n andere vertaling opent je ogen weer voor nieuwe dingen, die er altijd al hebben gestaan, maar waarover je zo gemakkelijk heen hebt gelezen. Bovendien ervaar ik dat deze BGT zich op een bijzondere natuurlijke manier laat lezen. Dat zal dan weer ongetwijfeld te maken hebben met mijn matig ontwikkeld taalgevoel, maar dan denk ik wel dat vele jongeren – die nauwelijks nog iets lezen – des te gemakkelijker deze vertaling ter hand zullen nemen en ook zullen begrijpen wat de boodschap is.
Kortom…
Ik ben blij met deze nieuwe bijbelvertaling – Bijbel in Gewone Taal. Daarmee blijf ik staan in de traditie van de Reformatie om Gods Woord in onze eigen taal te horen (Handelingen 2). En laten aub de predikanten maar het Woord van God verkondigen met hun kennis van de grondtalen om mensen de boodschap van de Bijbel te laten begrijpen. Maar laten predikanten dat wel steeds doen in gewone, begrijpelijke taal. Want uiteindelijk zal dat de laatste beoordeling moeten zijn, namelijk of mensen gegrepen worden door de Bijbel en door zijn inhoud .
Zondag 26 oktober – nationale Bijbelzondag – heb ik de Tien Geboden (Exodus 20) gelezen en gepreekt uit Matteüs 5 (de Bergrede), waarbij in vers 3 staat: Het echte geluk is voor mensen die weten dat ze God nodig hebben. Ik sloot de kerkdienst af met de zegen uit Numeri 6, 24-26: De Heer zal jullie gelukkig maken en jullie beschermen. De Heer zal bij jullie zijn en voor jullie zorgen. De Heer zal aan jullie denken en jullie vrede geven.
H. Jonkman, Dronten