Dankdag en oudejaarsdag hebben iets gemeen. Op beide dagen kijken we terug op het afgelopen jaar. Hoe was het groeiseizoen? Hoe ging het op het werk? Wat is er thuis, in de kerk en in de wereld om ons heen gebeurd? Sommige gebeurtenissen waren nabij en heel persoonlijk, andere waren ver van ons bed.
Nederland is na de Verenigde Staten de tweede landbouwexporteur ter wereld. Dat is iets waar de Nederlandse land- en tuinbouw trots op is. Het betekent dat veel van de agrarische producten die in Nederland worden geproduceerd, naar het buitenland worden geëxporteerd. Denk bijvoorbeeld aan bloemen, kaas en pootaardappelen. Tegelijkertijd importeren we ook voedsel in Nederland. Met name verse producten in de jaargetijden dat het bij ons niet groeit. Denk bijvoorbeeld aan sperzieboontjes in de winter.
Voor veel mensen geldt dat de productie van hun voedsel ver van hun huis plaatsvindt.
Omdat Nederland een exportland is, zijn de prijzen voor landbouwproducten ook sterk afhankelijk van de wereldmarkt en de internationale verhoudingen. De sancties van Rusland in de afgelopen maanden maken dat scherp duidelijk. De prijzen van bepaalde land- en tuinbouwproducten zijn daardoor erg laag.
Voor veel boeren geldt dat de prijsvorming van hun producten ver van hun boerderij plaatsvindt.
Arbeidsmarkt
Als we de politiek en de economen mogen geloven, klimmen we langzaam uit het dal van de crisis. Maar het herstel is nog broos en de werkloosheid in Nederland blijft hoog. In de zorg komen er dagelijks werklozen bij. Er is in die sector een ware ontslaggolf gaande. In andere sectoren, zoals bijvoorbeeld de land- en tuinbouw, werken juist veel mensen uit het buitenland, bijvoorbeeld uit Oost-Europa.
Voor veel mensen geldt dat het werk een flink eind van huis is.
Voedselproductie, prijsvorming van land- en tuinbouwproducten, werk, het gebeurt vaak op grote afstand. Soms lijken we er geen invloed op uit te kunnen oefenen. Prijsfluctuaties door internationale spanningen, maar ook ontslagen, ze overkomen ons. Ze worden bepaald door krachten waarop wij geen invloed kunnen uitoefenen.
Dat geeft veel mensen een onbehagelijk gevoel. Sommige boeren appelleren aan dat gevoel en verkopen voedsel dat in de regio is geproduceerd, nabij en herkenbaar. Er zijn genoeg voorbeelden van boeren die hier een goede boterham mee verdienen.
Deze gedachten over gewas en arbeid, zijn gemakkelijk te verbinden met gedachten over God. Waar is God is mijn leven? Ver van mijn levenshuis? Zo ver weg dat ik er geen verbinding (meer) mee heb? Voor veel mensen in Nederland geldt dat. We leven in een post-christelijk land. Of is God een soort kracht, waardoor dingen mij zomaar overkomen?
Door veel mensen wordt God wel zo ervaren. Hij is ver weg en Hij heeft ook niet alles in zijn hand. Of is God mijn Vader, die in Jezus Christus heel nabij is gekomen? God, die met zijn Geest in mij woont!
Danken of bidden
Op dankdag kijken we terug op het afgelopen jaar. De land- en tuinbouw in Nederland heeft over het algemeen een goed groeiseizoen achter de rug. Maar, zoals wel vaker, betekent dat niet dat de prijzen ook goed zijn en dat alle boeren en tuinders een goed inkomen zullen krijgen.
Op dankdag kijken we terug op het werk van het afgelopen jaar. Maar niet voor iedereen…
Op deze dankdag zal in veel kerken ook aandacht zijn voor de wereld om ons heen. Denk aan de ramp met vlucht MH17, aan de Ebola-epidemie in Afrika, aan de opmars van IS in Syrië en Irak. Rampen die ver van onze huizen plaatsvinden. Wij hebben er geen invloed op. Tegelijk zijn deze rampen heel nabij. Ze komen op TV-schermen onze huiskamers binnen. We zien ze op onze smartphones in onze eigen handen. Ze kunnen ons een gevoel van onbehagen geven. Ze kunnen ons bang maken voor boze krachten in deze wereld. Ze kunnen ons vertwijfeld doen vragen: Waar is God…, nabij of veraf?
God in de hemel,
we kijken hier in de kerk samen terug,
op het afgelopen jaar,
we geloven dat U naar ons kijkt.
Trouwe Vader,
we danken U voor de groei van de gewassen
voor voedsel, voor werk,
we geloven dat U het ons geeft.
God in de hemel,
we zien ook verschrikkelijke dingen,
in de wereld om ons heen,
we geloven dat U ze ook ziet.
Jezus,
we zeggen het eerlijk tegen U,
soms vinden we het eng hier,
soms lijkt U ver weg.
God in de hemel,
we willen danken en bidden tegelijk,
wees dichtbij ons,
omring ons met uw zorg en zegen.
Heilige Geest,
U bent naar ons toegekomen,
woon in ons, vertroost ons.
Jezus,
kom spoedig weer.
God – Almachtig,
wees ons nabij…
Amen.
Wiggele Oosterhoff Dronten