De generale synode van Huizen/Nunspeet 2013 gaf het deputaatschap voor de eenheid van de gereformeerde belijders in Nederland de opdracht een gesprek op gang te brengen binnen het eigen kerkverband.
Wat was de aanleiding voor dit besluit? Op generale synodes komt soms aan het licht dat externe samenwerking die na onderzoek principieel (vanuit de Bijbel en de gereformeerde belijdenis) en kerkrechtelijk mogelijk blijkt, toch niet door de kerken gezamenlijk gedragen kan worden. Het zoeken van de eenheid met anderen (extern) botst dan met de onderlinge (interne) eenheid.
De ervaring leert dat deze spanningen juist toenemen als externe contacten een meer concrete gestalte aannemen (kanselruil, samenwerkingsgemeente). Directe aanleiding was deze keer een te nemen besluit ten aanzien van de afvaardiging van niet-christelijk-gereformeerde ambtsdragers (uit samenwerkingsgemeenten) naar onze kerkelijke vergaderingen.
Hoe deze spanningen ook beoordeeld moeten worden, het kan niet goed zijn wanneer over deze dingen nauwelijks nog met elkaar gesproken wordt, terwijl de spanningen rondom het nemen van concrete besluiten steeds weer openbaar komen. Daar wringt iets. Daarom is besloten dat de deputaten niet alleen met andere kerken zullen speken, maar ook een binnenkerkelijk gesprek in gang dienen te zetten.
Classis
Waar kan dat beter gebeuren dan op de classisvergadering? Juist daar ligt de samenwerking van plaatselijke gemeentes met andere kerken van gereformeerd belijden, maar uiteraard ook het gesprek met elkaar als classiskerken direct voor de hand.
Maar wordt dit gesprek daar al niet gevoerd dan? Het lijkt er op van niet. Tenminste, niet altijd voldoende. Soms lijken de gemeentes op de vergadering van de classis (wat 'vloot' betekent) elkaar te passeren als schepen in de nacht. Misschien dat af en toe iemand aan de misthoorn trekt om de eigen positie te markeren, maar tot een ontmoeting waarbij we geestelijk bij elkaar 'aan boord' komen, leidt dat niet. De verschillen zijn bekend, doen soms zeer, maar liggen ook vast. Pas als op generaal niveau besluiten moeten worden genomen, komen ze pijnlijk en pregnant aan de oppervlakte. De verschillen worden op die manier niet overbrugd.
Gesprek
Daarom is een herleving van het binnenkerkelijk gesprek nodig. Daartoe zijn de (beoogde) moderamenleden van alle voorjaarsclasses uitgenodigd op een bijeenkomst op 28 januari te Nunspeet. Alle classes waren vertegenwoordigd. Daarnaast waren de leden van deputaatschappen 'Vertegenwoordiging' en 'Eenheid' aanwezig.
Tijdens deze vergadering heeft bezinning óp en een oefening vóór het bedoelde interne gesprek plaatsgevonden. Ook was er gelegenheid om vragen te stellen en toegerust te worden om leiding te geven aan het gesprek in de classisvergadering.
De vragen die in de classis bespreking vragen zijn onder andere: Wat betekent de eenheid in de classis voor de afgevaardigden? Hoe wordt dit beleefd; zijn er knelpunten en hoe wordt de eenheid ook concreet/praktisch gemaakt? Verder wordt nagedacht over wat de noodzakelijke basis moet zijn voor kerkelijke eenheid (zowel intern als extern). Noties als 'katholiciteit', 'geestelijke herkenning' en de verhouding tussen deze twee begrippen, vragen hierbij bezinning. Verder ligt de vraag bij de classes om een weg/richting te wijzen waarbij recht gedaan wordt aan beide principes, 'eenheid met gereformeerde belijders in Nederland' én 'eenheid binnen het eigen kerkverband'.
De bedoeling van deputaten is niet dat dit gesprek slechts eenmaal geagendeerd wordt en dat de zaak dan is afgedaan, maar dat dit soort gesprekken weer een vast ingrediënt worden van alle besprekingen in de kerkelijke vergaderingen. Opdat we elkaar blijven verstaan en vasthouden bij Gods Woord.
Planning
De classes zijn gevraagd dit jaar een dergelijk gesprek te agenderen. De beide genoemde deputaatschappen zijn bereid desgewenst bijstand te verlenen. De bedoeling is dat de resultaten van deze gesprekken weer zo spoedig mogelijk worden teruggekoppeld naar deputaten 'Eenheid'. Op 18 november D.V. zal vervolgens een plenaire terugkoppeling plaatsvinden vanuit (een afvaardiging van) de classes. Aan de generale synode van 2016 kan dan tenslotte weer verslag worden uitgebracht door de deputaten. Op hoop van zegen!
A. G. M. Weststrate, Biezelinge
Drs. A. G. M. Weststrate is predikant in Biezelinge en lid van het deputaatschap eenheid gereformeerde belijders in Nederland.