Misschien herkent u het bij uzelf of bij uw (klein)kinderen: druk, druk en nog eens druk. Agenda’s lijken overvol, altijd en overal dienen we bereikbaar te zijn. Steeds meer mensen ervaren (te)veel stress in hun leven.
Het aantal mensen dat worstelt met burn-outklachten blijft toenemen. We zoeken naar manieren hoe om te gaan met een leven dat uit balans dreigt te raken. Eén daarvan is het bezoeken van een zogenaamde stilteretraite, ook wel bekend als een kloosterweekend. Hoe komt het dat deze retraites zo’n grote aantrekkingskracht hebben? Wat gebeurt er nu eigenlijk tijdens een retraite?
Stilstand is achteruitgang?
We groeien op met de gedachte dat het leven maakbaar is. Er is een hoge mate van zelfstandigheid en daarmee ook verantwoordelijkheid. We leggen de lat hoog voor onszelf, willen alsmaar door blijven ontwikkelen. Stilstand is immers achteruitgang, zo wordt er gedacht. We hebben veel keuzevrijheid en het ‘niet onder willen doen aan anderen’ is sterk aanwezig. Toch is het simpelweg zo dat de hooggespannen verwachtingen niet altijd bereikt worden. Dit kan een gevoel van falen teweeg brengen, wat stress op kan leveren.
Ook in het geloofsleven kan een gevoel van falen ontstaan en kan het zijn dat we worstelen met een oordeel naar onszelf toe. We zijn teleurgesteld in onszelf, omdat we maar zo weinig tijd voor God vrij kunnen maken. Met alles wat er in het leven aan ons trekt schiet onze relatie met God er vaak bij in. Dan komen we op een punt waarop we keuzes gaan maken. Willen we zo door gaan met alle gevolgen van dien, of kiezen we ervoor om meer te gaan streven naar een leven dat in balans is?
We hoeven ons niet neer te leggen bij het gevoel van falen en onmacht. Wij hebben de mogelijkheid om ons niet door het leven van alledag te laten beheersen. We kunnen ervoor kiezen om te investeren in onze relatie met God. Dit is het punt waarop de meeste mensen besluiten om deel te nemen aan een stilteretraite. Om bewust stil te vallen en tijd vrij te maken voor jezelf en God. In de eigen omgeving blijven er zaken om aandacht vragen en lukt het niet om de focus compleet op God te leggen en op datgene wat er speelt in je (geloofs)leven. Juist tijdens een retraite is er alle ruimte om de dingen van alledag los te laten en je volledig op God te richten, om Hem te ontmoeten.
Ritme en regelmaat
Hoe gaat een dergelijke retraite dan in z’n werk? Tijdens een stilteretraite verblijven we met een kleine groep op een prachtige, sfeervolle locatie. Een fijne leefruimte, éénpersoons slaapkamers en mooie tuin kenmerken deze plek. De retraite is er in alles op gericht om volledig tot rust te komen. Om even niets te hoeven en te moeten, maar om simpelweg met jezelf, God en alles wat er verder speelt in je leven bezig te zijn.
Er wordt geleefd volgens een vast ritme en regelmaat. Het is een verademing om dat wat juist ontbreekt in ons dagelijks leven maar zo belangrijk is, hier toe te passen. Op vaste momenten is er tijd voor gebed, Bijbelstudie, ontspanningsoefeningen en heerlijke maaltijden. Tijdens deze gezamenlijke momenten worden er handvatten geboden hoe je in het dagelijks leven vaker stil kunt vallen. Buiten deze vaste momenten om is er alle vrijheid om te wandelen, lezen, stil te worden in het stiltecentrum of lekker bij het haardvuur te zitten. Daarnaast is er een gebedswandeling uitgezet in de grote ommuurde binnentuin. Als deelnemer kun je op je eigen moment deze gebedswandeling lopen, waarbij de focus wederom wordt gelegd op je relatie met God. Alles is erop gericht om te kunnen onthaasten en vertragen en daardoor ruimte te creëren voor ontmoeting met God. Een stilteretraite meemaken is zo’n ervaring op zich, dat het de deelnemers iets biedt om op terug te vallen als het leven van alledag weer aan alle kanten trekt.
Stilte als middel
De hele dag of het hele weekend zullen we doorbrengen in stilte. Waarom wordt er gezwegen, vraagt u zich misschien af? Allereerst is het zo dat de samenleving vol zit met prikkels. Televisie, telefoon en de iPad blijven om onze aandacht vragen. Tijdens de stilteretraite is het de bedoeling om daar juist los van te komen. Daarnaast is het zo dat het heerlijk is om niets te ‘hoeven’ op sociaal gebied. Geen beleefde gesprekjes, geen ‘goedemorgen en eet smakelijk’. Je bent er puur voor jezelf en voor God.
Het allerbelangrijkste punt waarom we de complete retraite stil zijn is dat we Jezus als voorbeeld willen nemen. Jezus trok zich terug in de stilte om met Zijn Vader te spreken. Hij trok zich even terug uit alle drukte en hectiek en nam Zijn moment met God.
Stil zijn is geen doel op zich. Het is een middel om alle ‘ruis van de lijn’ te halen, zodat er ruimte ontstaat voor ons eigen moment met God en voor het verstaan van Gods stem. Misschien lijkt het moeilijk, maar gezien het gedeelde doel is het makkelijker te verwezenlijken dan gedacht. Een deelnemer omschreef het zo mooi: 'Het was bijzonder te merken dat je zonder met elkaar te spreken, toch een gedeelde bron kunt ervaren.' Die bron is wat ons tijdens een retraite drijft en beweegt. Waar kunnen we beter tot rust komen en stil vallen dan bij Hem? Hij belooft het ons immers: Kom tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt en Ik zal u rust geven (Mat. 11, 28).
Else Boels, Onstwedde
Ervaringen van deelnemers
'Het was een heerlijk weekend. Ik heb (opnieuw) ervaren dat God er is en mij ziet. Dit merkte ik door de gedeelten uit de Bijbel die gelezen werden en zo specifiek voor mij waren op dat moment. Veel rust, vrijheid en eigen tijd. Dit bevordert de innerlijke rust. Ik had in eerste instantie gedacht dat het me meer rust zou brengen, maar het is naast rust ook hard werken. Er gebeurde meer met me dan ik had gedacht. Maar het was zeker de moeite waard.'
'Het weekend heeft me meer gebracht dan ik ervan verwacht had. De stilte vond ik een zegen en het weekend heb ik ervaren als een ‘bad van barmhartigheid’. Het was bijzonder te merken dat je zonder met elkaar te spreken, toch een gedeelde bron kunt ervaren. Ik hoefde eindelijk eens niets, hoefde niets te bewijzen, voelde me welkom en mocht er gewoon zijn. Niet oordelen en niet geoordeeld worden, een gevoel van geliefd zijn, dicht bij God, in dankbaarheid. Alleen maar bezig zijn met de dingen die er echt toe doen en daar alle tijd voor hebben. Geen apparaatjes, geen afleidingen, geen moeten, heerlijk!'
Else Boels biedt retraitedagen en -weekenden aan in onze regio: www.elseboels.nl.