Leven met een (nog) onvervulde kinderwens kan je leven behoorlijk beheersen. Er lijkt nog steeds een taboe te zitten op dit onderwerp en het is lastig om erover te praten. Zowel voor de omgeving als voor mensen die een onvervulde wens hebben. Terwijl juist het praten erover zorgt voor meer begrip.
Omdat het praten zo lastig is, heb ik uit eigen ervaring een verwerkboek geschreven voor mensen met een (nog) onvervulde kinderwens.
Invloed
In het boek komen verschillende thema’s aan de orde die aangeven hoeveel invloed het op je leven heeft. De intense wens om ouders te worden en het enorme verdriet dat het geeft als er (nog) geen kinderen komen. De impact van de boodschap als kinderen krijgen op natuurlijke wijze niet mogelijk is of nog erger als kinderen krijgen helemaal niet mogelijk is. Het nadenken over medische behandelingen, alle keuzes en dilemma’s die je tegen kan komen. Het eventueel ondergaan van die behandelingen met alle spanning en emoties die daarmee gepaard gaan. De rouw die in verschillende fasen naar voren kan komen. Een miskraam die grote dromen in duigen laat vallen. Je gedachten die alle kanten opgaan. De invloed op dagelijkse dingen als werk en wonen. De invloed op je relatie en de verschillen tussen man en vrouw. De omgeving die tot steun kan zijn, maar ook voor moeilijke momenten kan zorgen door zwangerschappen, geboortes en onhandige opmerkingen.
Ook kan een onvervulde kinderwens voor veel vragen zorgen met betrekking tot je geloof in God.
Relatie met God
Juist omdat je gelooft in een machtige God, is het zo moeilijk om met een onvervulde kinderwens te leven. Waarom krijgen jullie geen kinderen? Waarom moeten jullie dit verdriet meemaken?
De waaromvraag komt waarschijnlijk bij alle moeilijke situaties terug. We willen als mensen graag alles kunnen begrijpen. Alleen kan dat niet en daarom is de waaromvraag vaak ook niet te beantwoorden.
Christenen zijn geneigd om God te verdedigen. Als je geen kinderen kunt krijgen, dan willen mensen nog wel eens iets zeggen in de trant van: ‘Misschien heeft God hier een bedoeling mee en heeft Hij een ander plan met jullie.’ Dat doet pijn, want dit zou betekenen dat God jullie bewust geen kinderen geeft en jullie daarmee veel verdriet doet en dat is niet zo. Zo’n opmerking helpt niet en is ook niet nodig, want je kunt lijden meestal niet verklaren.
Er is veel geschreven over lijden en onbeantwoord gebed en ook in mijn boek is er een apart hoofdstuk aan gewijd. Een van de dingen die naar voren komt is hoe je reageert op lijden en verdriet. Verdrietig en boos zijn mag, kijk maar in de Bijbel. Het kan helpen om te investeren in je relatie met God als het goed gaat zodat je in moeilijke momenten een stevige band met Hem hebt.
‘Ga je de moeilijkheden door mét of zonder God? Laat je je hart vullen met problemen en zorgen of met de nabijheid van God? God kan naast je staan in de put in plaats van dat Hij je er gelijk uit helpt. Je kunt jezelf uitdagen en Gods aanwezigheid in het lijden zoeken.’
In de kerk
In de kerk kun je veel steun krijgen, maar dit is juist ook een plek waar veel stellen met een onvervulde kinderwens (onbedoeld) gekwetst worden, bijvoorbeeld doordat mensen het lijden willen verklaren. Veel stellen voelen zich eenzaam, omdat het gezin vaak centraal lijkt te staan.
In twee onderzoeken (Anne-Mieke van Oost, 2012 en Henk en Alice van de Werken, 2016) komt naar voren dat mensen met een onvervulde kinderwens aangeven dat er weinig aandacht voor hen is en in het laatste onderzoek geeft zelfs driekwart van de ondervraagden de gemeente een onvoldoende. Dit geeft aan dat hier nog een hele grote slag te maken is. Waarschijnlijk is er weinig aandacht door verlegenheid hoe hiermee om te gaan.
Wat zou je als gemeente kunnen doen voor mensen met een onvervulde kinderwens? Een aantal tips:
- Creëer meer bewustwording voor het feit dat kinderen krijgen niet vanzelfsprekend is.
- Maak het bespreekbaar. Het hoort bij het leven net zoals geboorte en sterven.
- Benoem het in gebeden en niet alleen tijdens doopdiensten.
- In de pastorale begeleiding: aandacht voor verdriet, geloofsvragen, de relatie en het maken van keuzes.
- Organiseer een themazondag en trek dit breder door ook aandacht te hebben voor mensen die ongeboren leven hebben verloren en vrijgezellen die ook graag ouders hadden willen zijn.
Wat kun je persoonlijk doen?
- Luister en leef mee, adviezen zijn niet nodig, alleen er zijn is voldoende.
- Vraag hoe de ander steun wil krijgen.
- Geef geen goedbedoelde voorbeelden van mensen bij wie het ineens raak was.
- Sta erbij stil hoe je over je eigen kinderen praat en bedenk hoe je de ander kunt vertellen dat je zwanger bent.
- Geef aandacht op moeilijke momenten, denk aan doopdiensten, vader- en moederdag en ook de adventstijd is een lastige periode. Een kaartje of berichtje kan al veel goed doen. Het gaat erom dat je gezien wordt.
- Bedenk dat de pijn levenslang blijft.
Rolienke van der Velde
Rolienke van der Velde is auteur van Dan neem je toch een hond? Een informatie- en verwerkingsboek bij een (nog) onvervulde kinderwens, Heerenveen: Sestra, 2018, ISBN 9789492831064, €13,50.