Jezus bemoedigde in zijn zaligsprekingen zijn discipelen die een moeilijke tijd tegemoet zouden gaan. Mensen zouden hen met de nek aankijken. Allen zouden zij een kruis moeten dragen. Maar Jezus zei dat zij toch gelukkig zouden zijn: Zalig de vervolgden omwille van de gerechtigheid.
Jezus zag toen zijn discipelen voor zich: Simon Petrus en Andreas, Johannes en Jakobus, Filippus en Bartolomeüs, Matteüs en Thomas, Jakobus de zoon van Alfeüs en Taddeüs, en Simon de Zeloot. Ook Judas was erbij.
Gekruisigd
De discipelen zouden het een en ander meemaken. Zij zouden door mensen worden weggestuurd, zelfs gevangengenomen, sommigen gemarteld en gedood. Denk aan het lot van Johannes. Hij werd – waarschijnlijk vanuit de stad Efeze – verbannen naar het eiland Patmos. Denk ook aan het lot dat Petrus uiteindelijk moest ondergaan. Jezus zei op een gegeven moment dat Petrus zijn handen zou moeten uitstrekken. Hij zou worden gebonden en gebracht naar een plaats waar hij niet wilde zijn (Joh.21,18). Er wordt gezegd dat hij gekruisigd is, in Rome. In elk geval is bekend dat zijn broer Andreas is gekruisigd. Er wordt nog steeds gesproken over een 'andreaskruis'.
Jezus zag zijn discipelen, en was met ontferming over hen bewogen, en daarmee over allen die moeten lijden om zijnentwil. En wat te denken van datgene dat de 'dertiende apostel', namelijk Paulus, heeft meegemaakt?
In de vroege kerk zijn velen vanwege het geloof een marteldood gestorven. Onder bijvoorbeeld de Romeinse keizers Nero en Domitianus werden christenen vreselijk vervolgd. En ook onder andere Romeinse keizers.
Een bekend verhaal is het verhaal van bisschop Polycarpus in de stad Smyrna. Er werd veel druk op hem uitgeoefend, in een arena, waarbij heel de stad toekeek. Maar hij weigerde zijn geloof te verloochenen.
En daar stierf hij, omwille van de naam van Christus.
Kurios
Zo zijn er velen gedood omdat zij aan deze geloofsbelijdenis vasthielden: Jezus is Kurios (Heer). Ze wilden niet de keizer aanbidden als gebieder over hemel en aarde, ofschoon deze zowat heel de wereld daartoe dwong. Nee, ze hielden vast aan de belijdenis dat Jezus kurios is. Om die belijdenis zijn velen gedood. Om deze drie woorden: Jezus is Kurios. Zij wilden hun Heiland niet verloochenen, en bleven Hem trouw.
Jezus zag zijn discipelen voor zich. Hij zag ook hun lot, en wat de toekomst zou brengen. Daarom hield Hij hen voor dat zij rekening zouden moeten houden met erge dingen. 'Kijk naar de profeten van het Oude Testament. Jullie moeten het woord van God verkondigen. Zoals die profeten. Maar kijk wat ze met hen hebben gedaan! Nu, u overkomt niets vreemds. Het hoort nu eenmaal bij de eenvoudige gehoorzaamheid aan het Woord van God.'
Nee, niet allen die God serieus zoeken, ondergaan hetzelfde lot als sommige discipelen moesten ondergaan, in fysiek lijden, met hevige pijnen. Er zijn ook subtielere vormen van vervolging.
Dat blijkt uit de eerste brief van Petrus. Petrus schrijft deze brief aan christenen die leven in Klein-Azië, het westelijk deel van het huidige Turkije. De christenen woonden daar als 'vreemdelingen in de verstrooiing'. Ze kregen daar te maken met allerlei kwaadsprekerij. Mensen vertelden lelijke dingen over hen. Best moeilijk. Een vorm van vervolging, waar dreiging van uitgaat (zie 1Pet.3,14). Ze werden onder druk gezet: Als jullie die Jezus blijven volgen, zullen jullie daarvan de gevolgen moeten dragen.
Schrik
Zo werden christenen bedreigd. En dat leverde schrik op. Mensen behandelden hen onheus. Zoals dat ook vandaag de dag kan gebeuren. Je hoort dat soms dat er allerlei verdachtmakingen worden gemaakt. Het cynisme viert hoogtij in onze dagen, soms ook onder kerkmensen, en soms ook onder predikanten: 'O, die gereformeerden, die zwaren, ze kunnen héél vroom praten, en roepen wel "Geen seks voor het huwelijk", maar ondertussen... knijpen ze de katjes in het donker. Huichelaars zijn het.'
En zo worden degenen die oprecht de Here vrezen en naar zijn wil zoeken, al aan de kant gesmeten. Alsof er niemand meer is die echt de wil van de Here zoekt. Zo kregen ook de christenen aan wie Petrus schreef, allerlei nare dingen te horen: die christenen, ze vormen een bedreiging voor onze samenleving. Daarom bemoedigt Petrus de gelovigen zoals ook Jezus deed in zijn bergrede. Hij spreekt zijn meester na als hij zegt: Al moet je lijden omwille van de gerechtigheid, tóch ben je gelukkig (1Pet.3,14a). Hij herinnert zjn lezers daarmee aan de woorden van Jezus. En hij voegt eraan toe: Wees niet bang voor hun dreiging, en laat u niet verschrikken.
Nee, niet iedereen ondervindt op dezelfde wijze lijden. Niet iedereen wordt op dezelfde manier vervolgd. Maar toch … Iedereen die serieus achter Jezus aan wil gaan, ondervindt toch wel op een of andere manier tegenslag en tegenstand. Allen die in de Here Jezus geloven gaan toch over een smalle weg? En zo zegt toch ook de apostel Paulus in een van zijn brieven: Allen die godvruchtig willen leven, zullen vervolgd worden (2Tim.3,12). Allen.
(Volgende week het derde en laatste deel.)
D.J. Steensma, Feanwâlden