Wie zijn wij? In de afgelopen weken zijn twee boeken besproken waarin we daar iets over leren. We zijn Nederlanders die leven in een land waar de zogenaamde Bourgondiërs de informele stichters van zijn. Met hun idealen om de noordelijke graafschappen samen te brengen en er een welvarend en modern land van te maken zijn zij de voorvaders van de Nederlanden. We zijn Nederlanders die leven in het grotere verband van de Europese Unie. Europeanen dus, maar dat zegt ons maar heel weinig…. Wat is de basis waarop wij kunnen bepalen wie we zijn.
Afgelopen weken heb ik een paar afleveringen geluisterd van De Ongelooflijke Podcast, een initiatief van de EO. In deze podcast gaan de makers op zoek naar de relevantie van geloof in een steeds ongeloviger Nederland. Stefan Paas, die vaste gast is in deze podcast, spreekt daar over het belang van religie. In feite is het van ouds de meest logische manier om binding te ervaren door bloed en bodem. Bloedverwantschap zorgt voor een band met mensen en ook je afkomst – de plaats waar je vandaan komt. Maar religie is in staat om hier bovenuit te gaan. Het geeft mensen een andere binding dan alleen bloed en bodem.
Nationalisme
In Europa zie je heel wat landen die deel uitmaken van de Europese Unie en daarmee het grote verband zoeken, maar toch te maken hebben met een groeiend nationalisme. De nadruk ligt op het eigen volk, het eigen land en de eigen identiteit, wat die ook mag zijn. Hier wordt vaak ook religie bij betrokken, maar dan vooral als cultuurgoed.
In Nederland doet bijvoorbeeld Thierry Baudet hetzelfde. Hij spreekt over de Europese en de Nederlandse cultuur en betrekt daarbij het geloof. Maar geloof is dan niet een waarheid waaruit je wilt leven, maar een cultureel erfgoed dat voor een deel je verleden bepaalt. Het heden wordt bepaald door andere factoren. Door de economie, de zoek naar welvaart, vrijheid en zelfontplooiing.
Dit nationalisme leeft in heel Europa en zorgt voor vergaande polarisatie. Het is lastig om daar iets tegenover te stellen – er is geen groot verhaal en er lijkt geen religie te zijn die Europa boven de eigen belangen uit laat kijken.
Alternatief
Zo kijken we groot – naar Europa, naar de verschillende staten die deel uitmaken van Europa. Allemaal interessant, maar wat moeten wij daarmee? Wat kunnen we daar mee als christenen in Noord-Nederland in 2020?
Het eerste wat we als christenen hebben is wel een groot verhaal dat boven bloed en bodem uitgaat. Een geloof, meer dan een religie. We hebben geloof in Jezus Christus en dat geeft ons een totaal ander zicht op deze werkelijkheid. Want we weten dat alles in Gods hand is en dat Hij regeert. Dat geeft ons de kracht om door te gaan, wat er ook gebeurt.
Vanuit dat geloof – en dat is het tweede – hebben we dus werkelijk iets te bieden. Misschien als individuele christenen niet in het grootste verband, want daar zijn we nauwelijks te horen. Maar wel in het kleinste verband van de plaatselijke gemeente waar we deel van uitmaken. Het gaat tegen de cultuur en de tijdgeest in, maar het is juist vandaag de dag van belang om elkaar op te zoeken. Om dwars tegen trends en maatschappelijke beweging in echt contact te zoeken: elkaar in de ogen te kijken. Om boven onze eigen voorkeuren uit broeders en zusters in de Heer te blijven opzoeken. Met elkaar mee te leven en samen te bidden en de weg van de Here te zoeken en te gaan. Dat geeft namelijk een bijzondere gemeenschap.
En die gemeenschap is het derde waar we iets mee kunnen. Want juist vandaag de dag kan er kracht en liefde uitgaan van een gemeenschap die buiten alle liberalisme en economisme zonder economische motief iets voor een ander doet. Het evangelie kan juist in deze tijd en cultuur een tegenkracht zijn waaruit Gods goedheid en liefde voor de schepping blijkt.
Dat is het vierde: onze persoonlijke verantwoordelijkheid. We maken deel uit van een gemeenschap – de gemeente van Christus. Maar we zijn ook in allerlei andere kringen werkzaam. We lopen rond in de buurt waar we wonen, op ons werk, op school (onze eigen school of die van onze (klein)kinderen), op de sportvereniging en ga zo maar door. En juist daar mogen we ons geloof waarmaken. We zijn kinderen van de Here. Hij is de Aanwezige. En wij mogen in navolging van onze Here aanwezig zijn.
Identiteit
Want onze identiteit rust niet in bloed of bodem. En ook niet in een kerk of een religie met een rijke cultuur en traditie. Onze identiteit rust in Christus. Met hem is ons oude leven begraven. En met hem mogen we opstaan in een nieuw leven. Zo mag het Koninkrijk van God zichtbaar worden in deze wereld. En wat er ook gebeurt: het is in Gods hand.
Wouter Moolhuizen, Hoogeveen