Aan een grote lange tafel in de huiskamer van een statig grachtenpand aan de Utrechtse Singel zit een gezellige groep studenten uit allerlei landen te eten en te kletsen. Zo begonnen – vóór corona – op de donderdagen vaak de avonden in het studentenhuis behorend bij de Singelkerk (CGK) in Utrecht.
De Singelkerk heeft samen met IFES (een wereldwijde organisatie die christelijk studentenwerk ondersteunt) een pionierplek onder internationale studenten in Utrecht, onder de naam Rooted. Ds. Mark Bergsma is predikant van de Singelkerk in Utrecht, maar heeft ook een taak in het studentenwerk. Hij vertelt daarover.
Pionierplek
'Binnen de CGK is er de mogelijkheid om met ondersteuning van het landelijke kerkverband een missionaire plek te starten, gericht op gemeenschapsvorming. Zo proberen we mensen met het evangelie te bereiken. In Utrecht hebben we een pionierplek die zich in het bijzonder richt op internationale studenten.
Wat we doen is tijd en gelegenheid geven waarin studenten elkaar ontmoeten en kunnen kennismaken met het evangelie (of groeien in hun geloof). Die twee onderdelen: ontmoeting en het delen van het evangelie staan centraal bij Rooted. We hebben namelijk een dubbele doelstelling: een diaconale en een missionaire doelstelling.
Het diaconale aspect van het werk is er vooral op gericht om eenzaamheid tegen te gaan. Dat is namelijk een groot probleem onder internationale studenten. Uit onderzoek onder internationale studenten in Nederland bleek dat maar liefst twee-derde van hen last heeft van eenzaamheid en een-derde zelfs van depressieve gevoelens. In Utrecht komen jaarlijks ongeveer drieduizend studenten uit het buitenland studeren. Dan zou het in Utrecht dus gaan om zo’n tweeduizend studenten die zich eenzaam voelen en zo’n duizend met gevoelens van depressiviteit. We herkennen dit beeld in onze ontmoetingen met studenten. We willen daarom graag iets aan dit probleem doen door zoveel mogelijk studenten een warm welkom te geven en daarbij delen we natuurlijk ook graag het evangelie met hen.'
Studentenhuis
'Rooted is georganiseerd als een netwerk van activiteiten in en rondom de Singelkerk, in het centrum van Utrecht. Het studentenhuis van de Singelkerk heeft een centrale plek in het project. De voormalige pastorie en de woning ernaast zijn, na het vertrek van de vorige predikant, omgebouwd tot een studentenhuis waar Nederlandse en internationale studenten samen wonen en een christelijke gemeenschap vormen.
Op de donderdagavonden (vóór corona) zijn er in het studentenhuis CU-avonden. CU staat voor: Christian Union, de internationale christelijke studentenvereniging in Utrecht die onder IFES valt. (In vele steden wereldwijd bestaan Christian Union-verenigingen.) Dan komen internationale studenten uit de stad in het studentenhuis eten en hebben ze ofwel een sociale activiteit ofwel een bijbelstudie. Daarnaast organiseren we af en toe Singel Lectures, lezingen gegeven door meestal een christelijke academicus, gehouden bij ons in de Singelkerk. Ook bidden we samen met studenten op de internationale campus in Utrecht.
Een ander onderdeel van het netwerk Rooted is ‘Dinner with Dutchies’. Een vrouw bij ons in de kerk koppelt dan internationale studenten aan Nederlandse mensen (vaak leden van de Singelkerk of van andere kerken in Utrecht). De internationale studenten gaan dan een keer eten bij de Nederlandse mensen; een mooie manier om hen uit hun "internationale bubble" te halen en sommigen van hen houden er hele leuke contacten aan over gedurende hun tijd in Utrecht.'
Singelkerk
'Het studentenwerk is een project dat gedaan wordt vanuit de Singelkerk samen met IFES. Heel wat leden van de Singelkerk zijn op de een of andere manier betrokken in het werk onder internationale studenten.
Het werk bestond al toen ik naar Utrecht kwam. Mijn taak was eerder om te helpen om het project naar een volgende fase te begeleiden. Dat was onderdeel van het beroep dat de Singelkerk op mij heeft uitgebracht. Door de inzet van veel verschillende mensen, de intensivering van de samenwerking met IFES en - niet in het minst – het werk van de studentwerker Marieke Sybrandi voor Rooted, is het project inmiddels een volgende fase ingegaan. Momenteel zijn we bezig om te kijken hoe we de pionierplek kunnen stabiliseren en uitbouwen.'
Is er een meerwaarde in het werk doordat u predikant bent?
'Soms is die meerwaarde er wel. Het verschilt een beetje uit welk land studenten komen en hoe bekend ze zijn met het christelijk geloof, maar er zijn zeker situaties waarbij het feit dat ik hier predikant ben, bijdraagt aan dit studentenwerk. Dat kan bijvoorbeeld zijn doordat studenten een gesprek willen over iets pastoraals, maar soms leg ik ook gewoon dingen over het geloof uit in een groep. Wat ook goed is, is dat ik voor hen ook een vertegenwoordiger ben van de kerk. Dat helpt om de activiteiten van Rooted in het verband van de lokale en wereldwijde kerk te zien.'
Kunt u met studenten makkelijker over geloof en geloofsbeleving praten, anders dan met ‘gewone’ gemeenteleden?
Over het algemeen ervaar ik het niet als heel ‘moeilijk’ om over geloof te praten. Voor internationale studenten geldt dat zeker. Ze zijn vaak heel nieuwsgierig. Een deel van hen heeft geen christelijke achtergrond of soms alleen een heel algemene achtergrond in het christelijk geloof, anderen zijn juist heel bewust christen. Het is mooi om met hen over het geloof te praten. Studenten hebben vaak hun eigen vragen en achtergronden, dat maakt gesprekken met hen soms anders dan met Nederlandse gemeenteleden, maar ook daar zijn achtergronden soms heel divers. De studententijd is vaak wel een tijd van zoeken en ontdekken, dat geldt zowel voor de internationale studenten als voor Nederlandse studenten. Ik vind het wel heel leuk om te luisteren en om af en toe wat input te mogen geven. Het is vooral mooi om te zien hoe God aan het werk is. Soms maken mensen echt een hele ontwikkeling door. Dat is echt mooi, als je daar iets van mag meemaken.'
Heeft corona invloed op uw werk?
'Corona heeft best een grote invloed. We kunnen niet meer met de studenten aan de grote tafel zitten in het studentenhuis. Eten bij mensen thuis gaat ook niet. Veel dingen liggen dus stil. Aan de andere kant, veel dingen gaan ook wel door op een andere manier. De studentwerker Marieke Sybrandi heeft samen met het team van de Christian Union veel online gedaan (bijv. de bijbelstudies) en dat levert gelukkig ook heel mooie ontmoetingen op. Tegelijk verlangen we net als de meeste mensen naar weer normale ontmoetingen en samen kunnen zijn.'
Geniet u van dit werk? Het is wel iets heel anders dan een kleine, wat vergrijsde gemeente in het Noorden.
'Qua leeftijdsopbouw verschilt de gemeente waar ik nu predikant ben niet zoveel van de gemeente van Delfzijl waar ik predikant was. Onze ouderen in Utrecht zijn gemiddeld nog wat ouder. Dat betekent dat de kerkenraad relatief jong is. Ik geloof dat God zich niet zoveel van leeftijd aantrekt. De mooie grote tafel in het studentenhuis is in elkaar gezet door een gemeentelid dat de 80 jaar ruim gepasseerd was. En nog belangrijker: bidden dat kunnen we allemaal, jong en oud. Daar begint het. Bij God Zelf.'
Werken aan uw promotie, predikantstaken in de gemeente, studentenwerk en niet te vergeten uw gezin: hoe redt u dat allemaal?
'Doordat ik alles langzaam doe. Het hoeft niet allemaal vandaag af. Het is soms wel een beetje een balanceer-act en soms moet er ook wel wat bijgesteld worden. Of lukken dingen soms gewoon even niet. En vooral, ik hoef niet alles alleen te doen. In de gemeente niet en ook in het studentenwerk niet. Voor het studentenwerk geldt: er is een studentwerker aangesteld voor het project en er zijn allerlei mensen betrokken bij het studentenwerk. En buiten dat: studenten doen vooral ook heel veel zelf.
Het allerbelangrijkste is onthouden dat wij de echt belangrijke dingen niet kunnen. Ik kan een preek houden, maar of die iemands hart raakt, dat is Gods zaak. We kunnen van alles organiseren in een project, maar of er studenten door tot geloof komen, dat ligt in Gods hand. Dat relativeert en tegelijk maakt het verwachtingsvol over wat God doet. En het maakt dankbaar voor wat we dan ontvangen van God.'
Janneke van der Molen, Bierum