Aarde en hemel trouw blijven
Mag je genieten van de mooie dingen in dit leven, in de wetenschap dat er zoveel lijden en onrechtvaardigheid, verdriet en gebrokenheid is? Moet je als christen niet vooral bezig zijn met het leven ná dit leven? Het aardse leven is toch een kruisdragen achter Jezus aan?
Vragen die je kunt hebben over het leven hier en nu. Want ook al kunnen de meeste lezers van het kerkblad vast ook genieten van een lekker kopje koffie, een gezellige avond met familie, een prachtig uitzicht of een heerlijke maaltijd, we erkennen ook dat dit niet alles is. Zeker ook omdat we om ons heen zien dat er sprake is van een consumptiemaatschappij en veel mensen alles uit dit leven willen halen wat er in zit. Ad van der Dussen, emeritus predikant uit de NGK, heeft zich intensief beziggehouden met de vragen rond de christelijke levenskunst en levensvreugde. Hoe blijf je nou de hemel én de aarde trouw? Van der Dussen komt met een mooi boek dat beide polen in balans weet te brengen. Hij maakt gebruik van verschillende theologen door de eeuwen heen, van Augustinus tot Calvijn tot Bonhoeffer en vele anderen. Zo neemt hij de lezer mee in een goed leesbaar boek, zowel voor theologen als niet theologen. Gaandeweg komt hij uit bij een manier van leven waarbij we de aarde en de hemel trouw kunnen blijven. Daarbij worden veel Bijbelteksten aangehaald en met elkaar verbonden. Ook veel hedendaagse voorbeelden passeren de revue. Er zijn mooie hoofdstukken over het tegoed van het Oude Testament, vreugde in God, D-Day en V-Day, en een christelijke toekomstverwachting. Een lezenswaardig boek. Een zin uit gezang 479 uit het oude Liedboek voor de Kerken kwam bij het lezen vaak bij mij naar boven: ‘Dan is het aardse leven goed, omdat de hemel mij begroet.’
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela
N.a.v. Ad van der Dussen, De aarde en de hemel trouw blijven. Een boek over christelijke levenskunst. Buijten & Schipperheijn Motief: Amsterdam, 2023, 240 p., € 29,95, ISBN 97894 6369 232 8
Krimp
Twee predikanten schreven samen dit boek dat gaat over de situatie waar de kerk in Nederland in zit: krimp. Het boek begint ermee de krimp te duiden vanuit het woord secularisatie en maken daarbij gebruik van het werk van Herman Paul. In het tweede deel beschrijven de auteurs een aantal religieuze trends om vervolgens aan te geven waarin de kerk volgens hen nog van waarde zou moeten en kunnen zijn. Dit is dan met name op het terrein van sociale gerechtigheid en een bijdrage aan kunst en cultuur. In het derde en laatste deel wordt beschreven waarom ze toch hoopvol zijn over de kerk. Daarbij kiest men voor een theologie van de kwetsbaarheid, gebaseerd op het werk van de Amerikaanse theoloog Andrew Root (in zijn meest recente boek maakt Stefan Paas ook gebruik van deze auteur).
Er staan waardevolle reflecties in dit boek over de kerk en onze tijd. Tegelijk mis ik ook wel iets. Zou het spreken over de kerk niet theologischer mogen of zelfs moeten? De eerste zin van het boekje is als volgt: ‘De kerk is een organisatie die al vele jaren krimpt, en het gaande houden van een organisatie die al jaren krimpt is een heidens karwei.’ Ik vind het een gemiste kans als een boekje over de kerk op deze manier opent. Zou het – naast het waardevolle wat dit boek biedt – niet belangrijk zijn om ermee te beginnen wat God aan het doen is? Dat ontbreekt niet helemaal in dit boek, maar hier en daar komt een visie op de kerk naar voren die de kerk ziet als organisatie die wij overeind houden.
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen
Gerrit van Dijk en Martijn van Leerdam, Krimp. Waarom de kerk naar de haaien gaat maar wij toch hoopvol zijn. KokBoekencentrum: Utrecht, 2023, 160 p., € 16,99, ISBN 978 90 4354 009 4