De nacht is fris.
’t Is de tijd ervoor.
De zon heeft zich de laatste dagen weinig laten zien.
De schapen liggen in een wijde boog om ons heen. Moe van het zoeken naar voedsel, zijn ze, toen de avond viel, gaan liggen.
Een lam jammert om een bek vol melk, klagend de stilte doorbrekend. Maar de moeder negeert de zoekende mond. De tijd van drinken is voorbij.
Het vuur waarom we zitten dooft langzaam uit. De stemmen klinken zacht. In de stilte die af en toe valt, hoor je de krekels duidelijk sjilpen. Naast me schiet een kleine salamander onder een steen weg.
Nacht!
Ineens is daar het verblindende licht. Met de herders sla ik mijn handen voor de ogen. Mijn hart bonkt me in de keel.
Dan de stem.
‘Wees maar niet bang.’
De echo weerkaatst tegen de bergrug terug, net als het gezang van de engelen even later.
Vol emotie en indrukken loop ik met de herders richting Bethlehem. Mijn voeten zoeken tastend de weg in het donker. Ik stoot mijn teen een paar keer aan een steen op het pad. Een cactus dringt zijn naalden in mijn been als de aanraking te hecht is.
Dan zijn daar de eerste huizen van Bethlehem. Ze kijken ons vierkant aan. Met de herders blijf ik staan. Maar alles is donker. Op een dak blaft ergens een hond.
Zoekend lopen we verder, slingerend het pad volgend.
Dan… rechts van de weg valt een zwak lichtschijnsel van achter een huis naar buiten. Achter de herders stap ik naar binnen.
De brandende fakkel werpt grillige schaduwen op de muur. Achter in de schuur ligt een vrouw op een zelfgemaakt bed op de grond. De man naast haar streelt liefdevol haar hand. Beschroomd doen de herders enkele stappen naar voren. Hun ogen tasten in het rond.
De stilte is te snijden.
De vrouw opent verwondert haar ogen. Een lichte zucht zoekt zich een weg tussen haar halfgeopende lippen naar buiten.
Dan haken de ogen van de voorste herder zich vast aan de voerbak.
In doeken gewikkeld ligt daar het Kind.
Ineens lijkt alle schroom van de herders af te vallen. Ze knielen en aanbidden het. Nog zoekend naar woorden, maar al snel volgt dan hun relaas.
Het licht.
Hoe bang ze waren.
De engelen met hun zang.
Het niet begrijpen, maar de drang om te komen.
Opnieuw knielen ze voor het Kind.
Hun ruwe handen vouwen zich alsof het dagelijks werk is. Hun gebreide sjaals liggen achteloos op de grond.
Ik sta aan de kant en kijk toe. Na de herders zijn er nog enkele andere mensen de schuur binnengekomen. Ook zij aanbidden het Kind.
Maria kijkt van de een naar de ander. Ze ziet hoe onbekende mensen haar kind hulde brengen. Een lichte, niet begrepen glimlach ligt om haar mond. Ze hoort de woorden, proeft ze en bergt ze in haar hart.
Dan verlaten de herders de een na de ander de schuur. Ook de andere mensen schuifelen naar buiten, het donker in. Ik wil gaan, maar iets weerhoudt me.
Voorzichtig zak ik neer op een bult stro.
Ik hoor Jozef en Maria zachtjes met elkaar fluisteren.
Een lichte kriebel dringt zich in mijn keel omhoog. Gelukkig hou ik het tegen.
Ik zie dat Jozef het kind opneemt en het aan Maria geeft. Zwijgend houdt ze het in haar armen en wiegt het zachtjes heen en weer. Even later hoor ik smakkende geluidjes van een kind dat drinkt.
In de verte blaft een hond.
Jozef legt zorgzaam het kind weer terug en gaat naast Maria op de grond zitten.
Even later maakt zijn hoofd knikkende bewegingen. Hij slaapt.
Heel voorzichtig sta ik op en loop naar de kribbe.
De maan, die zich net achter een wolk vandaan heeft geworsteld, werpt een kleine lichtstraal door een spleet boven de deur naar binnen.
In het zwakke schijnsel zie ik het Kind.
Hij heeft de gestalte van een mens aangenomen.
Douwe Janssen