Dilemma?s op je werk
Het is goed dat er concreet geschreven wordt over deze vraagstukken en dat christenen in en bij hun werk deze christelijke handreiking krijgen. Te vaak en te veel zijn we op de werkvloer anonieme christenen. We vinden het maar moeilijk om hoorbaar en zichtbaar te maken op maandag wat we op zondag hebben gehoord en beleden. Komt bij dat de werkvloer, om zo te zeggen, meer en meer ?verzakelijkt? is. Het persoonlijke contact is er door alle moderne communicatiemiddelen minder. Er is ook minder tijd voor want alle werk in fabriek en tehuis is stipt ingepland. Er is nauwelijks tijd voor een praatje. Voeg daar ook nog eens bij, dat we vandaag aan de dag ?privacy?hoog in het vaandel hebben. Je bemoeit je niet met de ander, tenzij... We laten daardoor en daarbij toch wel kansen liggen. Te gauw worden we grijze muizen en te gemakkelijk laten we ons meeslepen in de teneur (of moet ik zeggen: terreur) van de werkvloer.
Concreet
In het eerste hoofdstuk tekent Peter Schalk concrete situaties, bijvoorbeeld bij de verkoop van een auto. Als verkoper lijkt het je te lukken, de klant is enthousiast, maar opeens begint hij te vloeken. Wat doe jij?
Of, je solliciteert, maar tijdens het gesprek komt aan de orde dat er twee keer in het jaar een beurs is op zondag. Ook jij bent daar nodig. Wat zul je zeggen?
Of: Wat doe je als je sneller klaar bent met een klus op uurbasis, en de baas zegt dat je dan toch maar meer moet schrijven. Wat doe je?
U en jij zult dit herkennen en met tal van andere voorbeelden kunnen aanvullen. Het stelt ons allemaal regelmatig voor dilemma?s. Bij een dilemma gaat het om een probleem, waarbij elke oplossing tot een volgend probleem leidt. Maar hoe ook, het is niet vrijblijvend hoe je kiest. Er zitten ethische kanten aan elk probleem en dus is het belangrijk om te kijken wat God ons door Zijn Woord leert over het omgaan met dilemma?s, zo schrijft Schalk. Hij wijst vervolgens op Hebree?n 11 waarin beschreven staat hoe de zgn. geloofshelden tot keuzes kwamen en wat het hen heeft gekost. Lerend is ook de geschiedenis van het meisje dat dient bij Naäman,1 Kon. 5, en hoe alle betrokken vervolgens voor dilemma?s en keuzes staan.
Ervaringsverhalen
In de hoofdstukken 2 t/m 5 worden ervaringsverhalen weergegeven. Dat brengt het vraagstuk van dilemma?s wel heel dichtbij en maakt het voor u en jou herkenbaar. ?Dat heb ik ook meegemaakt.? Daaruit blijkt ook dat dit boekje niet theoretisch wil zijn, maar wil ingaan op de praktijk van alledag. De verdieping voor jezelf of, wanneer je het bespreekt in een groep, met elkaar kan gebeuren aan de hand van stellingen die aan het eind van elk hoofdstuk zijn opgenomen. Bijv. de stelling: Bij dilemma?s op het werk kan ik niet met de Bijbel op de proppen komen. Mijn collega?s zien me al aankomen. Of: Als christen hebben we een Naam hoog te houden. Mijn collega?s zullen me daar ook op aanspreken, ook al doen ze zelf nergens aan.
Grondlijn
De grondlijn, die het hele boekje doortrekt, is: ?De grens van wat kan voor een christen, ligt bij de geboden van de Heere, Die immers zijn Koning is.?(pag. 37) Het laatste hoofdstuk diept die stelling uit voor elk gebod van de Tien Geboden. Op zich is dat juist, maar tegelijk ook niet helemaal eerlijk. Er zijn namelijk tal van situaties die gecompliceerd liggen en niet precies eenduidig te beoordelen zijn, bijv. alle handelingen rondom een zieke in een terminale fase. Ook wekt het de indruk dat in elke situatie het gebod duidelijk is. Ook bij de Tien Geboden zelf, zien we daarbij verschuiving en accentverschillen, vgl. Ex 20 en Deut. 5. Het gebod zelf blijkt niet statisch, maar dynamisch te zijn en neemt bij tijden toch ook de kleur en de geur aan van de tijd. Ik wil daarmee het gebod uiteraard niet ontkrachten, maar wel oog houden voor ?de verwardheid door de zonde.? Graag zou ik gezien hebben dat er meer plek was gegeven aan Christus en het Evangelie. Zeker, er wordt gesproken over de kracht en moed door de Geest, pag. 39) maar in dilemma?s loop je ook ?vuile handen? op of faal je. Er moet ruimte zijn op de werkvloer voor Gods barmhartigheid en genade voor jezelf en voor de ander. Hoe Jezus het deed mag ook in deze ten voorbeeld strekken. Naast moed en kracht, vraagt het wijsheid wat te zeggen en te doen op de werkvloer. Om die wijsheid mogen we bidden, dan zullen we die ontvangen, zonder verwijt. (Jak. 1:5)
Spel
Tot slot is er in dit boekje het Dilemmaspel te vinden. Een mooie en speelse manier om met maximaal zes personen te testen hoe je op de werkvloer zou handelen op een dilemma waar je ook in de praktijk nog wel eens tegenaan zou kunnen lopen.
Assen
Stoffer Otten
N.a.v. Peter Schalk (eindred.): Dilemma?s op je werk, christen zijn op de werkvloer; 85 pag., ISBN 978-90-5829-912-3, Uitgeverij Groen, Heerenveen, ? 9,95