Drievoudig filter
Het stuk wat ik gelezen heb, gaat als volgt:
Op een dag liep Socrates een kennis tegen het lijf die zei: ?Socrates, weet je wat ik zojuist hoorde over een van je studenten?? ?Wacht even,? antwoordde Socrates, ?voordat je verdergaat, wil ik dat je een kleine test doet die Drievoudige Filter heet. Laten we eerst eens filteren wat je te zeggen hebt, voordat je verdergaat om met mij over een van mijn studenten te praten.?
?Het eerste filter is: Heb je je er zelf van vergewist dat hetgeen je me gaat vertellen echt waar is??
?Ehh ? nee,? zei de kennis, ?eigenlijk hoorde ik het net en ik dacht ? ? ?Goed,? zei Socrates, ?dus je weet niet zeker of het waar is. Laten we nu eens het tweede filter proberen, het zogenaamde goedheidsfilter. Is hetgeen je gaat vertellen over mijn student iets goeds???Nee, juist het tegendeel?,? antwoordde de kennis. ?Dus?, ging Socrates verder ?wil je me iets slechts over iemand vertellen, terwijl je niet zeker weet of het waar is.?
Dit maakte dat zijn kennis een beetje beschaamd en ongelukkig om zich heen begon te kijken. ?Maar het kan nog steeds nuttig zijn dat je me vertelt wat je wilt vertellen omdat er ook nog een derde filter is: het filter van nuttigheid,? zei Socrates. ?Is hetgeen je wilt vertellen op de een of andere wijze nuttig voor mij?? ?Ehhh ? nee niet echt,? gaf de kennis aan.
?Welnu,? zei Socrates, ?als wat je me wilt vertellen niet Waar is noch Goed of Nuttig, waarom zou je me dat dan moeten vertellen?? Socrates vervolgde zijn weg, de kennis verslagen achterlatend.
Wanneer we dit filter gebruiken voor de informatie over de enige overlevende, dan ziet dat er als volgt uit.
Is het waar? Ja, het is waar. Deze jongen is de enige overlevende en het is een Nederlandse jongen.
Is het goed? Ja, het is goed, want het is puur de vermelding van het feit dat hij de enige overlevende is.
Is het nuttig? Dat ligt wat moeilijker. Is het nuttig om te weten dat een Nederlandse jongen de enige overlevende is van een vliegtuigramp? Nuttig ligt misschien wel heel dicht tegen nieuwsgierigheid aan.
Daarnaast speelt nog een belangrijk punt: de manier waarop het nieuws gebracht wordt. In een artikel waarin melding wordt gemaakt van de ramp, kan volstaan worden met de mededeling dat een Nederlandse jongen de ramp heeft overleefd en op dat moment in een Libisch ziekenhuis ligt.
Helaas is dat voor veel kranten niet genoeg. Er moeten kranten verkocht worden en dat lukt nu eenmaal niet met alleen maar ingetogen berichten. Daarom worden er allerlei foto?s en schreeuwende koppen aan toegevoegd, zodat de lezers de krant vooral niet laten liggen.
Ligt het dan aan de kranten of aan de lezers?
Bedum
Ren? Nicolai