In de Nieuwe Liberale Synagoge in Amsterdam staat op een van de muren gekalligrafeerd: ‘U heeft tien bewaarde berichten’. Zo’n herinnering kan geen kwaad. We lijken Gods geboden langzamerhand te vergeten. Een van Zijn berichten luidt: ‘u zult niet doodslaan’. We mogen ons gelukkig prijzen dat we in een rechtsstaat leven. De wet beschermt ons. Geweldenaars, moordenaars, mensen die ons naar het leven staan, worden nog steeds zwaar gestraft. Maar inmiddels komt het gevaar van een heel andere kant. Het doden gebeurt niet meer alleen doormoordenaars en geweldenaars maar vooral door nette, daarvoor opgeleide artsen. Waarom gebeurt dat? Het gebeurt omdat volgens de filosofie van de levenseindekliniek, ‘nu iedereen zelf mag bepalen waar de grens ligt’. En dan gaat het niet alleen over ons eigen leven, maar ook over nieuw leven. Wij gaan over het begin en het eind van het leven en de arts is daarbij tot onze dienst.
Juist nu er een voorzichtige omkeer lijkt plaats te vinden voor wat betreft de abortuspraktijk, dringt de euthanasiediscussie zich agressief op. Termen als ‘voltooid leven’ winnen snel terrein. We bepalen zelf wanneer ons leven af is. Vorige week konden anderhalf miljoen mensen via de documentaire, ‘De levenseindekliniek’ er live getuige van zijn dat een vrouw met de hulp van een arts haar laatste adem uitblies. ‘Huppakee weg’, was haar kreet.
Youp van ’t Hek schreef er over in het NRC. Hij is nooit zachtzinnig in zijn columns. Hij heeft het over ‘het ruimen van ouderen’ en over ‘een bejaardenberg’. Niet zo fijnzinnig, maar hij laat wel pijnlijk zien in welke richting het denken over ouderen zich beweegt. Ouderen zitten meer en meer in de weg. De levenseindekliniek wil graag de schijn van zorgvuldigheid ophouden. Het is allemaal overwogen en respectvol. Maar hoe dan ook, ze treden in iets waar eerbiedig afstand houden noodzakelijk is: het leven. ‘’Het leven is meer dan goed, ‘t is heilig’’.
Ouderen zitten niet alleen een beetje in de weg, de euthanasiepraktijk laat ook onze afkeer van het lijden zien. In de pretcultuur wordt de lijdensbeker geschuwd. Het wordt telkens duidelijker wat christenzijn inhoudt. Niet zo’n makkelijke weg trouwens.
Krijn de Jong, Urk