Vorig jaar schreef ik over het zingen van psalmen en liederen in de eredienst. Iemand sprak me erop aan en zei dat het belangrijk is om eigentijdse liederen te zingen. Een ander reageerde in een brief en benadrukte het waardevolle van de psalmen: ‘We zingen Gods Woord na. Gods eer, macht en majesteit, maar ook onze onvolkomenheid en afhankelijkheid. De Heilige Geest komt er in mee. Vroeger heb ik ze geleerd en dan zitten ze niet alleen in je hoofd, maar ook in je hart!’
Het deed me denken aan een vrij recent interview met Henk Binnendijk. In de kerken waar hij komt, wordt verschillend gezongen. In sommige gemeenten zingen ze alleen psalmen. Hoe mooi dat ook is, Binnendijk mist het rechtstreeks zingen over de Here Jezus. Hij bezoekt ook kerken waar geen enkele psalm in de liturgie voorkomt, daar klinken alleen opwekkingsliederen en andere worshipliederen. Hier mist Binnendijk juist dat er geen gebruik wordt gemaakt van de liederen die rechtstreeks uit de Bijbel afkomstig zijn. Daarom pleit hij voor een liturgie met zowel psalmen als liederen.
Ik herken me in wat Binnendijk zegt. Het is belangrijk dat er in de zondagse diensten ruimte is voor psalmen (het liedboek van de Here Jezus!) en ook voor nieuwere liederen. Maar dan de vervolgvraag: lukt het ook om onze kinderen en jongeren psalmverzen uit hun hoofd en hart te leren? Juist vanwege de grote hoeveelheid bundels. Een voorbeeld: zingen we Psalm 116 uit de oude berijming (God heb ik lief want die getrouwe HEER’/hoort mijne stem, mijn smekingen, mijn klagen./Hij neigt Zijn oor, ‘k roep tot Hem al mijn dagen./Hij schenkt mij hulp, Hij redt mij keer op keer), uit de berijming van 1967 (God heb ik lief, want die getrouwe Heer/nam, toen ik riep, met toegenegen oren/mijn woorden aan, Hij zal mij blijven horen/en levenslang ben ik niet eenzaam meer) of uit De nieuwe psalmberijming (Ik hou van God, Hij heeft mijn stem gehoord./Smeek ik om hulp, Hij wil mij antwoord geven./Ik roep Hem aan zolang als ik zal leven./Van mijn gebed mist Hij geen enkel woord)?
Er is ook een nieuwe psalmberijming in de maak: de Klassieke eigentijdse psalmberijming (KEP). Die wordt ontwikkeld door musici en dichters uit de gereformeerde gezindte met als doel om te komen tot eigentijdse psalmen, dichtbij de brontekst en gericht op het hart. Een eerste psalm (Psalm 116) hiervan is pas verschenen: God heb ik lief, Hij luistert naar mijn stem./In Zijn genade buigt Hij Zich naar voren/om naar mijn klacht, mijn smeekgebed te horen./Daarom roep ik mijn leven lang tot Hem.
Op de vraag welke psalmberijming te gebruiken is in iedere context en per gelegenheid een ander antwoord te geven. Een veelheid aan psalmberijmingen kan ingewikkeld zijn. Tegelijk is het mooi om een grote variatie te hebben om uit te kunnen kiezen. Soms is de woordkeuze van een nieuwere psalmberijming passend in de liturgie, de andere keer is het juist een vers uit een oudere psalmberijming die exact aansluit bij de lijn van de preek.
Laten we in ieder geval ter harte nemen wat Paulus schrijft in Efeze 5:19: ‘Spreek onder elkaar met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen, en zing voor de Heere en loof Hem in uw hart.’ Een gezegende, muzikale zomerperiode toegewenst!
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela