Vivian is een tiener van 17 jaar en gaat elke week naar de kerk met
haar moeder. Ze kan kiezen tussen minstens vier verschillende kerken.
Ze gaat naar een christelijke school en heeft een christelijke
vriendengroep. Ze is een intelligent meisje en is net terug van een
halfjaar highschool in Amerika. Haar volgende doel is naar de
universiteit te gaan. Waarschijnlijk wil ze later trouwen met een
betrouwbare christelijke jongen en ze wil ooit moeder worden. Dit alles
klinkt niet heel ongewoon zult u zeggen, Vivian zou een Nederlands
meisje kunnen zijn. Maar dat is ze niet, Vivian is een Isra?lisch
christelijk Arabisch meisje. En al die ?namen? maken dit ?gewone? leven
heel wat
gecompliceerder.
Afgelopen februari tot mei hebben wij, Esther Agteres, Machteld Beertema en Lisette de Koster, drie maanden in een christelijk Arabische gemeenschap gewoond in Isra?l, te Lod. Voor deze christenen in Lod en die in de plaats Ramla, hebben we ons afstudeeronderzoek voor Maatschappelijk Werk en Dienstverlening gedaan. Daardoor zijn we iets meer van de betekenis te weten gekomen om als christen Arabier in Isra?l leven. Dat bleek niet zo gemakkelijk te zijn.
Gastvrijheid voorop
Vanaf onze aankomst hebben we de beroemde Arabische gastvrijheid aan den lijve ondervonden en ervan genoten! Hierdoor had deze groep al snel een plek in ons hart gekregen. Maar in bijna elk gesprek werd binnen tien minuten hun verhaal verteld. Het verhaal van de Arabisch christelijke gemeenschap die moet leven als een minderheid binnen een minderheid in het beloofde land. En wij vinden dat hun verhaal moet worden doorverteld. In de maanden dat we in Isra?l onderzoek deden hebben we op meerdere terreinen problemen van de gemeenschap gesignaleerd. Onder andere op het gebied van identiteit, huisvesting, werk en educatie.
Identiteit
Algemeen bekend is dat er onderlinge strijd heerst tussen de verschillende groeperingen in Isra?l. Maar waar die strijd vroeger om culturele etniciteit ging, draait die nu meer om religieuze identiteit. Hierdoor zijn de christenen binnen de Arabische gemeenschap een minderheid onder de merendeels moslim Arabieren geworden. Dit heeft de christenen tot een nog kwetsbaardere groep gemaakt en het maakt dat ze harder moeten vechten voor hun bestaan.
Zowel door Joden als Arabieren worden ze niet echt geaccepteerd. Alhoewel de Joden de christen Arabieren wel als rustiger en moderner dan de moslim Arabieren ervaren en ze niet met terrorisme associ?ren, blijven de Joden toch een reserve houden vanwege de Arabische achtergrond en associ?ren de groep met de europees christelijke geschiedenis. De Joden lijken de christenen hierdoor vooralsnog niet dezelfde mogelijkheden te geven als henzelf.
De moslims zien de rustiger en modernere christelijke manier van leven juist niet als positief. Zij zien dit als verraad aan hun eigen behouden leefwijze.
Deze tweeledige opvatting van de christelijke leefwijze maakt het de gemeenschap erg moeilijk een eenduidige identiteit te presenteren. Naar de Joden toe presenteren de meeste christenen zich liever als christen, naar de moslims als Arabier. Maar dit maakt dat het voor hen moeilijk is een sterke eigen identiteit te ontwikkelen.
Huisvesting, werk en educatie
Op deze drietal gebieden zijn wij van mening dat de Arabieren, ook de christenen, niet dezelfde mogelijkheden hebben als de Joden. Isra?l stelt namelijk als norm dat hun jong volwassenen in het leger moeten hebben gediend om bepaalde privileges te kunnen krijgen, waaronder een bouwvergunning, een hogere functie, studiefinanciering en überhaupt toelating tot een universiteit. Aangezien het merendeel van de Arabieren, ook van de christenen, om verscheidene redenen niet in het leger wil dienen, hebben zij al een kleinere kans deze privileges te verkrijgen.
Survival of the fittest
Sommigen zijn door bovenstaande moeilijkheden naar het
buitenland vertrokken om daar te gaan studeren of een nieuw leven op te bouwen. Maar een wezenlijk deel van de christelijk Arabische gemeenschap van Lod en Ramla is niet bij de pakken neer gaan zitten. Ze hebben hard gewerkt om hun eigen gemeenschap op te bouwen door bijvoorbeeld gezamenlijk eigen scholen te bouwen en te runnen en door eigen bedrijfjes op te starten. Maar ze hebben er hard voor moeten vechten en daarbij weinig steun gekregen.
Wat hebben wij kunnen doen?
Als maatschappelijk werk studenten konden wij weinig veranderen aan het beleid van de overheid en de locale gemeente. Daarom hebben we besloten ons onderzoek te richten op het mobiliseren van de gemeenschap zelf.
Naast bovenstaande problematiek hebben we binnen de gehele gemeenschap vooral de bewogenheid voor en de zorgen om hun eigen jongeren gezien. Aangezien de jongeren nog de langste weg te gaan hebben en zij de toekomst zijn hebben we ons onderzoek verder op hen gericht. We zijn gaan kijken wat de Arabisch christelijke jeugd van Lod en Ramla nodig zou hebben van haar gemeenschap om meer te ontwikkelen op het gebied van identiteit, educatie en het gemeenschapsleven
Aanbevelingen
De gemeenschap heeft erg haar best gedaan voor de jeugd, maar dat wil niet zeggen dat er niks verbeterd kan worden. Daarom hebben wij onderstaande aanbevelingen gedaan:
o Er zijn meerdere clubs voor de jongeren, maar met name voor de wat oudere jeugd zouden er aantrekkelijker activiteiten georganiseerd kunnen worden om hen bij deze clubs betrokken te kunnen houden.
o Daarnaast hebben we voorgesteld jongeren meer begeleiding te gaan geven in hun identiteitsontwikkeling door gezamenlijke bijeenkomsten te houden met jongeren, ouderen en professionals om hen meer bewust te maken van hun identiteitsprobleem en jongeren te ondersteunen en te onderwijzen hoe hiermee om te kunnen gaan.
o Aangezien de meeste jongeren op een christelijke middelbare school zitten missen ze een stuk kennis van het Joodse onderwijs wat ze bij Psychometrie, een indicatietoets voor de universiteit, nodig hebben om die goed te kunnen maken. Om hun kennis te vergroten hebben wij aangeraden op jongere leeftijd te beginnen de jeugd hierover te onderwijzen.
o De verscheidene kerken binnen de gemeenschap doen erg hun best voor hun gemeente, ook voor hun jongeren. Maar er lijkt weinig communicatie te zijn tussen de verschillende kerken. Wij hebben voorgesteld dat de leiders gezamenlijk een plan opstellen hoe aan bovenstaande aanbevelingen te gaan werken. Wij verwachten dat ze gezamenlijk meer kunnen bereiken in het begeleiden van de jeugd en wij hopen dat dit de gehele gemeenschap ook hechter zal gaan maken.
Wat u zou kunnen doen
De Arabisch christelijke gemeenschap heeft al veel zelf opgezet en gefinancierd, maar ze hebben er wel lange tijd alleen voor gestaan. Toen wij aankwamen in Lod en vertelden dat we ons onderzoek voor hen wilden doen waren ze meer dan verbaasd, zelfs ontroerd! Jarenlang hebben ze zich alleen gevoeld, niet gezien en niet gesteund door hun medechristenen in de rest van de wereld. Daarom hopen we dat u door dit artikel nu van uw medebroeder in Isra?l weet en hen misschien op de een of andere manier zou willen ondersteunen. Daarvoor kunt u terecht bij Salim Munayer.
Ede, Esther Agteres
Utrecht, Machteld Beertema
Esther en Machteld zijn inmiddels afgestudeerd maatschappelijk werksters.
Profielschets: In heel Isra?l wonen ongeveer 140 000 Arabische christenen. De meesten wonen in de buurt van Nazareth. Een heel klein percentage, 2.5 procent woont in Lod en Ramla, bij elkaar 5000 mensen. Daarvan is het grootste gedeelte Grieks Orthodox, Katholiek of Protestant. En ongeveer 1000 christenen zitten in kleinere huisgemeenten die evangelisch zijn.