De komende keren wil ik samen met u en jullie kijken naar wat we de Orde van dienst noemen. De dingen die gebeuren in een kerkdienst. Want elk onderdeel heeft zijn eigen rol en achtergrond, maar kennen we die nog? Het lijkt ons goed om als het ware de boel af te stoffen en ons af te vragen: waarom doen we de dingen die we doen?
Samenzang
De samenzang door de gemeente was een belangrijk onderdeel van de Reformatie. Weliswaar werd er in de middeleeuwse kerk ook wel gezongen, maar vaak alleen maar door het koor en door de priester. Soms werd de tekst alleen maar voorgelezen. Heel soms zong de gemeente zelf ook, maar dat behoorde dan niet tot de eigenlijke liturgie. Maar de Reformatie heeft de gemeente weer voluit laten deelnemen in de liturgie, waarbij de gemeenteleden door middel van de samenzang hun stem weer kregen in de eredienst.