In zijn vierde antithese vergelijkt Jezus lichtvaardig zweren met een werk van de boze (Mat.5,33-32). Een eed mag niet je mag breken. Maar Jezus beperkt zich in deze antithese niet tot het zweren van een eed. Kinderen van het koninkrijk moeten in alles wat ze zeggen betrouwbaar zijn.

Met een eed bevestig je een uitspraak. Je roept God erbij als getuige. Jezus onderstreept echter dat kinderen van het koninkrijk altijd betrouwbaar moeten zijn in hun spreken. En als je betrouwbaar bent in wat je zegt, heb je uiteindelijk geen eed nodig. Daarom zegt Jezus dat de zijnen maar helemaal geen eden moeten zweren. 'In het geheel niet', zo voegt Jezus eraan toe (Mat.5,34a).

En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe te keren (Mat.5,39).

Een tekst die we in ons spraakgebruik nog wel eens tegen komen. Geweldloosheid, onrecht verduren, je kunt er van alles bij halen. Het Gebroken Geweertje uit de jaren 30-40. Mahatma Gandhi uit India. Ds. Martin Luther King uit de VS. Een paar namen. Vol respect denken we aan wat hen bewoog. Toch kwam er een Tweede Wereldoorlog. Vrouwen en de lagere kasten in India worden geminacht en achtergesteld. Hulpverleners overschrijden morele grenzen. Vrijheid en gelijkheid, ongeacht kleur en afkomst, is in de VS nog lang geen gewoonste zaak van de wereld. Kortom: wat maken mensen er een puinhoop van. Maar ja, je zult maar een klap krijgen, onrechtvaardig behandeld worden, vervolgd om wie je bent of om wat je gelooft, wat doe je dan?

Jezus noemt in zijn bergrede zes opvallende tegenstellingen. Daarbij haalt Hij eerst iets uit de traditie aan. Daartegenover stelt Hij dan zijn eigen woord: ‘Maar Ik zeg u …’ Tot nu toe zijn in ons kerkblad drie antithesen besproken. Deze week komt de vierde antithese aan de orde, waarin Jezus lichtvaardig zweren vergelijkt met een werk van de boze (Mat.5,33-37).

'Laat uw ja ja zijn, en uw nee nee.' Deze uitspraak van Jezus in zijn vierde antithese staat haaks op de moraal van de massa. Is het niet zo dat woorden enorm aan waarde hebben ingeboet? Is het niet zo dat velen met de woorden die zij de wereld in slingeren, niet anders willen dan resultaat boeken? En hoe je resultaat wilt boeken, lijkt helemaal niet meer belangrijk te zijn. De grootste schreeuwers hebben de halve wereld: 'Nepnieuws? Geen probleem. Als het maar brengt wat ik wil.'

Wat is er met die Naam aan de hand, dat wij hem niet exact kennen, en wat we er wel van weten op een andere manier tot uitdrukking brengen? In Exodus 3, 13 wordt er uitdrukkelijk naar die Naam gevraagd en in vers 14 wordt er ook antwoord op gegeven, maar dan vooral als de inhoud van die naam. Toch weet niemand hoe die naam moet worden uitgesproken. Daarom zijn er omschrijvingen ontstaan.