Image ?Maar ik zit hier niet!?
De klank waarmee deze woorden werden uitgesproken, vergeet ik nooit meer. Wat was het geval? Als kersverse voorganger in een nieuwe gemeente kende ik de gemeenteleden nog niet eens van naam en gezicht.
Maar het kinderkoor, waar veel kinderen op zaten uit onze nieuwe gemeente trad op in de gevangenis. Bovendien woonde ik vlak bij deze gevangenis en wist ik van de oproep in Hebr. 13. Voldoende reden om er te zijn. De kinderen zongen ontroerend mooi. Afgezien van de engelen in de hemel bestond het enthousiaste publiek uit gedetineerden en gemeenteleden die gezamenlijk de kapel bemensten.
Na afloop voelde ik mij geroepen om een praatje te maken. Onervaren als ik was in gevangeniszaken moet mijn directe vraag wel onbeholpen hebben geklonken.
?Meneer, hoelang zit u hier al??
?Maar ik zit hier niet!?, klonk het diep verontwaardigd!
U begrijpt de clou. Het geachte gemeentelid werd door de nieuwe voorganger voor een verdachte gedetineerde gehouden.
Even uit het veld geslagen antwoordde ik toen waarschijnlijk een beetje te ad rem: ?maar u bent het toch wel met me eens dat u hier had kunnen zitten.?
Helaas landde die opmerking bij mijn weten niet. Er kwam in ieder geval geen merkbare reactie. Misschien omdat mijn opmerking gewoon te vlug was. Of toch ook omdat het besef van totale schuld en radicale genade ontbrak. Was de verontwaardiging daarom zo groot geweest?

ImageDe tijd die hij in de cel doorbracht heeft zijn leven gestempeld. Het vertellen erover brengt zichtbaar emoties teweeg, zowel bij Henk als bij zijn vrouw Gerda. Toch vertellen ze het verhaal, om anderen te helpen. En: ?Wie zonder zonde is, werpe het eerst de steen.?

Henk heeft een ?goede jeugd? gehad. Hij kwam uit een gezin met saamhorigheid, waarin hij al vroeg leerde om te werken. ?De verplichte kerkgang was zo verkeerd nog niet?, oordeelt hij. Zijn moeder was een gelovige vrouw, die door een enkel woord veel kon zeggen. Pas op haar sterfbed bleek haar geloof. Toen zongen de kinderen ?God heb ik lief? en ?d?Eenvoudigen wil God steeds gadeslaan?. De band met zijn vader was beduidend minder. ?Bij hem was het werken, werken, werken en hij gebruikte bijbelteksten om zijn kinderen te regeren.?

Dun vlies
Het ging fout toen er iets ingrijpends in de thuissituatie gebeurde. Henk wil niet zeggen wat er precies is gebeurd. Het zou een sterfgeval, scheiding van de ouders, overspel, incest, huiselijk geweld of psychische onderdrukking geweest kunnen zijn. Henk kon er niet tegenop. ?Ik vond het vreselijk wat er gebeurd was en sloeg op slot. Ik kon er met niemand over praten, zelfs niet met mijn verloofde, en stikte er bijna in.
Dat deel van mijn leven, wat ik dus niet kon verwerken, wilde ik afsluiten, het liefste door het in een stuk beton te gieten, maar er zat maar een heel dun vliesje omheen.? Henk wilde hulp hebben, maar bij de psychiatrische inrichting was een lange wachtlijst en hij kwam niet dadelijk in aanmerking voor een behandeling.

ImageHebben amuletten echt invloed, ook als je er niet in gelooft? Kun je als Christen ook bezeten zijn van een boze geest? Hoe kunnen we als kerk voorkomen dat de boeren, voordat ze gaan zaaien een kip slachten op het land ter bevordering van de vruchtbaarheid? Voor de kerk in Noord-Sumatra zijn dit dagelijkse vragen.

Je hebt wel gelijk, het gaat beslist beter met me sinds ik naar de kerk ga. Vroeger verliet mijn geest mijn lichaam geregeld en dan moest mijn vrouw de sjamaan roepen om mijn geest weer terug te roepen. Daarvoor moesten we hem flink betalen. Sinds ik naar de kerk ga, heb ik de diensten van de sjamaan veel minder nodig, dat is mooi. Ik voel me beter. Maar waarom zou deze nieuwe krachtbron, Jezus, de oude (de sjamaan) uitsluiten? Als ik ananas plant hoef ik de papayaboom toch niet om te hakken?
Micha, de jonge dominee in het Batakdorp, vindt het lastig een antwoord te geven. Hoe leg je uit dat het een verschil is van dag en nacht? De mensen in het dorp zien de sjamaan als een werker van het licht. Er zijn namelijk ook tovenaars die vervloekingen over mensen uitspreken zodat ze ziek worden. En dan maakt de sjamaan je weer beter. Hoe kun je daar nu iets op tegen hebben?
Micha probeert te vertellen dat de macht van Jezus niet los verkrijgbaar is en dat de Here God geen tweede naast zich duldt, maar het valt niet mee dat uit te leggen aan deze mensen die tot geloof in Jezus gekomen zijn doordat ze zijn kracht gezien hebben. Waarom duldt Jezus geen sjamaan naast zich?

ImageOp 9 juni is het zover. Dan wordt iedere Nederlander van 18 jaar en ouder geacht van zijn stemrecht gebruik te maken. De tijden dat je door de straat liep en achter menig raam een verkiezingsposter zag hangen zijn voorbij. Felle politieke debatten tijdens verjaardagen behoren ook tot een andere tijd. Gaat het om de vreemdelingen in deze verkiezingen? Dat was waarschijnlijk het geval geweest als de economie er beter voor had gestaan. Nu is het belangrijkste onderwerp de hoogte van de staatsschuld in combinatie met terugdringen van het begrotingstekort.

Op wie moet ik stemmen? Welke partij heeft mijn voorkeur? Gelukkig is daar het geweldige internet dat mij helpt om mijn weg te vinden door de brij van verkiezingsprogramma?s. Want wie heeft vandaag de dag de tijd om die allemaal door te ploegen? Ik zou kunnen stemmen op de ?automatische piloot?: aan de partij die vorige keren mijn voorkeur had zal ik ook dit keer het rood van mijn potlood schenken. Toch maar eens nagaan of die partij nog steeds uitdraagt wat ik politiek ook belangrijk vindt.

ImageIn het vorige nummer van het kerkblad schreef ds. M.J. Kater een bijdrage over bezetenheid, vanuit theologisch perspectief. Ik belicht het onderwerp vanuit psychiatrisch gezichtspunt. Het is goed om daarbij voor ogen te houden dat het een onderwerp is waarover de meningen nogal uiteenlopen, ook binnen de hulpverlening.

Het valt op dat binnen een reguliere psychiatrische setting, zoals een psychiatrisch ziekenhuis of een ambulant centrum, zich zelden tot nooit iemand meldt met psychische klachten die tegelijk bezig is met bevrijdingspastoraat of daarnaar op zoek is. Daaraan kan ten grondslag liggen dat hulpverleners onvoldoende voor deze mogelijkheid openstaan, maar het kan ook zo zijn dat deze mensen zich niet bij de psychiater melden. De kans lijkt mij re?el dat er gescheiden circuits bestaan: de een gaat met bijvoorbeeld een ernstige depressie naar de dokter en de ander gaat op zoek naar bevrijdingspastoraat.

Het is in ieder geval hoogst zelden dat een psychiater een pati?nt tegenkomt bij wie (ook) wordt gedacht aan bezetenheid. Dat is niet alleen opmerkelijk, maar ook spijtig. Het leidt tot twee verschillende zienswijzen die niet van elkaar kunnen leren; immers, men ontmoet elkaar niet.

Commentaar

  • Ver van ons bed 2024-09-27 17:32:11

    Een korte zoektocht op het internet leert me dat er ooit een programma op de televisie was, dat de...

  • Laatste en eerste 2024-09-14 09:19:44

    Dit is mijn zesenveertigste en laatste commentaar voor dit mooie Kerkblad voor het Noorden. Na...

  • Horrorgezinnen 2024-08-31 08:28:17

    Wat een pijnlijke vertoning op de onlangs gehouden democratische conventie in Chicago. Niet ver...

  • De kerk met reces? 2024-08-16 14:24:12

    Daags na mijn verjaardag in juni zijn mijn man en ik er tussenuit gepiept. Eigenlijk hebben we te...