In de bijbel komt de dennenboom maar sporadisch voor. Jesaja spreekt ervan in hoofdstuk 60, 13. De dennenboom vormt daar samen met de cipres en de plataan de luister van de Libanon. Ook in Jesaja 41, 19, in de profetie over de verlossing van Israël, komt in de NBV een den voor, maar de HSV vertaalt deze ‘den’ met oliehoudende boom.

Franca Treur pakt je. De manier waarop zij de dingen vertelt, neemt je mee, en je beleeft er ook iets van mee. Het is niet voor niets dat in een bespreking van deze roman in het Reformatorisch Dagblad geschreven wordt dat het leven van Ina, de hoofdpersoon van het boek, ‘uiterst herkenbaar’ is ‘voor alle refomeisjes van haar generatie.’ Dat heeft de uitgever dan ook meteen in een zilverkleurige sticker op de stofomslag geplakt. En dat maakt – misschien ook wel – dat velen het boek gelezen hebben.

Daar staat ze.
Een haarlok bedekt een gedeelte van haar gezicht. Ze merkt het niet. Haar ogen zijn gesloten.
Haar handen in een teer gebaar gevouwen, alsof ze iets kostbaars vasthoudt.

De dagen zijn kort en de nachten lang. De zon heeft zich al dagen lang verstopt achter een grijze mantel. Advent is begonnen.
In de supermarkten liggen kerststollen en suikerbrood verleidelijk uitgestald.
Kalkoenen hebben zich bij hun lot neergelegd, of hangen naakt aan hun poten in de koelcellen. Nog eenmaal zullen ze op temperatuur komen, om daarna voorgoed te verdwijnen.
In veel kerken worden tijdens de diensten adventskaarsen ontstoken. Er wordt gepreekt over bekende- of minder bekende teksten.
En ik?

Mousa was een van de eerste gasten in de nieuwe bbb+ opvang van INLIA in Groningen. Moussa komt uit Guinee, een van de armste landen ter wereld en het natste land van West-Afrika. Reizigers wordt afgeraden het land te bezoeken, vanwege de grote sociale onrust en de corruptie. Moussa vluchtte er weg omdat hij zijn leven er niet zeker was, als lid van een minderheidsgroepering. In maart 2015 kwam hij in de opvang bij INLIA. Gedesillusioneerd omdat zijn asielverzoek was afgewezen. De droom om hier een nieuw leven op te bouwen en zijn kinderen over te laten komen, leek steeds verder weg.