Wereldwijd heerst een stammenstrijd. De meest ultieme en wreedste in de Arabische wereld voor of tegen de Islamitische Staat (IS). Ook wij in Europa zijn de stammenstrijd nog niet te boven. Al wordt deze met meer beschaafde middelen gevoerd in de vorm van afscheidingsbewegingen in Schotland en Catalonië. En mogelijk Friesland? Overigens bij de verdeling van de posten in de Europese Commissie speelt ook het stambelang. Opgelucht zijn we wanneer wij een zware post in de wacht hebben gesleept. Frans Timmermans moet onze belangen behartigen, zo willen wij.

'We leven in een bezeten wereld. En we weten het.' Met deze woorden begon Johan Huizinga zijn boek  In de schaduwen van morgen, een tijdsbeeld van een beschaving die zich op een verschrikkelijke manier tegen zichzelf had gekeerd: 'Het zou voor niemand onverwacht komen, als de waanzin eensklaps uitbrak in razernij (…).'

Deze woorden, opgetekend in 1936, zijn uitgekomen. De waanzin brak uit in de razernij van een wereldomvattende oorlog. Dood en verderf waren het gevolg.

Wat een onrust in de wereld. Wereldwijd onrust, dreiging, geweld, oorlogshandelingen. Tussendoor wordt nog verslag gedaan van een natuurramp – hier of daar (we zijn het bijna al vergeten ‘waar’). Wat gebeurt er allemaal? Vechtende mensen, vluchtende mensen, demonstrerende mensen. Onzekere mensen!

Rabbi Mendel van Kozk verraste eens een paar geleerde mannen, die bij hem te gast waren, met de vraag: ‘Waar woont God?’ Ze lachten hem uit: ‘Schaam je! De wereld is toch vol van zijn heerlijkheid?’ Maar hij beantwoordde zijn eigen vraag: ‘God woont waar je hem binnenlaat.’

Nederland is geen geïsoleerd stukje land. Dat weten we natuurlijk al lang. Import, export, internet, vliegverkeer. Producten en uitwisselingen waar we in de regel beter van (hopen te) worden.

Maar als het Oekraïne-conflict op Nederlandse bodem komt, in de vorm van een paar honderd lijkkisten? Daar schrikken we van. Daarnaast hebben we nog de vluchtelingenstromen. De wereld stroomt letterlijk Nederland binnen en al lang niet meer enkel via  televisiebeelden. En dát in ons polderlandje waar alles redelijk veilig, overzichtelijk en door wetten wordt gereguleerd. Waar een mensenleven telt en tot in de dood omringd wordt met zorg.